Okoliczność, że Aleksander Łukaszenka zdecydował się na uwolnienie więźniów właśnie teraz, jest dowodem poważnych ekonomicznych problemów Białorusi i tego, że Mińsk nie może już liczyć na istotne finansowe wsparcie ze strony Rosji – zaznaczył ekspert.
Do tego, jak podkreślił analityk, okres wyborczy jest szczególnym wyzwaniem ekonomicznym. - Wybory na Białorusi oznaczają poważne nadwerężenie systemu finansowego kraju, trzeba zadowolić elektorat. Teraz rzecz w tym, by sytuacja gospodarcza w odczuciu wyborców się nie pogorszyła. Tymczasem ona nie może się nie pogorszyć, jeśli wziąć pod uwagę katastrofalną zapaść rosyjskiej gospodarki. Dlatego dla Łukaszenki ważne jest, by dotrwać przynajmniej do wyborów, uniknąć do tego czasu poważnych gospodarczych tarapatów – wyjaśnił Paweł Usow.
Analityk nie jest przy tym przekonany, czy Zachód natychmiast okaże pomoc finansową Łukaszence.
”Władza nie pozwoli na zachwianie systemu”
Paweł Usow ocenił także, że z punktu widzenia władz powstały warunki sprzyjające temu, by reżim białoruski próbował wyjść z międzynarodowej izolacji.
- Co dotyczy wyborów, zdecydowanie uwolnienie więźniów stwarza bardzo dobre warunki, by zmiękczyć stanowisko Zachodu w odniesieniu do ich wyników. Możliwe, że Unia Europejska i USA nie uznają rezultatu głosowania, ale rezolucje po wyborach nie będą już tak ostre, jak wcześniej i Aleksander Łukaszenka być może przestanie być uznawany za wyrzutka - zauważył politolog.
Paweł Usow zaznaczył, że Aleksander Łukaszenka nie pozwoli na to, by system władzy się zachwiał w wyniku ewentualnych zmian.
- Zawsze jest jakieś ”ale”. Wszystkie te gry w liberalizację miały już miejsce i na pewno władza nie pozwoli, żeby zagrażały one stabilności systemu – podkreślił.
W sobotę Aleksander Łukaszenka uwolnił sześciu więźniów politycznych, w tym byłego kandydata opozycji na prezydenta Mikołę Statkiewicza. O ich oswobodzenie od lat ubiegał się Zachód i przedstawiał ten postulat jako pierwszy krok w poprawie relacji z Białorusią. W związku z represjami wobec społeczeństwa obywatelskiego, fałszerstwami wyborczymi sankcjami Unii Europejskiej jest objętych obecnie ponad 170 osób, w tym szef białoruskiego państwa.
Dr Paweł Usow jest białoruskim politologiem, pracuje m.in. w Centrum Prognoz Politycznych. Przez kilka lat wykładał na Białorusi, na uniwersytecie w Mohylewie, ale w 2005 roku z przyczyn politycznych nie pozwolono mu kontynuować pracy. Jest autorem wielu publikacji naukowych i publicystycznych o polityce Białorusi i innych państw Europy Środkowo-Wschodniej. Niedawno, w 2014 w Instytucie Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk ukazała się jego analiza łukaszenkowskiego systemu: "Powstanie, konsolidacja i funkcjonowanie reżimu neoautorytarnego na Białorusi".
***
Białoruska wersja komentarza:
Тое што Лукашэнка вырашыў гэта зрабіць зараз, сведчыць пра сур'езныя эканамічныя праблемы і немагчымасць разлічваць на фінансавую дапамогу з боку Расеі. Выбары ў Беларусі патрабуюць сур'ёзнага фінансавага напружвання сістэмы, каб задаволіць электарат. Зараз жа задача ў тым, каб эканамічная сітуацыя электарату не пагоршылася. А яна не можа не пагоршыцца ўлічваючы катастрафічнае падзенне расейскай гаспадаркі. Таму для Лукашэнка важна прынамсі дацягнуць да выбараў без сур'езных эканамічных надломаў. Тым ня менш, я не ўпэўнены, што Захад імгненна працягне руку фінансавай дапамогі для Лукашэнка. Што тычыцца выбараў, то безумоўна, вызваленне палітычных вязняў стварае вельмі добрыя ўмовы да змягчэння пазіцыя Захаду ў дачыненні да йх вынікаў. Магчыма, што ЕС і ЗША не прызнаюць йх вынікаў, але рэзалюцыі ня будуць такімі жорсткімі і ў рэшце Лукашэнка можа перастаць быць ізгоем. Так ці інакш, для беларускага рэжыму склаліся нечакана пазітыўныя ўмовы для таго, каб выйсці з палітычнай ізаляцыі. Толькі заўседы існуе "але". Усе гэтыя гульні ў "лібералізацыю" ўжо мелі мейсца і напэўна ўлада не дазволіць, каб яны пагражалі стабільнасці сістэмы.
PolskieRadio.pl/agkm
Informacje o Białorusi: Raport Białoruś, serwis portalu PolskieRadio.pl
bialorus.polskieradio.pl