W 1991 roku Szuszkiewicz podpisał porozumienie białowieskie w sprawie likwidacji ZSRR i utworzenia Wspólnoty Niepodległych Państw. Dziś twierdzi, że dokument ten zniknął z archiwum. - Trudno uwierzyć w zniknięcie porozumienia takiej rangi, ale jest to fakt - powiedział agencji AP w opublikowanym w czwartek wywiadzie.
"ZSRR rozpadł się nieoczekiwanie, na polowaniu w puszczy". Wspomnienia Stanisława Szuszkiewicza o rozpadzie ZSRR dla portalu PolskieRadio.pl: przeczytaj >>>
Według Szuszkiewicza porozumienie zostało skradzione, prawdopodobnie na zamówienie jakiegoś kolekcjonera. Jak dodał były szef parlamentu, brak dokumentu stwierdził podczas pracy nad swoimi wspomnieniami.
Przedstawiciele białoruskiego rządu i WNP potwierdzili w środę, że mają jedynie kopie dokumentu. - Nie wiemy, gdzie jest oryginał - powiedział szef wydziału archiwalnego WNP w Mińsku, Wasil Astrejka.
8 grudnia 1991 roku ówcześni przywódcy Białorusi, Rosji i Ukrainy - przewodniczący Szuszkiewicz oraz prezydenci Borys Jelcyn i Leonid Krawczuk - na spotkaniu w rezydencji Wiskule w Białowieży podpisali porozumienie, zgodnie z którym "Związek Radziecki jako rzeczywistość geopolityczna i podmiot prawa międzynarodowego przestaje istnieć", a w jego miejsca powstaje WNP.
Po kilku dniach parlamenty trzech republik ratyfikowały porozumienie. Niespełna dwa tygodnie po białowieskim spotkaniu, 21 grudnia na szczycie w Ałma-Acie do trzech słowiańskich republik WNP dołączyły wszystkie podmioty ZSRR z wyjątkiem Litwy, Łotwy i Estonii, które definitywnie odmówiły integracji, oraz Gruzji; ostatecznie należała ona do WNP w latach 1993-2009. 25 grudnia 1991 roku Michaił Gorbaczow złożył rezygnację z funkcji prezydenta nieistniejącego już imperium.
Szuszkiewicz pełnił funkcję szefa parlamentu Białorusi do 1994 roku, kiedy to została przyjęta konstytucja Republiki Białorusi, a także odbyły się wybory prezydenckie. Szuszkiewicz zdobył w nich 10 procent głosów, zaś prezydentem został Aleksander Łukaszenka, który od tego czasu sprawuje nieprzerwanie władzę w kraju.
PAP/agkm
Informacje o Białorusi: Raport Białoruś