Wielu posłów parlamentu węgierskiego nie głosowało za ustawą. Grupa inteligencji chrześcijańskiej jawnie protestowała. "Trzecia ustawa żydowska” z 1941 roku opierała się na norymberskich ustawach rasistowskich: zabraniała mieszanych małżeństw i kontaktów seksualnych między chrześcijanami i Żydami. W wyniku antyżydowskich rozporządzeń życie ponad 800 000 węgierskich Żydów stawało się dramatycznie trudne.
W kraju działało faszystowskie i antysemickie ugrupowanie, załozone w 1935 przez Ferenca Szalasiego - strzałokrzyżowcy, w czasie II wojny światowej kolaborujący z III Rzeszą. Nazwa pochodzi od emblematu, strzał rozpiętych w formie krzyża,
Pod koniec sierpnia 1941 blisko 16-18.000 Żydów nie mających obywatelstwa węgierskiego uznano za bezpaństwowców. Przy współudziale władz węgierskich deportowano ich do Kamieńca-Podolskiego, gdzie w bestialski sposób zostali zamordowali przez oddziały SS i milicji ukraińskiej. Po protestach chrześcijańskich polityków minister spraw wewnętrznych wstrzymał dalsze transporty.
W styczniu 1942 węgierscy żandarmi i żołnierze w trakcie akcji kierowanej przeciwko serbskim partyzantom zamordowali blisko 800 Żydów, głównie w Nowym Sadzie. Węgierskie dowództwo jeszcze w czasie wojny postawiło odpowiedzialnych za te zbrodnie przed trybunałem wojennym.
Zgodnie z rozporządzeniem ustawy z 1942 roku, Żydzi oraz osoby za takich uznane, mogły w armii węgierskiej pełnić tylko służbę pomocniczą. Wraz z 2. Armią Węgierską na front wschodni wysłano również 70 brygad roboczych. Z blisko 30 tysięcy osób do kraju wróciła ich znikoma część.
MAN AMIDST INHUMANITY, wystawa Muzeum Terroru, Budapeszt - dzięki uprzejmości Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie.
Kliknij, aby obejrzeć »
Ilustracje:
- Leó Goldberger (1878-1945), członek Wyższej Izby Zgromadzenia Narodowego (fot.)
- Jenő Vida (1872-1945), członek Wyższej Izby Zgromadzenia Narodowego (fot.)
- Immánuel Lőw (1854-1944), członek Wyższej Izby Zgromadzenia Narodowego (fot.)
- Ferenc Keresztes-Fischer, minister spraw wewnętrznych (1938-1944) (fot.)
- Żydzi przy robotach przymusowych, 1942 rok (fot.)
- deportowani w Kamieńcu Podolskim, lipiec-sierpień 1941 roku (fot.)
- list protestacyjny środowisk inteligencji przeciw deportacjom w Kamieńcu Podolskim (repr.)
- Margit Szlachta (1884-1974), prezes Stowarzyszenia Sióstr Służby Społecznej (fot.)
- łapanka w Nowym Sadzie, styczeń 1942 roku (fot.)
- afisz strzałokrzyżowców (repr.)
- afisz strzałokrzyżowców (repr.)
