Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Sylwia Mróz 09.08.2011

9 dzień Powstania: deklaracja Stalina

W dziewiątym dniu Powstania Warszawskiego Stalin zadeklarował pomoc dla Warszawy, a oddziały na Woli utrzymały cmentarze na Powązkach. Udało się także zatrzymać natarcie na Stare Miasto.
Godzina W 1 sierpnia 1944 r. Patrol porucznika Stanisława Jankowskiego Agatona z batalionu Pięść w drodze z Woli do ŚródmieściaGodzina "W" 1 sierpnia 1944 r. Patrol porucznika Stanisława Jankowskiego "Agatona" z batalionu "Pięść" w drodze z Woli do ŚródmieściaWikimedia Commons/domena publiczna/Topory

9 sierpnia 1944 roku w Moskwie Stalin deklaruje polskiemu premierowi na uchodźstwie, Stanisławowi Mikołajczykowi, lotniczą pomoc dla Warszawy. Tego dnia swoje stanowisko w pałacu Brühla opuszcza gubernator Ludwig Fischer i ewakuuje się w kierunku zachodnim. Tymczasem w mieście panują nastroje "więzi społecznej i wiary". "Nie ma dziś prawie domu w Warszawie bez urządzonego przez mieszkańców ołtarza" – podaje powstańcza prasa. Odbywają się liczne nabożeństwa, a kapłani udzielają żołnierzom zbiorowego rozgrzeszenia i komunii świętej przed walką.

Na Woli oddziały ppłk. Jana Mazurkiewicza wciąż utrzymują cmentarze na Powązkach, dzięki czemu osłaniają częściowo Stare Miasto. Natomiast batalion "Parasol" zostaje przesunięty na teren dawnego getta, w rejon ulic Gęsiej i Nalewek. Trwają zacięte walki o ulicę Stawki, jej zabudowania przechodzą z rąk do rąk.

Na Starym Mieście powstańcy powstrzymują niemieckie natarcie od strony mostu Kierbedzia, pod silnym ostrzałem znajdują się ulica Miodowa oraz plac Teatralny z ratuszem na czele. Dzielnicę bombarduje lotnictwo, szczególnie silnie w rejonie Rynku Starego Miasta. Trwa także ostrzał artyleryjski. Próba zniszczenia pociągu pancernego ostrzeliwującego dzielnicę z Dworca Gdańskiego nie przynosi powodzenia.

W Śródmieściu powstańcy skutecznie odpierają niemieckie ataki, podobnie sprawa się ma na Powiślu. W południowym Śródmieściu powstańcy zaciekle bronią się na barykadach przy Chopina oraz Polnej. Z lokalu przy placu Dąbrowskiego, zaczyna nadawać Polskie Radio.

Na Mokotowie ten dzień przynosi sukcesy powstańczych działań. Pułk "Baszta" rozszerza obszar panowania i obejmuje teraz obszar ograniczony ulicami Szustra, Puławską, Woronicza i al. Niepodległości. Bronią się także powstańcy na Dolnym Mokotowie, szczególnie w rejonie ulic Mącznej, Przemysłowej, Szwoleżerów i Podchorążych.

Na Ochocie upada jedna z broniących się redut – powstańcy z Reduty Kaliskiej, dowodzeni przez ppor. Andrzeja Chyczewskiego "Gustawa", ewakuują w sile około 90 ludzi wzdłuż ulicy Węgierskiej w kierunku Lasów Chojnowskich. Wciąż broni się Reduta Wawelska, znajdując się pod coraz silniejszych ostrzałem wroga.

>>> Czytaj więcej w serwisie specjalnym <<<

Powstańcze kalendarium to cykl, przypominający najważniejsze wydarzenia Powstania Warszawskiego. Codziennie prezentujemy wydarzenie przełomowe dla każdego dnia walk w stolicy.

Zobacz kalendarium powstańcze >>>

Audycję przygotowali Edyta Poźniak i Witold Banach we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego. Czytał Robert Chojecki.

IAR, sm