- Ta pierwsza z naszych wystaw czasowych jest swoistym zaproszeniem do podróży w przeszłość, uzupełnieniem tworzonej wystawy stałej. Zależało nam, by nawiązać kontakty z placówkami związanymi z kulturą żydowską z całego świata - powiedział w piątek p.o. dyrektora placówki Andrzej Cudak.
Węgierski filmowiec i artysta video Peter Forgacs wybrał fragmenty amatorskich filmów z lat 20. i 30. XX w., które nakręcili Żydzi ze Stanów odwiedzający rodzinne miejsca w Polsce. - Powracając do kraju filmowali miejsca bliskie ich sercu, rodzinę, znajomych, zakątki ich dzieciństwa, by pokazać je przede wszystkim dzieciom pozostawionym w Ameryce - powiedziała kuratorka wystawy Tamara Sztyma-Knasiecka.
Na wystawie możemy obejrzeć, jak ponad 80 lat temu żyły żydowskie społeczności w Warszawie, Wilnie, Łodzi, Nowogródku, Krakowie czy Kurowie. Towarzyszą im fragmenty filmu fabularnego "Dybuk”, hitu z 1937 r. nakręconego w języku jidysz oraz filmy dokumentalne. Muzykę do wystawy skomponował nowojorski zespół The Klezmatics.
Filmy pochodzą z YIVO, instytutu założonego w 1925 r. jako Żydowski Instytut Naukowy. Powstał w celu prowadzenia badań nad świecką kulturą żydowską i językiem jidysz. Dokumentacja przejawów kultury miała uchronić ją od zapomnienia w związku z postępującą asymilacją i modernizacją. W 1940 r. instytut przeniesiono do Nowego Jorku i zaprzestano działań w Europie Środkowej. Obecnie YIVO jest najbogatszym źródłem wiedzy o wschodnioeuropejskich Żydach, języku jidysz, literaturze i folklorze.
PAP, kw