Wkrótce po śmierci Chrystusa chrześcijanie czcili tylko zmartwychwstanie i oczekiwali kolejnego przyjścia zbawiciela. - Byli wręcz pewni, że będzie to jeszcze za ich życia, dlatego głównie o zmartwychwstaniu myśleli – tłumaczył gość "Naukowego zawrotu głowy”.
Po zburzeniu świątyni w Jerozolimie krzyż stał się popularniejszym symbolem, ale jako znak triumfu i zwycięstwa, a nie męczeństwa Chrystusa. – Jeszcze bardziej kult rozprzestrzenił się za panowania Konstantyna Wielkiego, którego matka - Helena, uznana później za świętą, znalazła relikwie prawdziwego krzyża Chrystusa – opowiadał dr Andrzej Datko.
W średniowieczu zmieniło się patrzenie na Chrystusa i jego mękę
Prawdziwe nasilenie kultu krzyża miało miejsce w średniowieczu i wiązało się z nowym pojmowaniem Chrystusa. - Dostrzeżono w nim człowieka i to człowieka bardzo bliskiego. I dostrzeżono też mękę w całej okazałości. Rozpoczęło się gorące współczucie dla Chrystusa – tłumaczył gość Jedynki. Tak z czasem narodził się kult ran Chrystusa, jego krwi, a wiązały się z tym odpowiednie nabożeństwa.
Później powstał pomysł, żeby Świętą Ziemię przenieść do Europy i tak zaczęły powstawać tzw. kalwarie. – Zaczynało się zwykle tak, że ktoś zauważał podobieństwo danej okolicy do Ziemi Świętej i ruszyła budowa kalwarii – mówił dr Datko.
Pierwsza kalwaria w Europie powstała prawdopodobnie w Hiszpanii, w XV wieku. Natomiast dopiero pod koniec XVI zaczęły ona powstawać we Włoszech, później w kolejnych krajach. - W Niemczech szczególnie popularne były tzw. drogi jerozolimskie, prowadzące od kościołów na szczyty pobliskich wzgórz. Przy czym starano się odtwarzać odległości, które rzeczywiście są w Jerozolimie. Czczono też upadki Chrystusa, których mogło być znacznie więcej, niż znane nam dzisiaj trzy – relacjonował gość Jedynki.
Barok doprowadził do teatralizacji religii i misteria Męki Pańskiej stały się bardziej widowiskowe. Także Kościół dostrzegł w takich masowych nabożeństwach dobre źródło ewangelizacji.
Jak wyglądają i gdzie odbywają się dzisiaj najsłynniejsze przedstawienia Męki Pańskiej? Gdzie w Polsce jest największa kalwaria? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o kulcie Męki Pańskiej.
Audycję "Naukowy zawrót głowy” prowadziła Katarzyna Jankowska.
(ei)