Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski 27.07.2023

Makbet - między Szekspirem a prawdą

William Szekspir na zawsze zmienił postrzeganie szkockiego króla Makbeta. Ile wspólnego ma bohater dramatu z autentyczną postacią historyczną?
Makbetowi ukazuje się duch Banka, obraz Thodore ChassriauMakbetowi ukazuje się duch Banka, obraz Théodore ChassériauWikimedia Commons/domena publiczna

27 lipca 1054 roku król Szkocji Makbet został pokonany w bitwie pod Dunsinnan przez Siwarda z Northumbrii.

Szekspir mocno inspirował się historią prawdziwego Makbeta, jednak trudno zaprzeczyć, że pewnymi faktami manipulował w taki sposób, by zwiększyć dramaturgię dzieła. Makbet faktycznie pochodził z możnowładczej szkockiej rodziny i był spokrewniony z władcami Szkocji.


Posłuchaj
29:24 makbet___2554_01_iv_tr_0-0_103080123c01e860[00].mp3 Audycja Grażyny Gronczewskiej z cyklu "Bohaterowie naszych lektur" poświęcona Makbetowi. (PR, 20.06.2001) 

Angielski dramatopisarz w swojej tragedii pokazuje, że to właśnie kwestia podniesienia ręki na dobrego i sprawiedliwego króla Dunkana, motywowana żądzą władzy, stała się przyczyną upadku prawego rycerza Makbeta.

Prawda wyglądała jednak inaczej: dziad Makbeta od strony matki, król Malcolm II, bezprawnie wprowadził Dunkana (również swojego wnuka) na tron.

- Makbet zabił króla-uzurpatora. Dunkan był kimś, kogo należało zabić – mówił historyk literatury Tomasz Miłkowski w audycji Grażyny Gronczewskiej z cyklu "Bohaterowie naszych lektur".

Szekspir ukazuje Makbeta jako tyrana siejącego terror i z zimną krwią usuwającego przeciwników. Tymczasem to za panowania tego króla, który zasiadał na tronie w latach 1040-1057 ukrócona została anarchia, kraj zaś wzrósł w siłę. Panowanie Makbeta zakończyło się w 1057, kiedy Malcolm – potomek Duncana – wtargnął do Szkocji z siłami zebranymi przy pomocy Anglików. Makbet poległ w bitwie pod Aberdeen.

Z czasem historia króla zaczęła obrastać czarną legendą. Ten obraz Makbeta zbrodniarza utrwalił William Szekspir, sięgając w 1606 roku po dzieje szkockiego władcy. 

Posłuchaj audycji Grażyny Gronczewskiej z cyklu "Bohaterowie naszych lektur" o Makbecie prawdziwym i wymyślonym przez Szekspira.

bm