29 lipca 1805 roku urodził się Alexis de Tocqueville, francuski myśliciel, minister spraw zagranicznych w burzliwym okresie Wiosny Ludów i jeden z klasyków doktryny liberalizmu.
Potomek arystokracji normandzkiej, sędzia przy trybunale w Wersalu, od 1839 roku poseł do Izby Deputowanych, w latach 1831-1832 prawie przez rok przebywał w Stanach Zjednoczonych.
09:17 alexis de tocqueville___6232_95_iv_tr_0-0_108985275585a5cd[00].mp3 Alexis de Tocqueville - audycja z cyklu "Sztuka eseju". (PR, 2.07.1995)
Tocqueville był zafascynowany Ameryką, mimo że głównym obiektem jego zainteresowań pozostawała Europa i to na niej znał się lepiej. Przewidział, że kraje europejskie czeka nieuchronny proces demokratyzacji. Myśliciel na zdominowanym przez absolutyzm Starym Kontynencie dostrzegł kraje, które wybrały inną drogę rozwoju. Ważną rolę w jego pismach pełni Rzeczpospolita Obojga Narodów, jako przykład państwa, które w XVI i XVII wieku wprowadziło i wzmocniło wolne oraz republikańskie instytucje.
Fundamentalne dzieło "O demokracji w Ameryce" to prawdopodobnie najbardziej przenikliwa analiza demokratycznego społeczeństwa, w której Tocqueville podkreślał konflikt między wolnością, a równością oraz korzyści płynące z instytucji samorządu i stowarzyszeń. Stworzone przez Tocqueville'a hasło "liberalnej demokracji" odwołuje się do poglądu, że demokracja jest szkodliwa tylko wówczas, gdy zagraża wolności i autonomii jednostki. Wszak ludzie zawsze będą się różnić, ale demokracja ze swoją wrażliwością, troską o dobro ogółu, daje szansę każdej jednostce.
Posłuchaj fragmentu słynnego dzieła "O demokracji w Ameryce" w przekładzie prof. Marcina Króla.
mjm