polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski
15.02.2024
Bitwa pod Rarańczą - przebić się do wolności
W nocy z 15 na 16 lutego 1918 roku II Brygada Legionów Polskich pod dowództwem gen. Józefa Hallera przebiła się przez front austriacko-rosyjski w celu połączenia z oddziałami polskimi w Rosji.
Polski Korpus Posiłkowy - pozycje pod Rarańczą. Żołnierze w okopach.NAC
II Brygada Legionów została we wrześniu 1916 roku wcielona do Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po akcie 5 listopada jego dowództwo zostało przekazane przez Austriaków Niemcom. Po kryzysie przysięgowym PKP wrócił pod komendę austro-węgierską i jego żołnierze bili się z Rosjanami na Bukowinie.
Z biegiem czasu walki traciły na intensywności. Rewolucyjny ferment rozkładał armię rosyjską i państwa centralne zdecydowały się na pertraktacje pokojowe z bolszewikami. Brak kompromisu doprowadził do chęci ugody z Ukraińską Republiką Ludową. Porozumienie usankcjonował pokój brzeski z 9 lutego 1918 roku. Na jego mocy URL otrzymywała Chełmszczyznę i część Podlasia, czyli ziemie etnicznie i historycznie przynależne Polsce. Zostało to odebrane jako policzek wobec Polaków walczących u boku wojsk państw centralnych.
To wywołało bunt Polskiego Korpusu Posiłkowego. Jego żołnierze pod dowództwem gen. Józefa Hallera stoczyli bitwę z Austriakami i przebili się przez front w kierunku formującego się II Korpusu Polskiego w Rosji.
- Już przed wyruszeniem rozdałem każdemu pułkowi po kilka egzemplarzy "Trylogii" Sienkiewicza. Wszak mieliśmy iść tymi samymi szlakami – wspominał gen. Józef Haller.
Jak przebiegał szlak bojowy II Brygady Legionów Polskich? Posłuchaj wspomnień gen. Józefa Hallera o bitwie pod Rarańczą.
09:02 Haller_Rarańcza.mp3 Wspomnienia gen. Józefa Hallera - organizatora i dowódcy 2 Brygady Legionów Polskich, wodza naczelnego Armii Polskiej we Francji - na temat jego bojów podczas I wojny światowej. Wspomnienia dotyczą między innymi przejścia legionów na Ukrainę pod Rarańczą wiosną 1918 roku. (RWE, 13.03.1956)
12:45 Rarańcza.mp3 Materiały dźwiękowe nagrane z okazji 50 rocznicy powstania Armii Błękitnej we Francji pod dowództwem gen Józefa Hallera: wspomnienia hallerczyka - od zmiany frontu przez II Korpus Polski pod Rarańczą - 14.02.1918 - do wjazdu do Warszawy przez Armię Hallera - kwiecień 1919. (RWE)
bm