Uroczystości wmurowania kamienia węgielnego odbyły się 16 lutego br., w rocznicę rozejmu w Trewirze, który formalnie kończył powstanie wielkopolskie. W uroczystości uczestniczyli m.in. potomkowie powstańców wielkopolskich.
"Powstanie przyniosło Polsce potencjał Wielkopolski"
Marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak podkreślił w trakcie uroczystości, że nowa siedziba Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 ma ogromne znaczenie. Jego zdaniem, pamięć o powstaniu wielkopolskim powinna być pozapartyjna i pozapolityczna.
- Ta sfera narracji wokół powstania powinna być wolna od sporów politycznych. Zawsze to chcieliśmy, nie zawsze się to udawało. Dziś wszyscy skupiamy się wokół myśli, że to muzeum wkrótce tutaj powstanie – powiedział.
Marek Woźniak podkreślił, że muzeum jednym przypomni, innym uświadomi, jaki to był mądry, ważny, jak dobrze przygotowany przez pokolenia czyn zbrojny.
- Doprowadził do zwycięstwa i przyniósł Polsce potencjał Wielkopolski, który wówczas był niezwykle ważny dla jej odrodzenia i przyniósł jej wiele dobra. Z tego względu uważamy, że powstanie wielkopolskie powinno być obecne w świadomości wszystkich Wielkopolan i jak największej liczby rodaków - powiedział.
"Pragniemy dać świadectwo wielkiego poświęcenia naszych przodków"
Akt erekcyjny nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 podpisał marszałek województwa oraz dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki.
"Realizując rozpoczętą w roku stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości koncepcję budowy nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu chcemy oddać hołd powstańcom wielkopolskim i pokoleniom które ich poprzedziły, przygotowując podwaliny pod zwycięską wielkopolską insurekcję. Pragniemy dać świadectwo wielkiego poświęcenia naszych przodków, którzy przelewali krew i oddawali życie z myślą o uwolnieniu umiłowanej ojczyzny spod pruskich okowów" – zapisano w dokumencie.
W akcie erekcyjnym podkreślono też, że nowa siedziba Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 ma być "miejscem spotkania ze wspaniałą historią pisaną najpierw marzeniami o wolnej Polsce, potem planami jej odzyskania, a wreszcie działaniami zbrojnymi wielkopolskiego oręża z których jesteśmy tak dumni".
"Największa inwestycja w historii Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości"
Nowoczesny obiekt wraz z wystawą stałą o powierzchni 3 tys. mkw. stanie w sąsiedztwie Wzgórza św. Wojciecha. Muzeum składać się będzie z czterech budynków i części podziemnej, w której wyeksponowana zostanie wystawa stała. Ekspozycja nie tylko przedstawi przebieg samego czynu zbrojnego, ale także pokaże, co było wcześniej oraz jakie były skutki i następstwa wiktorii wielkopolskiej. Opowiadana w nowym muzeum historia będzie doprowadzona do dziś.
Budowa Nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 jest największą i najważniejszą inwestycją w historii Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, jest też pierwszą tego typu inwestycją w Poznaniu i Wielkopolsce po 1989 roku. Szacowany budżet całej inwestycji wynosi przeszło 375 mln zł. Gotowe muzeum chętni odwiedzą w grudniu 2026 roku.
***
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. Za dzień jego zakończenia uznaje się 16 lutego 1919 roku, kiedy to Niemcy i państwa ententy podpisały rozejm w Trewirze. Do nowego rozejmu dodano korzystne dla Polski postanowienia dotyczące zakończenia konfliktu polsko-niemieckiego, w szczególności powstania wielkopolskiego. Ostatecznie przynależność Wielkopolski do Rzeczypospolitej potwierdził zawarty 28 czerwca 1919 roku traktat wersalski.
Od 2021 roku 27 grudnia przypada Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Święto to upamiętnia zwycięski zryw Polaków przeciwko Niemcom z lat 1918–1919.
PAP/Rafał Pogrzebny/th