- Fakt, że dwie ustawy zostały podpisane, a praca przy kolejnych dwóch będzie kontynuowana, oznacza, że musimy jasno wyrazić nasze zaniepokojenie i wystosować dziś kolejną rekomendację. Komisja zaleca polskim władzom, by rozwiązały wszelkie zidentyfikowane problemy w ciągu miesiąca. Rekomendacja bazuje na poprzednich dwóch z 2016 roku, gdzie skupialiśmy się na zagrożeniach systemowych dla wymiaru sprawiedliwości, ponieważ propozycje podważają legitymizację Trybunału Konstytucyjnego – powiedział Frans Timmermans.
Frans Timmermans zapowiedział, że w przypadku zmuszenia sędziów Sądu Najwyższego do odejścia, Komisja Europejska jest gotowa natychmiast uruchomić artykuł 7. Traktatu o Unii Europejskiej. Chodzi o stwierdzenie występowania w danym kraju zagrożenia dla praworządności.
Prezydent Andrzej Duda zawetował dwie ustawy dotyczące reformy wymiaru sprawiedliwości. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa zmieniała sposób wyboru jej członków będących sędziami oraz sposób wyłaniania kandydatów do objęcia urzędu sędziego. Ustawa o Sądzie Najwyższym powoływała Izbę Dyscyplinarną i wygaszała kadencje jego sędziów. Ustawa o ustroju sądów powszechnych - którą prezydent podpisał - wprowadza zasadę losowego przydzielania spraw sędziom oraz zwiększa uprawnienia ministra sprawiedliwości przy powoływaniu prezesów sądów.
Jeszcze przed decyzjami Komisji Europejskiej o sprawie mówił w Polskim Radiu 24 prof. Robert Grzeszczak (Uniwersytet Warszawski).
Przesądzona jest pierwsza decyzja – czyli wysłanie rekomendacji do Polski w ramach prowadzonej procedury praworządności w sprawie zmian w sądownictwie. Mają one dotyczyć już podpisanej ustawy jak i dwóch, których zawetowanie zapowiedział prezydent. Jeden z unijnych urzędników powiedział Polskiemu Radiu, że wobec tych dwóch ustaw Komisja ma zastrzeżenia i obawia się, że w "jakiejś formie" powrócą.
Prof. Grzeszczak przypomniał, że rekomendacje to tylko pewne zalecenie, możliwość, ale ich nieprzestrzeganie może przerodzić się w postępowanie formalne, czyli uruchomienie procedury z art. 7. – Wtedy Polska byłaby zawieszona w niektórych prawach członkowskich, ale to procedura bardzo długa, bardzo polityczna i niepewna. Szczególnie, że Węgrzy zapowiedzieli, że w drugim etapie, gdy wymagana jest jednomyślność, postawią weto – tłumaczył.
Jak podkreślił gość, bardziej realistyczne i procedowane są skargi KE przeciwko państwu, kierowane do Trybunału w Luksemburgu. –Taki wyrok jest wiążący. Wymusiłby coś takiego, że w zakresie takim i takim zapisy są niezgodne z prawem unijnym i wówczas należy ustawę zmienić albo wycofać z systemu prawnego – mówił. Dodał, że dopiero, gdyby państwo nie wdrożyło rozwiązań, wskazanych w wyroku, Trybunał może uruchomić procedurę zasądzania kar finansowych.
Posiedzenie KE relacjonowała Beata Płomecka.
Więcej w nagraniu.
Gospodarzem programu był Jakub Kukla.
IAR/Polskie Radio 24/ip
____________________
Data emisji: 26.07.2017
Godzina emisji: 11:35