Tlen wokół Dione "wywąchała" sonda Cassini, mijając Dione niemal dwa lata temu. Instrumenty na pokładzie tej bezzałogowej sondy wykryły wokół księżyca warstwę tlenu tak cienką, że naukowcy nie mówią o atmosferze, tylko używają słowa "egzosfera" (właśnie tak nazywa się zewnętrzna warstwa atmosfery Ziemi).
Wiele ciał w naszym Układzie Słonecznym ma atmosfery, na przykład Ziemia, Wenus, Mars czy największy księżyc Saturna - Tytan. Atmosfery te są jednak zwykle dużo gęstsze niż na Dione. Diońska otoczka z gazu osiąga ziemską gęstość dopiero na wysokości 480 km.
- Naukowcy nie byli dotąd pewni, czy Dione jest wystarczająco duża, aby w ogóle utrzymać atmosferę - mówi Amanda Hendrix z zespołu Cassini. - To pokazuje, że ten księżyc jest ciekawszy niż myśleliśmy. Musimy jeszcze raz przejrzeć wszystkie dane Cassiniego na jej temat.
Tlen nie musi oznaczać życia
Odkrycie sugeruje, że wokół gazowych gigantów naszego Układu Słonecznego (Saturna i Jowisza) trwa proces, w którym ich lodowe satelity uwalniają tlen. Naukowcy podejrzewają, że tlen (wraz z wodorem) pochodzi z rozpadu cząsteczek wody pod wpływem silnie naładowanych cząstek, których źródłem są silne pasy radiacyjne wspomnianych planet.
- Wiemy, że Dione, obok Rhei i pierścieni Saturna, jest źródłem cząsteczek tlenu - mówi Robert Tokar z zespołu Cassini. - To wskazuje, że tlen jest częsty w systemie Saturna i że jego obecność nie oznacza koniecznie istnienia życia - dodaje.
Jeden z naukowców, którzy analizowali dane, Andrew Coates z University College London zauważa jednocześnie, że na Dione nie ma płynnej wody, nie ma więc tam warunków niezbędnych do pojawienia się lub podtrzymania życia. Możliwe jednak, że warunki takie istnieją na innych księżycach Jowisza i Saturna. - Niektóre z innych księżyców posiadają płynne oceany, dlatego warto się im bliżej przyjrzeć pod kątem sygnałów świadczących o istnieniu życia - sugeruje Coates. Uważa się, że płynny ocean może się kryć pod lodową powierzchnią Enceladusa - księżyca siostrzanego dla Dione. Podobnie mogą wyglądać inne księżyce Jowisza, np. Europa, Kallisto i Ganimedes.
Wyniki badania opublikowano w "Geophysical Research Letters".
(ew/pap/NASA)