Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Marta Kwasnicka 22.01.2013

Czemu drzewa nie rosną wyżej? Przeszkodą są liście

Im wyższe jest dane drzewo, tym na ma mniejsze liście może sobie pozwolić. Dzięki temu nie rosną one w nieskończoność.
Las bukowyLas bukowyWikipedia/CC/Tortuosa
Czemu drzewa nie rosną wyżej? Przeszkodą liście
Im wyższe jest dane drzewo, tym ma mniejsze liście. Dzięki temu drzewa nie mogą rosną w nieskończoność.
Jak ustalili Kaare Jensen z Harvard University i Maciej Zwieniecki z University of California, natura nałożyła naturalny stoper na proces wzrostu drzewa.
Naukowcy porównali 1925 gatunków drzew, których liście miały od kilku milimetrów do ponad metra długości. Jak się okazało, wielkość liści była najbardziej zróżnicowana w przypadku drzew stosunkowo niskich.
- Wszystko sprowadza się do optymalnego przepływu soków i energii przez całe drzewo - mówi Maciej Zwieniecki. Cukry wytwarzane w liściach krążą dzięki łyku (to żywa tkanka roślinna, przewodząca produkty fotosyntezy, czyli związki organiczne) teoretycznie im większe liście, tym szybciej mogłyby krążyć cukry, ale ograniczeniem jest „wąskie gardło” łyka w łodygach, gałęziach i pniu. Właśnie dlatego powiększanie liści jest opłacalne tylko do pewnego momentu. W przypadku wysokich drzew liście muszą być małe, inaczej odżywcze składniki nie mogłyby swobodnie krążyć po drzewie.
Naukowcy oszacowali maksymalną wysokość drzewa. Jak się okazuje, wynosi ona około 100 metrów. Wytworzenie liści na większej wysokości nie jest możliwe.
Za najwyższe drzewo wszech czasów uważany jest eukaliptus królewski (Eucalyptus regnans), ścięty w 1885 roku w Mt. Baw Baw w Australii, który miał mierzyć 143 metry. Ścinane w XIX wieku w USA mamutowce olbrzymie (Sequoiadendron giganteum) sięgały 135 metrów. Obecnie najwyższe odnotowane drzewo (odkryte dopiero w roku 2010) to sekwoja wiecznie zielona (Sequoia sempervirens) nazwana "Hyperion" o wysokości 115,61 metra, rosnąca w parku narodowym Redwood w Kalifornii.
Obecnie trzy najwyższe rosnące drzewa w Polsce to dwa świerki pospolite (Picea abies) mające 51,8 metra (w Białowieskim Parku Narodowym oraz w Rycerce Górnej w woj. śląskim) i jodła pospolita (Abies alba) – w Świętokrzyskim Parku Narodowym.

Jak ustalili Kaare Jensen z Harvard University i Maciej Zwieniecki z University of California, natura nałożyła naturalny stoper na proces wzrostu drzewa.

Naukowcy porównali 1925 gatunków drzew, których liście miały od kilku milimetrów do ponad metra długości. Jak się okazało, wielkość liści była najbardziej zróżnicowana w przypadku drzew stosunkowo niskich.

- Wszystko sprowadza się do optymalnego przepływu soków i energii przez całe drzewo - mówi Maciej Zwieniecki. Cukry wytwarzane w liściach krążą po drzewie dzięki łyku (to żywa tkanka roślinna, przewodząca produkty fotosyntezy, czyli związki organiczne). Teoretycznie im większe są liście, tym szybciej mogą krążyć cukry. Ograniczeniem jest jednak "wąskie gardło” łyka w łodygach, gałęziach i pniu. Właśnie dlatego powiększanie liści jest opłacalne tylko do pewnego momentu. W przypadku wysokich drzew muszą one być małe, inaczej odżywcze składniki nie mogłyby swobodnie krążyć po drzewie.

Naukowcy oszacowali także maksymalną wysokość drzewa. Jak się okazuje, wynosi ona około 100 metrów. Wytworzenie liści na większej wysokości nie jest możliwe.

Za najwyższe drzewo wszech czasów uważany jest eukaliptus królewski (Eucalyptus regnans), ścięty w 1885 roku w Mt. Baw Baw w Australii, który miał mierzyć 143 metry. Obecnie najwyższe odnotowane drzewo (odkryte dopiero w roku 2010) to sekwoja wiecznie zielona (Sequoia sempervirens) nazwana "Hyperion", o wysokości 115,61 metra, rosnąca w parku narodowym Redwood w Kalifornii. Najwyższe rosnące drzewa w Polsce to dwa świerki pospolite (Picea abies), mające 51,8 metra (w Białowieskim Parku Narodowym oraz w Rycerce Górnej w woj. śląskim) i jodła pospolita (Abies alba) w Świętokrzyskim Parku Narodowym.

(ew/PAP-Nauka w Polsce/ucdavis.edu)