Dzięki Jednolitemu Plikowi Ubezpieczeniowemu ZUS weźmie na siebie ciężar i odpowiedzialność za rozliczanie składek przez firmy. Rozliczenia zapłaconych składek ulegną automatyzacji, co zredukuje liczbę błędów i nadużyć oraz kontroli.
Według prognoz rósł będzie odsetek osób pobierających emerytury niższe niż minimalne, czyli na poziomie kilkuset, kilkudziesięciu złotych, a niekiedy nawet kilku groszy. Obecnie takich osób jest 310 tys.. Ale za kilka lat – jak prognozuje prezes ZUS – może ich być pół miliona, a nawet więcej. Z tego powodu nadszedł już czas na przywrócenie warunku stażowego otwierającego prawo do emerytury.
Prof. Gertruda Uścińska przypomniała, że 5 lat przyszła do ZUS z konkretnymi pomysłami i większość z nich udało się zrealizować. - Wprowadziliśmy dwie fundamentalne reformy dla ZUS, a przede wszystkim dla państwa: e-składkę i e-ZLA - powiedziała prezes.
Prezes ZUS: przybyło płatników składek, na rynku pracy nie doszło do zachwiania
Czym jest indywidualny numer składkowy ?
Pozwala on przedsiębiorcom na wykonywanie jeden prostego przelew składek na swój indywidualny rachunek w ZUS, zamiast trzech lub czterech osobnych wpłat na różne konta bankowe. Kwotę przelewu ZUS automatycznie rozksięgowuje na odpowiednie ubezpieczenia i fundusze.
Dzięki e-składce nastąpiło uproszczenie i uszczelnienie systemu poboru składek na ubezpieczenia społeczne. Zwiększyło to dyscyplinę płatniczą dla 2,7 mln płatników składek. Płatnicy nie muszą opisywać przelewów, co powodowało problemy skutkujące kilkudziesięcioma tysiącami błędów miesięcznie.
Po reformie liczba błędów sięga zaledwie kilkudziesięciu przypadków miesięcznie. W tym czasie wzrosło pokrycie wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w składkach. Obecnie wskaźnik ten wynosi ok. 78 proc., ale przed epidemią kształtował się na poziomie nawet 83 proc.
E-zwolnienie
Polska jest jednym z nielicznych krajów w Europie, udało nam się wprowadzić elektroniczne zwolnienia lekarskie. Od 1 grudnia 2018 r. można też wystawiać zaświadczenia lekarskie o czasowej niezdolności do pracy wyłącznie w postaci elektronicznej.
-Dziś, po doświadczeniach z okresu epidemii, nie wyobrażam sobie naszej działalności, nie tylko ZUS-u, ale też ochrony zdrowia, bez tej reformy. Zresztą została ona wprowadzona dzięki bardzo dobrej współpracy z lekarzami. W 2020 r. lekarze wystawili ponad 25 mln e-ZLA. Od czasu reformy licznik osiągnął już ponad 63 mln - podkreśliła prezes Uścińska.
Warto przypomnieć, że przed e-ZLA lekarz nie mógł korzystać z automatycznej walidacji danych wpisywanych na druku, przez co później musiał dokonywać korekt. Z kolei osoba ubezpieczona musiała w ciągu 7 dni dostarczać zwolnienie do pracodawcy. Kto nie dopełnił tego obowiązku, tracił prawo do zasiłku. Pracodawcy narzekali, że nie wiedzą, gdzie jest ich pracownik i na jak długo mają zorganizować zastępstwo. Jeśli chodzi o nas, ZUS może dzięki tej reformie sprawniej wykrywać nieprawidłowości i nadużycia.
Uwaga pracodawcy, zbliża się ważny termin. Do 1 marca trzeba przekazać pracownikom druk ZUS IMIR
Obniżenie wieku emerytalnego
- To było duże wyzwanie pod wieloma względami. Nasze gruntowne, prawie roczne przygotowania pozwoliły zwiększyć jakość realizacji stanowionego prawa. W ramach tego zadania od października 2017 r. do grudnia 2019 r. przyznaliśmy emerytury w obniżonym wieku emerytalnym dla ponad miliona osób.
Realizacja reformy podkreśliła znaczne dysproporcje w wysokości świadczeń uzyskiwanych przez kobiety i mężczyzn. Średnia emerytura przyznana mężczyznom w obniżonym wieku była aż o 60 proc. wyższa od emerytury przyznanej kobietom (1734:2722 zł). Było tak, mimo że kobiety korzystają na stosowaniu tablic trwania życia wspólnych dla obu płci - powiedziała prezes ZUS.
Jak podkreśla prezes ZUS przy wprowadzaniu reformy emerytalnej zależało jej na poszerzeniu wiedzy Polaków na temat tego, od czego zależy wysokość ich emerytury. A ta zależy od kwoty opłaconych składek emerytalnych i wieku, w którym wnioskujemy o świadczenie. Odczekanie nawet roku, kontynuując pracę, pozwala otrzymać świadczenie wyższe nawet o 15 proc. Wynika to z opłacenia dodatkowych składek, ich waloryzacji oraz z przyjętej do obliczeń mniejszej liczby miesięcy życia na emeryturze.
Instytucja doradcy emerytalnego
Aby to wyjaśnić obywatelom ZUS wprowadził doradców emerytalnych, którzy od 1 lipca 2017 r. objaśniają przepisy i wyliczają prognozowaną wysokość emerytury, przynosi rezultaty.
W latach 2015-2017 ponad 80 proc. osób przechodziło na emeryturę natychmiast po osiągnięciu wieku emerytalnego. Kilkanaście procent osób robiło to w ciągu roku po nabyciu uprawnień. Jedynie kilka procent z nich opóźniało emeryturę o rok lub dłużej.
Od roku 2018 i 2019 roku zaobserwowano wyraźną zmianę. W tych latach jedynie ok. 60 proc. osób przeszło na emeryturę od razu po osiągnięciu wieku emerytalnego.
PR24/PAP/sw