Polskie specjalne strefy ekonomiczne istnieją już od połowy lat ’90. Na świecie funkcjonuje około 3000 obszarów o charakterze wolnych stref ekonomicznych. Natomiast w Polsce działa obecnie 14 specjalnych stref ekonomicznych (SSE). Najstarszą jest utworzona w 1995 w Mielcu.
– Ze statystycznego punktu widzenia, strefy zaowocowały 20 mld euro inwestycji oraz 200 tys. miejsc pracy. Są to miejsca zatrudnienia na umowach o pracę, a nie na zlecenie czy o dzieło – podsumowuje Paweł Tynel, z firmy doradczej EY.
Jak nasze strefy wyglądają na tle innych krajów
– Strefy ekonomiczne nie są tylko polskim wynalazkiem, natomiast nie wszędzie tego typu system zachęt jest taki sam. W Polsce jest bardziej konkurencyjny. Przykładowo w zakresie zwolnień podatkowych mamy warunki, które powinny przekonywać inwestorów do inwestowania w Polsce. Doing Business Banku Światowego ocenia nas coraz lepiej. W ciągu 2 lat dokonaliśmy skoku o 22 pozycje; jeśli chodzi o ocenę stref ekonomicznych, to Financial Times i jego FDI Magazine, wśród 50 najlepszych stref na świecie, umieścił aż 5 z Polski – zauważa ekspert.
Było lepiej, będzie gorzej
W lipcu 2014 roku warunki wsparcia dla specjalnych stref ekonomicznych będą mniej korzystne.
– W Unii Europejskiej zacznie obowiązywać zmiana dotycząca przepisów pomocy publicznej. To będzie miało swoje konsekwencje zarówno w wysokości pomocy publicznej, jak i w zasadach korzystania z niej, wyliczania. W 2007 roku tak samo podchodziliśmy do obecnych wytycznych, które nie są tak straszne. Do nowych też się przyzwyczaimy. Jednak te 7 miesięcy powinno się wykorzystać, aby zabezpieczyć pomoc publiczną na obecnych zasadach, bardziej przyjaznych niż te, które będą w przyszłości – uważa Paweł Tynel.
Na czym ta zmiana będzie polegać
Formy pomocy publicznej mogą być różne. Mogą być to granty inwestycyjne, czyli dotacje. zwolnienia podatkowe, albo z podatku dochodowego, albo z podatku od nieruchomości; kredyty preferencyjne, czyli tańsze niż komercyjne. Mogą być to dotacje na zatrudnienie. W większości regionów o 15 punktów procentowych zmniejszy się tzw. intensywność pomocy, czyli wielkość pomocy do uzyskania. Ten, kto wydaje 100 zł, ma 50 zł zwrotu w tej chwili, a będzie miał 35 zł. Pomoc publiczna dla przedsiębiorców to jest ten element, który jest pod nadzorem Komisji Europejskiej i będzie przedmiotem zmian w całej UE od przyszłego roku, od 1 lipca.
Co powinni robić inwestorzy
Potem będzie rok 2026, do którego przedłużono funkcjonowanie polskich stref ekonomicznych. – Warto dopingować inwestorów, aby wykorzystywali istniejące warunki. Wydłużenie stref już owocuje nowymi decyzjami inwestycyjnymi. Najbliższe 3 lata to jest okres, kiedy strefy będą miały cały czas odświeżoną jakość, ale też za 3 lata znów pewnie wrócimy do dyskusji na temat ich dalszego funkcjonowania – tłumaczy ekspert EY .
Na liście 50 najlepszych specjalnych stref ekonomicznych, najwyżej z tych polskich uplasowała się strefa katowicka, zajmując II. miejsce w Europie i XI. na świecie. W czołówce są też strefy: łódzka, pomorska, starachowicka i wałbrzyska.
Opr. MB