Obraz "Madonna pielgrzymów", zwany także "Madonną Loretańską", powstał w 1604 roku na zamówienie spadkobierców zmarłego w 1602 roku Ermete Cavallettiego, rzymskiego notariusza i pracownika Camera Apostolica, który darzył Madonnę szczególnym kultem.
Malowidło przedstawia parę pielgrzymów składających hołd Madonnie u progu Jej domu w Loreto. Maria to piękna, młoda kobieta w nieco tanecznej pozie. Wygląda jak ożywiony posąg. Jej twarz jest delikatna, wyidealizowana, a wzrok skierowany w stronę przybyszów. W ramionach trzyma Jezusa, który wyciąga rękę ku klęczącym. Być może postać Madonny z Dzieciątkiem jest wizją, która ukazała się pielgrzymom u kresu ich podróży do Loreto.
W okresie rzymskim Caravaggio namalował wiele Madonn, najsłynniejsze to: "Madonna Palafrenieri" (obraz powstał do Bazyliki św. Piotra, jednak nigdy tam nie zawisł), "Madonna Różańcowa" (jeden z najbardziej barokowych obrazów Caravaggia, dzisiaj w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu), "Zaśnięcie Marii" (dzisiaj w Luwrze). Wiele obrazów Caravaggia zostało odrzuconych przez przedstawicieli Kościoła. Natychmiast jednak trafiały do wybitnych, rzymskich kolekcjonerów.
Jednak "Madonna pielgrzymów" od 1604 roku aż do dzisiaj znajduje się w rzymskim kościele Sant’Agostino, niedaleko Piazza Navona. Brudne stopy i ubogie ubiory pielgrzymów w tym religijnym dziele nie są artystyczną prowokacją, lecz wyrazem skruchy, skromności i oddania pielgrzymów, którzy być może są jednocześnie ukrytymi wizerunkami przodków donatorów – Ermete Cavallettiego i jego matki.
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadzi: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek
Data emisji: 13.05.2018
Godzina emisji: 11.00
pg/jp