Przygotowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych Europejskie Porozumienia w Sprawie Głównych Śródlądowych Dróg Wodnych o Międzynarodowym Znaczeniu (ang. European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance), nazywane też Konwencją AGN albo Porozumienie AGN, podpisane zostało 19 stycznia 1996 r. w Genewie.
Celem tego dokumentu jest m.in. skoordynowanie działań związanych z rozwojem i budową sieci śródlądowych dróg wodnych o międzynarodowym znaczeniu. Sieć ujęta w Konwencji AGN podzielona jest na dziewięć głównych wodnych ciągów transportowych o długości ponad 27 tys. km i łączy porty 37 krajów europejskich.
Rozwój całego sektora żeglugi śródlądowej
Jak podkreślał na posiedzeniu sejmowej komisji wiceminister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Jerzy Materna, przystąpienie do AGN wpisuje się w realizację strategii związanej z rozwojem całego sektora żeglugi śródlądowej, a w szczególności w zakresie rozwoju śródlądowych dróg wodnych.
Materna mówił, że przez Polskę przebiegają trzy międzynarodowe szlaki wodne: droga wodna E-30, łącząca Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie, obejmująca na terenie Polski Odrę, od Świnoujścia do granicy z Czechami; droga wodna E-40, łącząca Morze Bałtyckie w Gdańsku z Dnieprem w rejonie Czarnobyla i dalej przez Kijów, Nową Kachowkę i Chersoń z Morzem Czarnym, obejmująca na terenie Polski Wisłę od Gdańska do Warszawy, Narew oraz Bug do Brześcia; droga wodna E-70, łącząca Holandię z Rosją i Litwą, na terenie Polski obejmująca Odrę od ujścia kanału Odra-Hawela do ujścia Warty w Kostrzynie, drogę wodną Wisła-Odra oraz od Bydgoszczy dolną Wisłę i Szkarpawę lub Wisłę Gdańską.
Dostosowanie dróg wodnych do wymaganych standardów
Wiceszef resortu wskazał, że aktualnie drogi wodne na terenie Polski, z wyjątkiem krótkich odcinków na dolnej Odrze i dolnej Wiśle, nie spełniają minimalnych międzynarodowych warunków żeglowności określonych przez porozumienie AGN. - W związku z powyższym Polska, jako członek porozumienia, zobowiązuje się do zapewnienia na objętych porozumieniem drogach wodnych warunków nawigacyjnych spełniających kryteria właściwe dla śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym - tzw. klasie E, odpowiadające co najmniej IV klasie żeglowności - powiedział Materna.
Podkreślił, że przystąpienie do porozumienia nie determinuje horyzontu czasowego na dostosowanie międzynarodowych dróg wodnych na terenie Polski do wymaganych standardów. - W związku z tym nakłady inwestycyjne na śródlądowe drogi wodne stanowią warunek rozwoju żeglugi śródlądowej i rozłożą się na wiele lat, co sprawia, że w obecnej trudnej sytuacji budżetowej ich realizacja jest realna - dodał.
- Przystąpienie do porozumienia nie będzie stanowiło automatycznej akceptacji wydatków na inwestycje, bowiem wszelkie działania w tym zakresie będą możliwe dopiero po przedstawieniu szczegółowego montażu finansowego inwestycji oraz wskazania faktycznych źródeł finansowania - dodał Materna.
Finansowanie m.in. z funduszy unijnych oraz przez prywatne przedsiębiorstwa
Wśród źródeł finansowania wiceminister wskazał m.in. fundusze unijne oraz prywatne przedsiębiorstwa, które wyraziłyby chęć wykorzystania potencjału energetycznego rzek.
Przystąpienie do porozumienia - jak mówił - obejmuje także zacieśnienie współpracy międzynarodowej w szczególności z Czechami i Słowacją w stosunkach dwustronnych w ramach Grupy Wyszehradzkiej. - Ponadto, Porozumienie AGN będzie również prowadzić do intensywnej współpracy z Białorusią i Ukrainą - wskazał.
- Jednocześnie Polska jako strona umowy AGN prowadzić będzie z Republiką Federalną Niemiec również dialog dotyczący przystosowania granicznego odcinka odrzańskiej drogi wodnej do co najmniej IV klasy żeglowności - dodał. Według wcześniejszych założeń ministerstwa górna Odra ma być dostosowana do parametrów czwartej klasy żeglowności w 2020 r.
Materna podkreślił, że polskie drogi wodne, po uzyskaniu standardu określonego w AGN, będą mogły stać się docelowo elementami transeuropejskiej sieci transportowej TNT. - Obecnie, poza 97-kilometrowym fragmentem w dolnym odcinku Odry, polskie śródlądowe drogi wodne nie są elementem TNT - przypomniał.
PAP, awi