Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 24.12.2017

Wigilia w okopach 1914 roku

W grudniu 1914 roku po obu liniach frontu zachodniego ponad 100 tysięcy żołnierzy z Niemiec oraz Francji i Wielkiej Brytanii. Jednak w wigilię Bożego Narodzenia w wielu miejscach niemal na całej linii frontu wydarzyło się coś, co kompletnie zaskoczyło dowódców wrogich armii.

W Wigilię Niemcy postawili na swojej linii okopów świąteczne choinki, na których pstrzyły się zapalone świeczki i skromne ozdoby.
Kiedy Anglicy usłyszeli niemiecką wersję kolędy "Cicha noc" zaskoczeni zobaczyli, jak z okopów przeciwnika idzie w ich stronę nieuzbrojony żołnierz niosąc przystrojona choinkę. Bożonarodzeniowy rozejm, który rozpoczął się w Wigilię 1914 roku spontanicznie wprowadzony przez żołnierzy został początkowo zaakceptowany przez średnie i wyższe dowództwo.

W tym samym czasie na froncie wschodnim ścierały się armie Rosji i Austro-Węgier. Walki toczyły się głównie na ziemiach polskich, a  po przeciwnych stronach konfliktu służyło  wielu Polaków. Między innymi bitwa pod Łowczówkiem koło Tarnowa stanowiła chrzest bojowy dla I brygady Legionów, która powstała zaledwie kilka dni wcześniej 19 grudnia 1914 roku.

Na froncie galicyjskim Polacy walczący po przeciwnych stronach - musieli się ograniczyć do śpiewania polskich kolęd nie wychodząc z okopów. Tu nie przerwano działań wojennych jak na zachodzie. Dzień Bożego Narodzenia był krwawą bitwą.

W jaki sposób wyżsi dowódcy starali się nie dopuścić, do kolejnych niekontrolowanych rozejmów? Czy można takie działania usprawiedliwić? Czy spontaniczny rozejm został powtórzony w kolejnych latach? Posłuchaj nagrania całej audycji.

***

Tytuł audycji: Labirynt historii

ProwadziJacek Raginis-Królikiewicz

Goście: dr Adam Buława (historyk, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego), prof. Tomasz Schraam (historyk), Artur Student (historyk,  pasjonat - rekonstruktor historyczny), prof. Janusz Odziemkowski (historyk wojskowości)

Wykorzystane utwory: Vincent Niclo & chór Armii Czerwonej "Cicha noc, święta noc" - koncert przy Bramie Brandenburskiej, Paul McCartney "Pipe Of Peace", Golec uOrkiestra "Bóg Się Rodzi"

Data emisji: 24.12.2017

Godzina emisji: 14.09

ag