Plan Balcerowicza i "wojna na górze", czyli wydarzenia 1990 roku w Polsce

W lutym godłem Polski ponownie orzeł w koronie. Premier Tadeusz Mazowiecki domagał się udziału Polski w negocjacjach w sprawie zjednoczenia Niemiec i pozostania wojsk radzieckich w kraju do czasu rozwiązania "problemu niemieckiego". Wznowienie stosunków polsko-izraelskich.

W kwietniu MO przekształciła się w Policję Państwową. Zlikwidowano SB, którą zastąpił Urząd Ochrony Państwa. Została zniesiona cenzura. Władze ZSRR przyznały się do popełnienia zbrodni katyńskiej. Na II Zjeździe NSZZ "Solidarność"Lech Wałęsa ponownie przewodniczącym. Niebawem wypowiedział zdanie: "Potrzebna jest wojna na górze, by na dole był spokój", opisujące konflikt między nim a rządem Mazowieckiego, któremu zarzucał wolną realizację programu politycznego związku.

Rozłam w obozie "Solidarności". Rzeczniczka rządu, Małgorzata Niezabitowska, nazwała Wałęsę "przyspieszaczem z siekierą". Na polskiej scenie politycznej, jak grzyby po deszczu, powstały w następnych tygodniach: Forum Prawicy Demokratycznej, Kongres Liberalno-Demokratyczny, Ruch Obywatelski-Akcji Demokratycznej. Wcześniej Chrześcijańsko Demokratyczne Stronnictwo Pracy, PSL Romana Bartoszcze i Porozumienie Centrum.

Solidarnościowe komitety zwyciężyły w pierwszych, całkowicie wolnych wyborach do  rad narodowych. W lipcu dziennikarz Krzysztof Kozłowski szefem MSW po gen. Czesławie Kiszczaku, a admirał Piotr Kołodziejczyk na czele MON po gen. Florianie Siwickim. Blokada dróg przez rolniczą "Solidarność" niezadowoloną z działań rządu wobec wsi. Sukces polskiej dyplomacji uczestniczącej w rokowaniach "2 + 4" w sprawie zjednoczenia Niemiec, gdzie potwierdzono nienaruszalność naszej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Za kilka tygodni została zapisana w traktacie polsko-niemieckim. Od września religia w szkołach. Polski rząd skierował notę do władz ZSRR w sprawie rozpoczęcia rokowań o wyjściu wojsk radzieckich z naszego kraju. Wojciech Jaruzelski wyraził gotowość do skrócenia swojej kadencji prezydenta. Sejm przyjął ustawę o wyborach powszechnych głowy państwa. Zarejestrowano sześciu kandydatów, wśród nich Wałęsę i Mazowieckiego. Ostra kampania wyborcza. 

W listopadzie Wałęsa prezydentem w drugiej turze, w której walczył z amerykańskim przedsiębiorcą Stanem Tymińskim - niebawem założycielem Partii "X". Poparcia Wałęsie udzielił Mazowiecki - lider nowopowstałej Unii Demokratycznej, który po wyborczej porażce podał swój rząd do dymisji w połowie grudnia.

Wałęsa upoważnił Jana Olszewskiego do prowadzenia rozmów w sprawie nowego gabinetu. Niebawem Olszewski zakończył misję z powodu różnic między nim i prezydentem co do kształtu rządu. Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski przekazał Wałęsie insygnia władzy prezydenckiej II RP. Misję stworzenia nowego gabinetu otrzymał lider Kongresu Liberalno-Demokratycznego Jan Krzysztof Bielecki.

3 Maja znów był dniem święta państwowego, a Krystyna Janda została nagrodzona w Cannes za rolę w filmie "Przesłuchanie" Ryszarda Bugajskiego, obrazie, który należał do grupy tzw. pułkowników w PRL.

***

***

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadzi:  Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak

Data emisji: 15.06.2020 r. 

Godzina emisji: 21.05

ans/kk