Dymitr Szostakowicz skomponował swój I Koncert wiolonczelowy latem 1959 roku. Napisał go dla Mścisława Rostropowicza, który wykonał go po raz pierwszy 4 października tego samego roku w Leningradzie. Orkiestrą Filharmonii Leningradzkiej dyrygował Jewgienij Mrawiński. Jak wieść niesie Rostropowicz w cztery dni nauczył się koncertu na pamięć. W listopadzie wiolonczelista dał premierę utworu na Zachodzie - zagrał go z Orkiestrą Filadelfijską pod batutą Eugene'a Ormandy'ego.
Sam kompozytor dość oszczędnie wypowiadał się na temat Koncertu. Zapytany, przed premierą, mówił tak: "jedyne, co mogę powiedzieć, to to, że napisałem koncert. Dość długi". Później dodał, że pomysł na utwór przyszedł mu do głowy po wysłuchaniu Symfonii Koncertującej op. 125 Sergiusza Prokofiewa. Zapragnął sam zmierzyć się takim właśnie symfonicznym gatunkiem koncertu solowego.
Jurorzy Płytowego Trybunału Dwójki - Wojciech Michniewski, Marcin Zdunik, Kacper Miklaszewski - zdecydowali, że najlepszym wykonaniem dzieła Szostakowicza jest:
Steven Isserlis – wiolonczela, Orkiestra Symfoniczna Radia Frankfurckiego, dyr. Paavo Järvi (Sala Koncertowa Radia we Frankfurcie; lipiec 2013; Hyperion 2015)
Słuchaliśmy także poniższych nagrań:
- Mścisław Rostropowicz – wiolonczela, The Philadelphia Orchestra, dyr. Eugene Ormandy (Filadelfia 8.11.1959; LP CBS 1960/CD Sony 1998/CD Praga Digitals 2012)
- Rafał Kwiatkowski – wiolonczela, Polska Orkiestra Radiowa, dyr. Wojciech Rajski (Studio Koncertowe PR im. W. Lutosławskiego 1999/2000; nagrania z archiwum Polskiego Radia; CD DUX 2006)
- Truls Mørk – wiolonczela, Orkiestra Filharmoniczna z Oslo, dyr. Vasily Petrenko (Oslo 2013; CD Ondine 2014)
- Gautier Capuçon – wiolonczela, Orkiestra Teatru Maryjskiego, dyr. Valery Gergiev (Salle Pleyel, Paryż 3.12.2013; CD Erato/Warner Music 2015)
- Alisa Weilerstein – wiolonczela, Orkiestra Symfoniczna Radia Bawarskiego, dyr. Pablo Heras-Casado (wrzesień 2015, Monachium; CD Decca 2016)
Plan słuchania
I runda
(I część) Allegretto (fragment)
II runda
(II część) Moderato (fragment)
III rudna
(III część) Kadencja
Finał
(IV część) Allegro con moto
***
Tytuł audycji: Płytowy Trybunał Dwójki
Prowadzi: Jacek Hawryluk
Goście: Wojciech Michniewski, Marcin Zdunik, Kacper Miklaszewski
Data emisji: 26.11.2016
Godzina emisji: 17.00
mc