Miał być to pierwszy film o Powstaniu Warszawskim. Wiązano z nim wielkie nadzieje.
- Wajda chciał, od samego początku, zrobić film problemowy, a nie opisowy o całym Powstaniu Warszawskim, bo opisowego filmu nikt nie zrobi - mówi profesor Andrzej Werner. - Reżyser robił taki film, który miałbyć nawet bardziej ironiczny i burzycielski w stosunku do Powstania niż w rzeczywistości się stał - dodaje.
Polska szkoła filmowa chciała rozliczyć się z polską historią, ale nie w sposób zgodny z popagandową wizją, ale na sposób własny, często ironiczny i szyderczy. Powstała opowieść o ludziach, którzy brali udział w Powstaniu Warszawskim i ginęli w nim.
"Kanał" powstał na podstawie scenariusza jednego z powstańców, Jerzego Stefana Stawińskiego. Choć autor Powstanie i przejście kanałami przeżył, w filmie Wajdy te 63 dni walk nie jest rozpatrywane jako wydarzenie potrzebne czy takie, które miało jakiekolwiek szanse powodzenia.
- To jest opowieśc o klęsce powstania. Nawet prolog to zapowiada. Ten film broni się dlatego, że nie jest głosem publicystycznym po Powstaniu. Zadra schodzi do kanałów zginie tam, nie jest to pusty gest, ale obowiązek - mówi krytyk.
Datę premiery tego filmu powszechnie uważa się za początek Polskiej Szkoły Filmowej. W 1958roku film ten, jako pierwszy z polskich filmów rywalizował o Oscara.
(pj)
W Czwórce przygotowaliśmy specjalny wydania naszych audycji by uczcić 69. rocznicę Powstania Warszawskiego.
Zapraszamy do serwisu specjalnego Polskiego Radia: Powstanie Warszawskie.
(pj)