Zarówno w ustawie jak i w przyjętych zasadach, podstawową formą zagospodarowania państwowych gruntów stała się dzierżawa, a nie jak w ubiegłych latach sprzedaż, która została wstrzymana na pięć lat.
Zdecydowano, że wydzierżawienie lub sprzedaż następuje w pierwszej kolejności w trybie przetargu ograniczonego na rzecz rolników indywidualnych.
To dobre rozwiązanie podkreśla Jerzy Chróścikowski, wiceprzewodniczący Niezależnego Samorządnego Związku Zawodoweg Rolników Indywidualnych "Solidarność". "Zależało nam na tym, aby dzierżawa była na pierwszym miejscu , gdyż przynosi wiele korzyści : rolnik nie musi wykładać gotówki na zakup, może zakup gruntu rozłożyć w czasie , ponieważ jako dzierżawiący przysługuje mu prawo pierwokupu. Posiadany obecnie kapitał będzie mógł zainwestować w sprzęt i urządzenia potrzebne do funkcjonowania gospodarstwa".
Zmiany po wprowadzeniu przetargów efektowych
Zmiany w systemie zagospodarowywania państwowych gruntów ustabilizowały ceny sprzedaży ziemi i wysokość czynszu dzierżawnego. Zdecydowało o tym w dużym stopniu wprowadzenie przetargów ofertowych.
W roku 2016 zorganizowano ponad 14 tysięcy różnych przetargów, wyjaśnia Witold Strobel -rzecznik prasowy Agencji Nieruchomości Rolnych. Łącznie, do końca 2016 roku zawartych zostało 8 tysięcy 650 umów dzierżawy. Dotyczą one gruntów o powierzchni prawie 60 tysięcy hektarów.
Rolnicy łatwiej mogą zaplanować koszty dzierżawy
Od 20 sierpnia minionego roku wysokość czynszu dzierżawnego za jeden hektar gruntu w danej klasie, położonego w określonym okręgu podatkowym , regulowana jest rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Przyniosło to oczekiwane zmiany, podkreśla Witold Strobel. Rolnicy łatwiej mogą zaplanować koszty dzierżawy. Czynsz jest uzależniony od klasy gleby i okręgu podatkowego. Stawki czynszu zostały zaprezentowane w tabeli, stanowiącej załącznik do wspomnianego rozporządzenia. Czynsz dzierżawny jest więc teraz dwojaki. Po pierwsze stanowi kryterium oceny ofert, w ciągle organizowanych przetargach licytacyjnych, jako czynsz wywoławczy. Rolnik, który bierze udział w takim przetargu deklaruje jaką kwotę gotów jest uiszcza za gospodarowanie na dzierżawionej ziemi, niezależnie od nowego rozporządzenia ministra rolnictwa. Takie przetargi są organizowane tam, gdzie jest największe zapotrzebowanie na ziemię i gdzie rady społeczne, działające przy dyrektorach oddziałów terenowych Agencji Nieruchomości Rolnych opiniują taki sposób rozdysponowania ziemi. Po drugie realizowane są przetargi ofert pisemnych. Tam czynsz jest stały i tym samym nie jest brany pod uwagę przy wyłanianiu zwycięzcy przetargu. Najważniejsze są takie kryteria jak: odległość działki, na którą jest rozpisany przetarg, od gospodarstwa danego rolnika czy charakter produkcji w jego gospodarstwie ( przy preferowaniu produkcji zwierzęcej). W niektórych regionach na dodatkowe punkty mogą liczyć rolnicy w wieku do lat 40.
W 2016 roku największy areał wydzierżawiono w województwach: zachodniopomorskim 12 023 hektary, lubuskim 9 155 ha, dolnośląskim 8 297 ha, i warmińsko-mazurskim 7 330 ha. Najmniej ziemi Agencja wydzierżawiła w województwie małopolskim 281 ha , świętokrzyskim 503 ha i łódzkim 673 ha.
Dariusz Kwiatkowski, abo