Bitwa Warszawska była decydującą bitwą wojny polsko-bolszewickiej. Rozegrała się między 13 a 25 sierpnia 1920 r. na przedpolach Warszawy zgodnie z planem operacyjnym, który na podstawie ogólnej koncepcji Józefa Piłsudskiego opracowali szef sztabu generalnego Tadeusz Rozwadowski, płk. Tadeusz Piskor i kpt. Bronisław Regulski. Określana jest "Cudem nad Wisłą" i uznawana za 18. przełomową bitwę w historii świata.
Serwis specjalny Polskiego Radia poświęcony Bitwie Warszawskiej
Prof. Grzegorz Łukomski podkreślał, że o wyniku Bitwy Warszawskiej zadecydowała dobra strategia, oraz wywiad wojskowy. - Wówczas po raz pierwszy zastosowano na szeroką skalę radiowywiad i kryptologię. Te czynniki zadecydowało o naszym zwycięstwie. Fraza „cud nad Wisłą” jest związana z ideą wojny cywilizacji, zderzeniem kultur. Z jednej strony cywilizacji europejskiej, zachodniej, z drugiej strony zaś cywilizacja azjatycka i ideologia bolszewicka. Można w tym przypadku śmiało wysunąć analogię z Bitwą pod Wiedniem 1683 r., kiedy to Jan II Sobieski na czele sił europejskich pokonał Turków, też reprezentujących obcą kulturę i cywilizację – zaznaczył historyk.
Piotr Dmitrowicz przypominał, że bitwę z 15 sierpnia 1920 należy postrzegać w szerszym kontekście - Koncentrujemy się na Bitwie Warszawskiej, ale pamiętajmy, że mówimy o starciu z bolszewikami, starciu cywilizacji. Już jesienią 1918 roku Józef Piłsudski wiedział, że do takiego starcia dojdzie, to są te słynne słowa "nieważne jaka Rosja będzie - biała czy czerwona - zawsze będzie stanowiła dla nas zagrożenie". Kilka tygodni później w, styczniu 1919 roku r. miały miejsce walki o Wilno i pierwsze starcie między bolszewikami a wojskim polskim. Koncentrujemy się na wydarzeniach militarnych; Osów, Radzymin, Warszawa, ale Bitwa Warszawska w kategoriach militarnych to stracie, które dzieje się tak naprawdę między Wisłą a Bugiem, a nawet Niemnem, to ogromna operacja wojskowa. Ważne, abyśmy nie sprowadzali wszystkiego do 15 sierpnia 1920 r. - zaznaczył gość audycji.
Józef Piłsudski, wspominając okoliczności tamtych wydarzeń w swojej książce "Rok 1921", o bitwie pisał w następujący sposób: "Chcę powiedzieć, że ta wojna czy bijatyka omal nie wstrząsnęła losami całego cywilizowanego swiata, i że jej kryzysy były kryzysami miljonów i miljonów istot ludzkich, a dzieło zwycięstwa na czas, daj Boże, dłuższy stworzyło podstawy już dziejowe dla obu państw walczących. Niech więc będzie bijatyka, gdy metody i doktryny dla niej znaleźć nie podobna".
Jednym z ważnych fragmentów Bitwy Warszawskiej było zdobycie 15 sierpnia przez kaliski 203. Pułk Ułanów sztabu 4. armii sowieckiej w Ciechanowie, a wraz z nim - kancelarii armii, magazynów i jednej z dwóch radiostacji, służących Sowietom do utrzymywania łączności z dowództwem w Mińsku. Szybko podjęto decyzję o przestrojeniu polskiego nadajnika na częstotliwość sowiecką i rozpoczęciu zagłuszania nadajników wroga, dzięki czemu druga z sowieckich radiostacji nie mogła odebrać rozkazów.
Przełom w walkach, a tym samym - w wojnie polsko-bolszewickiej, nastąpił 15 sierpnia 1920, gdy armia polska pokonała wojska generała Michaiła Tuchaczewskiego atakujące stolicę.
Zapraszamy do wysłuchania całości audycji.
Rozmawiała Magdalena Złotnicka i Krzysztof Grzybowski.
PR24/ka
Serwis specjalny Polskiego Radia poświęcony Bitwie Warszawskiej
____________________
Data emisji: 14.08.2019
Godzina emisji: 12:35