- Czuha, kerpci, kabaty, zapaska, nohawyci, czepek... To nazwy poszczególnych elementów stroju łemkowskiego po łemkowsku - mówił Jerzy Starzyński, który od pięciu lat skupia się w swoich badaniach na stroju łemkowskim. Według niego na skutek przesiedleń tradycyjny strój łemkowski praktycznie się nie zachował się. Dlatego kiedy w Legnicy na przełomie lat 80. i 90. zakładana był Kyczera, to oprócz pieśni i tańców rejestrowano również informacje o strojach. - Po wyjazdach do archiwów zrozumiałem, jak dużo jeszcze nie wiem na ten temat - przyznał Jerzy Starzyński.
Gościem audycji był także historyk, badacz najnowszej historii stosunków polsko-ukraińskich, dr Eugeniusz Misiło. Niedawno na swoim blogu napisał on intrygujący artykuł 8000 Łemków. - Po latach poszukiwań archiwalnych nie przypuszczałem, że natrafię na coś, co jest w stanie jeszcze mnie zadziwić. W tym przypadku właściwsze byłoby słowo – oczarować! Chyba że są to kobiety lub fotografie. A najlepiej dwa w jednym. Tak było właśnie tym razem. Niezwykłej urody, pełne wrodzonej gracji, dumne Łemkinie! - ich podobizny Eugeniusz Misiło odnalazł w jednym z krakowskich archiwów: ponad 8000 tysięcy kenkart, czyli niemieckich dowodów tożsamości, wydanych mieszkańcom części Łemkowszczyzny. W audycji opowiedział o wartości historycznej oraz etnograficznej tego materiału.
Trzeci gość łemkowskiego "Kiermaszu pod kogutkiem", artysta ludowy Michał Warchił, opowiedział natomiast, czemu i jak od ponad 40 lat tworzy miniaturowe cerkwie z Łemkowszczyzny. Twórca pochodzi ze wsi Krempna, jako siedmiolatek został wraz z rodziną przesiedlony na ziemie zachodnie w ramach Akcji "Wisła". Rodzinną wieś, a także dom udało mu się odwiedzić dopiero w latach 60. Po kilku latach odtworzył go w miniaturze.
- Kiedy wchodzę do swojego pokoju w mieszkaniu w Legnicy i patrzę na te modele, to myślę, że jestem gdzie indziej, w innym świecie. Jestem po prostu u siebie - mówił Michał Warchił, w którego kolekcji znajduje się obecnie ponad 60 miniaturowych cerkwi.
***
Tytuł audycji: Kiermasz pod kogutkiem
Prowadziła: Mariana Kril
Goście: Jerzy Starzyński (kierownik Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca "Kyczera"), dr Eugeniusz Misiło (badacz kultury Łemkowskiej), Michał Warchił (artysta ludowy)
Data emisji: 23.06.2019
Godzina emisji: 5.05
at