Jan Żabiński zdobył międzynarodową sławę jako naukowiec i hodowca ginących gatunków. Opublikował wiele popularnonaukowych książek. Współorganizował Ogród Zoologiczny w Warszawie, którego dyrektorem był w latach 1929-1951. W 1935 warszawskie zoo zostało wpisane do Międzynarodowego Towarzystwa Ochrony Żubra, a Jan Żabiński został później przewodniczącym polskiego oddziału oraz wiceprzewodniczącym tej organizacji. Jego wielką pasją było sprowadzanie nowych żubrów do Puszczy Białowieskiej.
Podczas II wojny światowej walczył w szeregach Armii Krajowej. Mieszkając w willi na terenie ZOO Jan Żabiński z żoną ukrywał, w pomieszczeniach domu oraz w klatkach dla zwierząt, Żydów z warszawskiego getta. Zapewniał im opiekę do czasu wyrobienia aryjskich dokumentów. Przez ZOO przeszły setki uciekinierów.
W czasie okupacji Żabiński wykładał na tajnych kompletach biologię i parazytologię na Wydziale Medycznym oraz zoologię ogólną na Wydziale Farmaceutycznym i Stomatologicznym podziemnego Uniwersytetu Warszawskiego. Jako aktywny członek ruchu oporu, wykorzystywał ogród zoologiczny do celów konspiracyjnych, o czym świadczy przechowywanie amunicji zakopanej na wybiegu dla słoni, natomiast większą ilość materiałów wybuchowych ukrywano w szpitalu dla zwierząt. Osobiście zajmował się hodowlą pasożytów, którymi zatruwano dania mięsne w lokalach dla Niemców oraz mięso wysyłane paczkami z żywnością do Niemiec.
Ciężko ranny w 1944 roku, Jan Żabiński do końca powstania przebywał w szpitalach, potem znalazł się w niewoli niemieckiej. Po wojnie wrócił do Polski i podjął pracę przy odbudowie warszawskiego Ogrodu Zoologicznego, jednak w 1951 roku został zmuszony przez komunistyczne władze do ustąpienia z funkcji dyrektora ze względu na AK-owską przeszłość.
Jan Żabiński od 1947 roku był członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody, a także redagował "Księgi Rodowodowe Żubrów". Został uhonorowany licznymi odznaczeniami, w tym dwukrotnie Krzyżem Walecznych oraz Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy. Pośmiertnie - w 2008 roku - przyznano mu Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 26 lipca 1974 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
IAR/ep