Dyrektor muzeum działającego w Moskwie zwrócił się w tej sprawie do Michaiła Fiedotowa, który kieruje Radą ds. Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego i Praw Człowieka przy prezydencie Rosji. Romanow wskazał, że niszczenie kart ewidencyjnych oznacza całkowite usunięcie informacji o pobycie osób skazanych w systemie łagrów. Według pracowników Muzeum Gułagu brak reakcji może mieć katastrofalne skutki dla badania historii łagrów i docierania do danych o ofiarach represji.
W rozmowie z "Kommiersantem" Romanow wyjaśnił, że jeśli więzień łagrów umierał lub został zabity, to dokumenty jego sprawy były kierowane do bezterminowego przechowywania. Natomiast jeśli został zwolniony, to dokumenty te były niszczone, ale pozostawiano kartę ewidencyjną. Zawierała ona dane osobowe: imię, nazwisko, rok i miejsce urodzenia, informacje o przewożeniu więźnia pomiędzy łagrami oraz datę uwolnienia.
Po zniszczeniu karta przepada
Jak relacjonuje dziennik, o tym, że karty te są niszczone, dowiedział się badacz Siergiej Prudowski, gdy próbował odtworzyć losy więźnia łagru w obwodzie magadańskim. MSW w tym obwodzie poinformowało badacza, że zniszczone zostały nie tylko dokumenty sprawy tego więźnia, ale i jego karta ewidencyjna, na podstawie polecenia z 12 lutego 2014 roku. Pod rozporządzeniem tym podpisały się liczne resorty, m.in. MSW i ministerstwo obrony Rosji, służby więzienne, Prokuratura Generalna, Komitet Śledczy i dwie służby specjalne: Federalna Służba Bezpieczeństwa i Służba Wywiadu Zagranicznego. W rozporządzeniu mowa jest o tym, że karty ewidencyjne skazanych przechowywane są do momentu, gdy osoby te ukończą 80 lat.
- Dokumenty spraw karnych obywateli przechowywane są w FSB lub w archiwach państwowych, ale wszystkie kończą się na dacie skazania, wraz z informacją o wyroku - rozstrzelanie albo łagier. (...) Informacja o tym, gdzie kierowana była osoba skazana na karę łagru, czy przeżyła, czy była przewożona z jednego łagru do drugiego, widnieje tylko na karcie ewidencyjnej przechowywanej w MSW - powiedział "Kommiersantowi" Prudowski. Podkreślił, że po zniszczeniu karty ta informacja przepada.
W latach 1937-1938, okresie największego nasilenia represji w ZSRR (tzw. Wielkiego Terroru), skazano 1,7 mln osób, ponad 700 tys. spośród nich stracono. Łączną liczbę ofiar represji w ZSRR - od 1917 do 1956 roku - pisarz i dysydent Aleksandr Sołżenicyn szacował na 60 mln.
tjak
