- Naszym gościem był prof. Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury.
- Rozmawialiśmy o 12. odsłonie Narodowego Czytania, która odbędzie się 9 września w warszawskim Ogrodzie Saskim.
- Lekturą tegorocznej akcji Narodowe Czytanie będzie "Nad Niemnem", najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej.
Ważny utwór podejmujący tematykę powstania styczniowego
"Nad Niemnem" to jeden z najważniejszych utworów literatury polskiej, podejmujących tematykę powstania styczniowego, którego 160. rocznicę obchodzimy właśnie w tym roku. Powieść powstawała w latach 1886-1887, a w formie książkowej ukazała się w 1888 roku, w II Rzeczypospolitej dziełem zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku.
Klasyka literatury inspiruje przez całe życie
Rafał Wiśniewski przyznał, że na tę książkę patrzy inaczej z perspektywy dwudziestu, trzydziestu lat. - Coraz bardziej doceniam "Nad Niemnem", wcześniej opisy przyrody wydawały mi się nudne, a teraz są fascynujące. Szukajmy w klasycznych dziełach tego, co jest inspirujące przez całe życie. Nie bójmy się wrócić do nich po nawet wielu latach. Czytajmy na głos, gdyż to sprawia przyjemność nie tylko nam samym, ale również naszym bliskim, szczególnie dzieciom. Podczas czytania czas inaczej płynie, nie szukamy pretekstu, aby spojrzeć na zegarek - stwierdził rozmówca Jakuba Jamrozka.
Spotkanie z książką to swoista magia
Dodał, że dla dzieci spotkanie z literaturą w szkole nie jest już wyzwaniem dzięki wspólnemu czytaniu. - Książki są czytane w domu, to ważny zaczyn. Ten wspólny czas jest bardzo potrzebny, spotkanie z książką to swoista magia, do której warto wracać - podkreślił gość Dwójki.
Powstaje wspólnota w czytaniu
Dyrektor Narodowego Centrum Kultury mówił o szerokim udziale w Narodowym Czytaniu. - Kancelaria Pana Prezydenta włącza w tę akcję różne instytucje w Polsce i za granicą. Powstaje wspólnota w czytaniu, a "Nad Niemnem" to szczególna lektura. Nie można myśleć o współczesności i przyszłości bez odwołania się do przeszłości, która często jest zapisana na kartach literatury pięknej - powiedział Rafał Wiśniewski.
13:13 2023_08_09 16_30_36_Dwojka_Wybieram_Dwojke.mp3 Rafał Wiśniewski: "Nad Niemnem" to powieść uniwersalna, z biegiem czasu doceniamy ją coraz bardziej (Wybieram Dwójkę)
Naście lat z polską klasyką
Narodowe Czytanie to akcja społeczna propagująca znajomość polskiej literatury. Corocznie obszerne fragmenty dzieł wybitnych polskich twórców odczytywane są publicznie. Akcję zapoczątkowano w 2012 roku, z okazji 200-lecia Drugiej Wojny Polskiej i najazdu Napoleona na Rosję, podczas którego miał miejsce opisany w "Panu Tadeuszu" Adama Mickiewicza ostatni zajazd na Litwie.
Rok później, w 2013 roku, odczytywano fragmenty dzieł Aleksandra Fredry, a w 2014 roku - fragmenty Sienkiewiczowskiej Trylogii. Wówczas wydarzenie odbywało się już w ponad 1500 miejscowościach.
Na czwartą edycję, w 2015 roku, przygotowano specjalną krótszą adaptację "Lalki" Bolesława Prusa, a piątą poświęcono "Quo vadis" Sienkiewicza. Wówczas, w 2016 roku, o wyborze lektury decydowali internauci: Sienkiewiczowskie "Quo vadis" wygrało z takimi dziełami jak: "Chłopi" Władysława Reymonta, "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego, "Popioły" Stefana Żeromskiego oraz "Noce i dnie" Marii Dąbrowskiej.
Podobny sposób wybory obowiązywał w kolejnej edycji akcji, w 2017 roku. Propozycja Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk obejmowała: "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego, "Pamiątki Soplicy" Henryka Rzewuskiego, "Beniowskiego" Juliusza Słowackiego oraz "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego. Najwięcej głosów oddano na "Wesele" - otrzymało ich ono niemal 18 tysięcy spośród 37 tysięcy ogółem. Dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego odczytano w wielu miejscowościach w Polsce, a za granicą m.in. na Litwie, Łotwie, Białorusi, Ukrainie, w Rosji, we Włoszech, we Francji, w Hiszpanii, Portugalii, na Węgrzech, w Niemczech, Danii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Australii, Nowej Zelandii, Kazachstanie czy Japonii.
W 2018 roku Narodowe Czytanie nawiązywało do jubileuszu stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Para Prezydencka zaproponowała wówczas lekturę "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego. Dodatkowo przez cały rok czytano Antologię Niepodległości, specjalnie przygotowany z tej okazji wybór utworów z kanonu polskiej literatury patriotycznej. "Przedwiośnie" podczas finału akcji było czytane w niemal trzech tysiącach miejsc na całym świecie, w tym w 33 krajach.
Podczas ósmej odsłony akcji Para Prezydencka zaproponowała do czytania Nowele polskie. Prezydent Andrzej Duda z Małżonką dokonali wyboru z ponad stu propozycji tytułów przesłanych do Kancelarii. W 2019 roku było to osiem lektur na ósme Narodowe Czytanie: "Dobra pani" Elizy Orzeszkowej, "Dym" Marii Konopnickiej, "Katarynka" Bolesława Prusa, "Mój ojciec wstępuje do strażaków" (ze zbioru: "Sanatorium pod Klepsydrą") Brunona Schulza, "Orka" Władysława Stanisława Reymonta, "Rozdzióbią nas kruki, wrony…" Stefana Żeromskiego, "Sachem" Henryka Sienkiewicza oraz "Sawa" (z cyklu: "Pamiątki Soplicy") Henryka Rzewuskiego. W 2019 roku Kancelaria Prezydenta RP opublikowała również specjalne wydanie nowel w alfabecie Braille’a, które zostało przesłane do ośrodków dla osób niewidomych w całej Polsce.
Trzy lata temu, podczas dziewiątej edycji akcji, odczytywano "Balladynę" Juliusza Słowackiego, a dwa lata temu, podczas dziesiątej edycji - odczytywano fragmenty "Moralności pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej. W poprzednim roku Narodowe Czytanie obejmowało "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza, z okazji dwusetnej rocznicy ich wydania.
***
Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę
Prowadził: Jakub Jamrozek
Gość: prof. Rafał Wiśniewski (dyrektor Narodowego Centrum Kultury)
Data emisji: 9.08.2023
Godzina emisji: 16.30
pg / rk / mo
