- Wielka Nagroda Festiwalu "Dwa Teatry" przyznawana jest za wybitne osiągnięcia aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji Polskiej.
- Statuetki wręczane są od 2006 roku i są jednymi z najcenniejszych pamiątek z Sopotu.
- Pierwszym laureatem nagrody był Gustaw Holoubek.
- Tegoroczny festiwal "Dwa Teatry" rozpoczyna się 22 czerwca. Po trzech latach przerwy znów zagości w Sopocie.
Gustaw Holoubek – pierwszy laureat
Historia festiwalu "Dwa Teatry" ma już 23 lata, ale Wielka Nagroda Festiwalu przyznawana jest od 17 lat, od 6. edycji. W 2006 roku po raz pierwszy charakterystyczna statuetka trafiła w ręce Gustawa Holoubka. To jeden z najwybitniejszych w historii polskich aktorów oraz reżyserów teatralnych i filmowych. Swoją karierę aktorską zaczynał w Krakowie, później występował na deskach warszawskich teatrów – Narodowego, Dramatycznego, Polskiego i Ateneum. Był wieloletnim profesorem PWST w Warszawie i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Przez lata związany także z Teatrem Polskiego Radia, skąd znany jest między innymi z roli Reportera w "Lalku" Zbigniewa Herberta, Wergilego w "Piekle Dantego" czy Napoleona w "Pani Walewskiej". Aktor zmarł w marcu 2008 roku.
Gustaw Holoubek podczas 6. edycji festiwalu "Dwa Teatry"/ Polskie Radio
Danuta Szaflarska i Wiesław Michnikowski
W kolejnych dwóch latach statuetki trafiały do rąk także nieżyjących już aktorów. W 2007 roku laureatką została Danuta Szaflarska. Jej kariera aktorska trwała 80 lat. Artystka ma na swoim koncie około stu ról teatralnych. Sławę zdobyła dzięki rolom w popularnych filmach, między innymi "Zakazanych piosenkach" czy "Skarbie". Ponad pół wieku współpracowała z Teatrem Polskiego Radia. Zagrała w blisko 150 słuchowiskach dla dzieci i dla dorosłych. Słuchacze mogli ją usłyszeć między innymi w "Niemcach", "Błękitnej różyczce", "Brydżystach" czy "Domku z kart". Do połowy lat 80. aktorka kreowała rolę Danusi Matysiakówny-Grzelakowej w powieści radiowej "Matysiakowie".
Posłuchaj:
Wszystkie odcinki słuchowiska "Matysiakowie"
Rok później, w 2008 roku, Wielką Nagrodę Festiwalu "Dwa Teatry" otrzymał Wiesław Michnikowski – legenda "Kabaretu starszych panów", a także aktor znany między innymi z "Seksmisji" i "Hydrozagadki" oraz wybitny aktor teatralny. W 1958 roku związał się z Polskim Radiem. Został jednym ze stałych gości programu rozrywkowego "Podwieczorek przy mikrofonie", który stał się jedną z najpopularniejszych audycji rozgłośni.
Danuta Szaflarska. Wiesław Michnikowski / Polskie Radio
Piotr Fronczewski, Janusz Gajos i Jerzy Trela
W 2009 roku Wielką Nagrodą Festiwalu "Dwa Teatry" jury wyróżniło Piotra Fronczewskiego - Pana Kleksa, Szpicbródkę, Stańczyka i Kinga Bruce'a Lee w jednej osobie. Ale aktor znany jest z blisko 120 ról filmowych. Już jako 14-latek rozpoczął swoją przygodę z radiem od udziału w nagraniach słuchowiska "W Jezioranach". Później wziął udział w wielu produkcjach w Polskim Radiu, takich jak "Rodzina Poszepszyńskich" czy "Przygody Wuja Alberta", gdzie wcielił się w tytułową rolę. Jak sam maówił, "radio jest najspokojniejszym i najmilszym miejscem pracy w naszych poczynaniach telewizyjnych, filmowych, teatralnych".
Rok później w Gdyni świętował Janusz Gajos – laureat wielu wyróżnień, w tym nagród publiczności oraz odznaczeń. Jest jednym z najwybitniejszych i najpopularniejszych polskich aktorów filmowych i teatralnych. Słuchaczom Polskiego Radia znany jest między innymi z roli wielkiego maga kina, Federica Felliniego, w słuchowisku Marcina Trońskiego "Wielki mag".
Jerzy Trela po mistrzowsku budował rozmaite role, wykorzystując swój charakterystyczny, lekko zachrypnięty głos. Stworzył wiele znakomitych kreacji teatralnych, między innymi w "Dziadach", "Wyzwoleniu" i "Hamlecie". Zagrał w ponad 70 filmach oraz w 140 spektaklach Telewizji Polskiej. Wielką Nagrodę Festiwalu "Dwa Teatry" otrzymał w 2010 roku, w 2017 Teatr Polskiego Radia nagrodził go także Wielkim Splendorem, w uznaniu jego nieocenionego wkładu w rozwój tej dziedziny sztuki.
Piotr Fronczewski / Janusz Gajos / Jerzy Trela / Polskie Radio
Jeden wielki festiwal – dwie wielkie nagrody
Od 2012 roku Wielka Nagroda Festiwalu "Dwa Teatry" trafiała do rąk dwóch osób – aktora i aktorki.
Pierwszą nagrodzoną parą była Anna Seniuk i Jerzy Stuhr. Rok później – Anna Polony i legenda radiowych słuchowisk, Ignacy Gogolewski – aktor współpracujący z Teatrem Polskiego Radia już od czasów studenckich. Stworzył niezapomniane kreacje w około 200 słuchowiskach, między innymi w "Burzy" Szekspira czy w "Dziadach" Mickiewicza.
W 2014 roku statuetki otrzymali: nazywana także "polską Maryl Streep" Teresa Budzisz-Krzyżanowska, znana słuchaczom Polskiego Radia między innymi ze słuchowiska "Córka Gerarda z Narbony, czyli wszystko dobre, co się dobrze kończy", czy ze zrealizowanej w 1994 roku sztuki Tadeusza Różewicza "Stara kobieta wysiaduje". Drugim laureatem był Wojciech Pszoniak – aktor, który także był częstym gościem w Polskim Radiu, jako odtwórca niezliczonych ról w słuchowiskach i jako gość różnych audycji opowiadający o sztuce scenicznej i o swoim życiu.
Anna Seniuk / Jerzy Stuhr / Anna Polony / Ignacy Gogolewski / Teresa Budzisz-Krzyżanowska / Wojciech Pszoniak / Polskie Radio
Maja Komorowska i Marian Opania
Oboje świętowali wyróżnienie Wielką Nagrodą Festiwalu "Dwa Teatry" w 2015 roku. Maja Komorowska jako aktorka filmowa grała u najwspanialszych polskich reżyserów: Krzysztofa Zanussiego, Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Kieślowskiego, Tadeusza Konwickiego. Jako aktorka teatralna związana głównie z Teatrami Wrocławia i Warszawy. Na scenie obecna jest od ponad pół wieku. Marian Opania po odebraniu nagrody zdradził w audycji radiowej Dwójki, że "w Teatrze Polskiego Radia ma mniejszą tremę niż na scenie, a radiowy teatr lubi również za to, że może w nim wcielić się w role, których nigdy by nie mógł zagrać w teatrze tradycyjnym".
Maja Komorowska / Marian Opania / Polskie Radio
Stanisława Celińska, Henryk Talar, Ewa Dałkowska, Olgierd Łukaszewicz
Wielka gwiazda polskiego teatru i kina, mocno związana też z muzyką. Laureatka Wielkiej Nagrody Festiwalu "Dwa Teatry" z 2015 roku – Stanisława Celińska z Teatrem Polskiego Radia współpracuje od 1969 roku. Ponad 40 lat jest odtwórczynią roli "sprytnej i obrotnej" Iwony w radiowej powieści "Matysiakowie".
Henryk Talar to odtwórca ról w radiowych słuchowiskach od 1975 roku. Ostatnio wystąpił w słuchowisku Piotra Skotnickiego "Franz K." i w "Komu biły dzwony" Kazimierza Orłosia.
40:36 "Franz K." Słuchowisko Piotra Skotnickiego
Ewa Dałkowska aktorsko związana jest z radiem od dziecka – od konkursu dla dzieci ogłoszonego przez wrocławskich radiowców i wiersza Juliana Tuwima "Garbus". Później było aktorstwo na scenach teatralnych i w filmie. W Teatrze Polskiego Radia występowała często, między innymi w słuchowiskach: "Tango z hydraulikiem", o dwóch przyjaciółkach, emerytkach, które zatopione są w swoich samotnych życiach, czy "Wracając po swoje", opowiadającym o młodzieży w powstaniu styczniowym.
Ponad 400 słuchowisk nagrał w Teatrze Polskiego Radia Olgierd Łukaszewicz. W radiu po raz pierwszy znalazł się w wieku 10 lat, zaproszono go do rozgłośni dziecięcej w Katowicach, którą prowadził Gustaw Holoubek. Recytował tam wiersze.
Stanisława Celińska / Henryk Talar / Ewa Dałkowska / Olgierd Łukaszewicz / Polskie Radio
Kolejni wielcy – Barbara Krafftówna i Franciszek Pieczka
Barbara Kraftówna (jako Honorata) i Franciszek Pieczka (jako Gustlik) zagrali w słynnym serialu telewizyjnym "Czterej pancerni i pies". W Teatrze Polskiego Radia wspólnie wystąpili w słuchowisku "Wszystko w rodzinie" jako babcia Róża i wujek Stefan. Spektakl swoją premierę na "Scenie teatralnej Trójki" miał ponad miesiąc po tym, jak Barbara Krafftówna i Franciszek Pieczka uhonorowani zostali Wielkimi Nagrodami Festiwalu "Dwa Teatry" – Sopot 2018 za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Telewizji Polskiej i Teatrze Polskiego Radia.
Barbara Krafftówna i Franciszek Pieczka / Polskie Radio
Posłuchaj:
52:37 Trojka Scena Teatralna Trojki Słuchowisko Marcina Trońskiego "Wszystko w rodzinie"
Halina Łabonarska, Jan Englert, Ewa Wiśniewska, Jerzy Zelnik, Magdalena Zawadzka i Andrzej Mastalerz
W 2019 roku obok Jana Englerta Wielką Nagrodą Festiwalu "Dwa Teatry" została uhonorowana także Halina Łabonarska. Na deskach teatralnych od ponad 50 lat. Jak wielokrotnie podkreślała, w teatrze ceni słowo, szuka głębi i metafizyki. Jan Englert – wybitny aktor, reżyser, dyrektor Teatru Narodowego. Zagrał ponad 150 ról teatralnych i ponad 100 ról filmowych oraz ponad 200 ról telewizyjnych.
W 2020 roku organizację festiwalu "Dwa Teatry" uniemożliwiła pandemia koronawirusa.
Rok później laureatami Wielkiej Nagrody Festiwalu "Dwa Teatry" zostali: Ewa Wiśniewska, z Polskim Radiem związana od połowy lat 60, gdzie stworzyła wiele wybitnych kreacji w radiowym teatrze wyobraźni, oraz także mocno związany z Teatrem Polskiego Radia Jerzy Zelnik. Każde z aktorów ma na swoim koncie ponad 300 nagrań słuchowisk i audycji poetyckich.
Magdalena Zawadzka i Andrzej Mastalerz – laureaci Wielkiej Nagrody Festiwalu "Dwa Teatry" w 2022 roku – są dobrze znani słuchaczom Polskiego Radia. Mają na swoim koncie wiele ról w radiowych słuchowiskach. Rok wcześniej Andrzej Mastalerz otrzymał Wielkiego Splendora – nagrodę Teatru Polskiego Radia za wybitne kreacje w słuchowiskach oraz twórczy wkład na rzecz rozwoju i umacniania rangi radia artystycznego w Polsce, a także Grand Prix za rolę w słuchowisku radiowym "Wielka improwizacja".
Halina Łobonarska / Jan Englert / Ewa Wiśniewska / Jerzy Zelnik / Magdalena Zawadzka / Andrzej Mastalerz
Ubiegłoroczni laureaci
Podczas ubiegłorocznej, 22. edycji "Dwóch Teatrów" Wielka Nagroda Festiwalu za całokształt twórczości trafiła do rąk Zofii Kucówny i Krzysztofa Wakulińskiego. Aktorka, która w Teatrze Polskiego Radia debiutowała w 1959 rolą Christiny w "Nie ma nieznanych wysp" S. Stampfla w reż. Adama Hanuszkiewicza, nie pojawiła się na festiwalu ze względu na stan zdrowia. Widzowie mogli usłyszeć specjalnie przygotowane nagranie.
Festiwal "Dwa Teatry" 2023. Na ekranie laureatka Wielkiej Nagrody Festiwalu Zofia Kucówna
Krzysztof Wakuliński ma również niezwykły dorobek aktorski. W samym Teatrze Polskiego Radia zagrał... 1351 ról! Aktorów, którzy mają ponad 1000 nagrań, jest zaledwie dziesięcioro, a Krzysztof Wakuliński mieści się w pierwszej trójce.
Krzysztof Wakuliński z Wielką Nagrodą Festiwalu "Dwa Teatry"
Na tegorocznym Festiwalu "Dwa Teatry" poznamy kolejne dwa wielkie nazwiska.
Sam festiwal rozpoczyna się 22 czerwca i po przerwie znów zagości w Sopocie. Potrwa trzy dni.
Festiwal "Dwa Teatry" 2001–2021
Czytaj także:
***
Teatr Polskiego Radia/mt/kormp
