Autor:
Jewgienij Zamiatin
Reżyseria:
Darek Błaszczyk
Realizacja:
Tomasz Perkowski
Autor muzyki:
Andrzej Izdebski
Obsada:
Grażyna Barszczewska
Wiesław Komasa
Wojciech Wysocki
Arkadiusz Janiczek
Kinga Tabor
Paweł Szczesny
Feliks Moes
„Jaskinia” jest adaptacją opowiadania z 1920 roku autorstwa Jewgienija Zamiatina, twórcy znanej antyutopii wymierzonej w system komunistyczny pt. „MY”. Zamiatin stworzył dla sowieckiego “raju na ziemi” nową metaforę literacką: metaforę jaskini – napisał tłumacz tekstu Zbigniew Podgórzec „gdzie człowiek zredukowany do zwierzęcia skupiony jest na walce o byt (...) Dobro jako miłość istnieje już tylko jako wspomnienie.” I rzeczywiście mamy tu do czynienia z przywołaniem znanego motywu platońskiego, tyle że poza jaskinią na bohaterów nie czeka wolność, tylko komunistyczne piekło, zaś wewnątrz jedynie powolna śmierć. Opowiadanie to dało reżyserowi, Darkowi Błaszczykowi, pretekst do wykreowania dźwiękowego pejzażu ostatnich chwil dwojga przedstawicieli odchodzącej formacji skazanej na zagładę w nowej rzeczywistości. Dzięki znakomitej parze aktorskiej – Grażynie Barszczewskiej i Wiesławowi Komasie – ta przejmująca historia w wielu chwilach jest po prostu piękna w swoim liryzmie. W warstwie realizacyjnej reżyser skupił się – poza stroną aktorską – na znalezieniu dźwiękowego ekwiwalentu nieustannego zimna (stąd “muzyczne” użycie różnych rodzajów wichrów, przeciągów, wiatrów) oraz podkreślenie pewnej medytacyjności czy też transowości stanu wewnętrznego głównego bohatera – Martyna Martynicza.
