Laudacja na cześć Andrzeja Brzoski
Panie, Panowie!
Spotykamy się dziś z okazji wręczenia nagrody Sekcji Radia, Telewizji i Filmu ZASP o dumnej nazwie Pro Media Artis. Spotykamy się dziś z powodu wręczenia tej nagrody panu doktorowi sztuki muzycznej Andrzejowi Brzosce, mistrzowi sztuki dźwięku, laureatowi Złotego Mikrofonu.
Przypadł mi zaszczyt przestawienia dokonań dzisiejszego laureata. Zadanie to niełatwe, gdyż działalność bohatera naszego spotkania - choć zogniskowania wokół radia artystycznego - jest niezwykle bogata w różnorodne zdarzenia, projekty, spotkania artystyczne i podróże. Ta wielostronna działalność sprawiła, że jest też powszechnie znany w międzynarodowym kręgu realizatorów słuchowisk, reportaży czy features. Wielokrotnie od uczestników festiwali radiowych słyszałem pytanie: „A co u Andrzeja Brzoski?”
Zacząć zapewne trzeba od tego, że jest muzykiem z wykształcenia, co pozwala mu na szersze spojrzenie na artystyczną materię słowa, dźwięku i muzyki, z jaką zmaga się na co dzień w studiach naszego teatru, czy w audytoriach nagraniowych. Jednocześnie jest też absolwentem Politechniki Gdańskiej. A więc do technicznej maestrii zawodowego reżysera dźwięku wnosi wrażliwość na rytm, barwę słowa, emocję aktorską – czego wielokrotnie byłem świadkiem podczas sesji nagraniowych. Niemal czterdziestoletnia stale doskonalona praktyka twórcza (a z Teatrem Polskiego Radia Andrzej Brzoska związany jest od roku 1979) doprowadziła do imponującego dorobku w postaci kilkudziesięciu różnych nagród otrzymanych w kraju i na prestiżowych spotkaniach międzynarodowych. Wymieńmy tylko najważniejsze laury.
Jest polskim twórcą radiowym, którego aż trzykrotnie uhonorowano najbardziej prestiżową nagrodą w naszym kręgu – Prix Italia (w 1989, 1992,1996), jest też laureatem Grand Prix Festiwalu Prix Marulić (Hvar 2002), w końcu - słuchowisko, któremu nadał kształt dźwiękowy otrzymało tytuł najlepszego słuchowiska Europy („Andy” K. Czeczota, Prix Europa, Berlin, 2013). Dodać też trzeba, że Andrzej Brzoska otrzymywał również nagrody za realizacje wybitnych reportaży radiowych.
Słuchowiska, które sygnował swym nazwiskiem , wielokrotnie nagradzano na Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie. Wymienienie wszystkich laurów zajęłoby zapewne cały czas przeznaczony na tę laudację. Jest bez wątpienia najbardziej doświadczonym reżyserem dźwięku, zapewne w całej historii Teatru Polskiego Radia.
A przecież nie można nie wspomnieć o licznych osiągnięciach w dziedzinie rejestracji muzycznych, których ukoronowaniem były Nagrody Akademii Fonografii Fryderyk, w tym nagroda za najwybitniejsze nagranie polskiej muzyki poważnej w roku 2014 i Golden Medal na jednym z najważniejszych konkursów muzycznych w USA – Global Music Awards (2016).
W moim przekonaniu wyrazem najwyższego uznania dla osiągnięć naszego dzisiejszego laureata była nagroda przyznana przez światową elitę fachowców z Audio Engineering Society w 2011r., a w kraju - medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Jednak codzienna - jeśli tak można powiedzieć - działalność twórcza Andrzeja Brzoski jest skoncentrowana na Teatrze Polskiego Radia, którego był wicedyrektorem w latach 1994 – 2009. Jest reżyserem swobodnie poruszającym się pomiędzy najrozmaitszymi konwencjami twórczymi. Ma – jak to się mówi - słuch na klasykę i na awangardowe pomysły młodych reżyserów. Jest prawdziwym współtwórcą słuchowisk, a wielokrotnie widziałem, jak wprowadzał porządek w chwiejące się podczas nagrania dzieło in statu nascendi, czym zyskiwał wdzięczność reżyserów.
Wprowadził w życie nowatorski projekt realizacji słuchowisk w systemie dźwięku przestrzennego, stale pracuje nad technicznym udoskonalaniem naszych studiów. Eksperymentuje z nowymi technologiami – stwarzając reżyserom, autorom i aktorom nowe wyzwania twórcze, z którymi wszyscy będziemy musieli się zmierzyć w niedalekiej już przyszłości. Radio bowiem szybko zmienia się, a nasz laureat ma tego także pełną świadomość.
Podkreślić trzeba, że chętnie dzieli się własną wiedzą i umiejętnościami z adeptami reżyserii i realizacji radiowej. Był wykładowcą Uniwersytetu Śląskiego, Collegium Civitas, Laboratorium Reportażu Uniw. Warszwskiego. Obecnie prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina i Akademii Teatralnej. Często spotykam jego studentów i widzę szacunek jakim darzą swego profesora.
W budowaniu szerokiej świadomości miejsca i celu istnienia radia artystycznego pomaga mu znajomość świata. Był wielokrotnym uczestnikiem międzynarodowych warsztatów i konferencji zbierających profesjonałów z wielu krajów. Pracował m.in. w BBC, radiu kanadyjskim i na wydziałach muzycznych kilku amerykańskich uniwersytetów. Bywał jurorem międzynarodowych festiwali słuchowisk i reportaży.
Swobodnie przemieszcza się między kulturami. Najnowszym przykładem jest jego i Macieja Drygasa wyprawa do Rwandy i projekt Voice of Children.
Pozwólcie Państwo na koniec na chwilę osobistej refleksji. Różnymi teatrami zajmuje się ponad czterdzieści lat. Od teatrów studenckich, przez ogromny ruch teatrów amatorskich i offowych, po sceny narodowe. Muszę jednak powiedzieć, że dopiero praca w Teatrze Polskiego Radia, możliwość obcowania na co dzień z procesem twórczym obserwowanym z bardzo bliska, jak przez szkło powiększające - dała mi szansę na głębsze wniknięcie w to, co najważniejsze w działaniu delikatnego mechanizmu sztuki teatru, któremu wszyscy tu służymy. Że mogło dojść do tej konstatacji – wielki udział dzisiejszego laureata, za co ci Andrzeju serdecznie dziękuję i gratuluję nagrody.
Krzysztof Sielicki
Nagroda Pro Media Artis jest doroczną nagrodą Sekcji Radia, Telewizji i Filmu ZASP. Nagroda jest wyrazem uznania za osiągnięcia artystyczne w dyscyplinach związanych z działalnością twórczą w mediach (radiu, telewizji i filmie). Jest także wyrazem podziękowania za działalność w Stowarzyszeniu na rzecz członków Sekcji lub dobra ogólnego środowiska artystycznego wszystkich dyscyplin twórczych zgromadzonych w ZASP. Dotychczasowymi laureatami tej nagrody są: Wojciech Maciejewski i Tadeusz Sznuk.
Nagrodą jest statuetka dłuta artystki rzeźbiarki pani Marii Kryńskiej–Kędzierskiej.
jd
