Jak zapobiec wadom wymowy u dzieci?

Czasami poprawna wymowa wymaga pracy z logopedą. Z badań wynika, że ponad połowa dzieci przed 7 rokiem życia ma wadę wymowy lub kwalifikuje się na terapię ze specjalistą. Natomiast pierwsze niepokojące sygnały świadczące o trudnościach mogą pojawić się już u noworodków. O tym na co zwrócić uwagę i jak pracować z dzieckiem nad poprawą wymowy opowiedziała w "Strefie Rodzica" Anna Skiba, neurologopeda kliniczny, specjalistka wczesnej opieki logopedycznej oraz autorka książki "Na językach zwierząt. Historyjki logopedyczne".

Wciąż niestety są dorośli, a nawet wychowawcy, którzy przemoc uważają za metodę wychowawczą

Foto: flickr/ James Jordan/CC BY-NC-SA 2.0

W przypadku noworodków pierwszym sygnałem mówiącym o możliwych trudnościach jest oddychanie ustami i nosem. Jeśli rodzic zauważy, że podczas snu maluch ma uchylone usta i widoczny język między dziąsłami, może to świadczyć o nieprawidłowym napięciu mięśni. Drugi aspekt to problemy ze ssaniem. Naszą uwagę mogą zwrócić także pierwsze słowa i dźwięki dziecka. Skupiamy się wówczas na tym, czy dźwięków przybywa oraz czy zwiększa się zasób słownictwa, a także, czy dziecko wykazuje chęć do mówienia m.in. poprzez kontakt wzrokowy, gesty.

Jak się okazuje, pewne przyczyny wad wymowy kształtują się już w życiu prenatalnym, np. skrócone wędzidełko. Oprócz problemów ze ssaniem czy połykaniem, innymi objawami są także trudności z gryzieniem, żuciem i artykulacją.  Jeśli chcemy zapobiec wadom wymowy możemy zacząć od skupienia się na oddychaniu nosem, ponieważ daje nam to prawidłowe warunki do mówienia. Z kolei przy oddychaniu przez usta nasz język układa się nieprawidłowo. – Oddychanie ustami u dzieci, które jest bardzo częste doprowadza do trudności w mówieniu, do wady wymowy, np. do seplenienia międzyzębowego. Bo dziecko w trakcie mówienia wsuwa język między zęby, czyli nieprawidłowo wymawia np. T, D, L, N – powiedziała Anna Skiba. Co więcej, dobrze jest zwrócić uwagę na prawidłowy sposób picia. Zaleca się picie z kubka otwartego, a nie np. bidonu z rurką, ponieważ dzięki temu pracuje wtedy duża grupa mięśni, które poprawiają wymowę. Podobnie dzieje się w przypadku gryzienia i żucia jedzenia. 

Posłuchaj

58:26 2021_09_28 21_01_28_RadioDzieciom_Strefa_Rodzica.mp3 Strefa Rodzica 28 września godz. 21:01

Jeśli któryś z objawów nas niepokoi, dobrze jest się udać z dzieckiem do logopedy. Co prawda, ćwiczenia są zazwyczaj dostosowywane do danego przypadku, niemniej jednak są też ogólne metody usprawniające aparat mowy. Jedną z nich jest kląskanie, czyli przyklejanie języka do górnych dziąseł i podniebienia oraz cmokanie poprzez wysunięcie warg do przodu, zaokrąglenie ich i wydanie dźwięków podobnych do przesyłania całusów. Ćwiczenie to wzmocni mięsień okrężny ust, istotny podczas wypowiadania takich głosek jak M i B.  

Posłuchaj

59:09 2021_09_28 22_00_16_RadioDzieciom_Strefa_Rodzica.mp3 Strefa Rodzica 28 września godz. 22:00

Aby ocenić rozwój mowy, logopeda przygląda się także innym sferom rozwoju, np. poznawczej, ruchowej. Dobrze, żeby podczas wizyt u logopedy obecny był rodzic, który dzięki temu zrozumie, jak wykonywać dane ćwiczenia oraz będzie wiedział, dlaczego ćwiczy się wargi, a czemu język. Co więcej, pomimo tego, że ćwiczenia są włączane w zabawę, korzystniej jest ćwiczyć częściej, ale krócej, aby dziecko się nie zmęczyło.

Rodzice mogą skorzystać także z książki "Na językach zwierząt. Historyjki logopedyczne". Historie dotyczą zwierząt i ich przysmaków, a każda z nich ma określony, inny cel logopedyczny. Przykładem jest opowiadanie o śwince morskiej, której kawałek sianka przykleił się do nosa, gdy je wąchała. Aby się go pozbyć musi kichnąć, co uczy dzieci istoty prawidłowego dmuchania nosa, które umożliwia odpowiednie oddychanie. 

---> SŁUCHAJ POLSKIEGO RADIA DZIECIOM <---

Audycja: Strefa rodzica
Prowadziła: Joanna Ficińska
Gość: Anna Skiba, neurologopeda kliniczny
Data emisji: 28.09.2021
Godzina emisji: 21.00.

Strefa rodzica w Polskim Radiu Dzieciom od poniedziałku do piątku od 21.00 do 23.00.

Polskie Radio Dzieciom to całodobowe radio dla dzieci i rodziców. Każdego tygodnia stacja emituje ponad 130 premierowych audycji w tym m.in. audycje edukacyjne, podróżnicze, kulturalne i rozrywkowe oraz bajki, słuchowiska i podcasty. W audycjach usłyszeć można znane i lubiane piosenki dla dzieci. Dziennikarze Polskiego Radia Dzieciom za pośrednictwem mediów społecznościowych angażują słuchaczy do aktywnego udziału w audycjach oraz zachęcają do wspólnej zabawy w licznych konkursach i zagadkach udostępnianych w formie kolorowych grafik.

Wszystkie audycje Polskiego Radia Dzieciom są źródłem wszechstronnej wiedzy, rozwijają w dzieciach wrażliwość na dźwięki i są bezpieczne – chronią najmłodszych przed niechcianymi bodźcami i informacjami, ponieważ stacja nie emituje żadnych reklam! 

Więcej aktywności stacji można znaleźć na profilu Polskiego Radia Dzieciom w mediach społecznościowych.