Gen. dywizji Tadeusz Bór-Komorowski przyszedł na świat 1 czerwca 1895 w Chorobrowie, w majątku gen. Tadeusza Rozwadowskiego. Karierę rozpoczął w armii austro-węgierskiej. W czasie I wojny światowej służył na frontach: rosyjskim i włoskim.
Ułan i olimpijczyk
Do Wojska Polskiego Tadeusz Bór-Komorowski trafił wraz z chwilą odzyskania przez kraj niepodległości. W czasie wojny bolszewickiej dowodził 12. Pułkiem Ułanów, został ranny w bitwie pod Komarowem.
Był świetnym jeźdźcem. W okresie międzywojennym brał udział w konkursach jeździeckich, reprezentował Polskę na olimpiadach: w Paryżu w roku 1924 i w Berlinie w 1926. Przez 11 lat dowodził 9. Pułkiem Ułanów Małopolskich.
Nz.: Gen. Tadeusz Bór-Komorowski.1945. Wikimedia Commons/dp. Źr.: Tadeusz Bór-Komorowski "Armia Podziemna", Warszawa 1989
Wybuch wojny
Po ataku Niemiec na Polskę najpierw dowodził ośrodkiem zapasowym zgrupowania kawalerii w Garwolinie, a następnie był zastępcą dowódcy Brygady Kawalerii, wchodzącej w skład Armii Lublin. Uniknął niewoli i w lecie 1941 r. został zastępcą dowódcy Związku Walki Zbrojnej generała Stefana Roweckiego "Grota". W czerwcu 1943 r., po aresztowaniu generała "Grota", przejął kierownictwo AK.
1 sierpnia 1944 r. gen. Tadeusz Bór-Komorowski wydał rozkaz o rozpoczęciu Powstania Warszawskiego. Był już wtedy, od marca 1944 r, gen. Dywizji. Na antenie Rozgłośni Polskiej RWE dokonał oceny podjętej wówczas decyzji.
Zajrzyj na strony serwisu "Radia Wolności”>>>
Stosunek do Armii Ludowej
W nagranej w 1964 r. rozmowie odniósł się też do oskarżeń, wysuwanych przez władze komunistyczne o ataki na żołnierzy Armii Ludowej.
- Czy wojskowe sądy AK wydawały wyroki na członków Armii Ludowej lub członków Polskiej Partii Robotniczej z tego tylko tytułu, że byli oni innych przekonań politycznych? – pytał autor rozmowy.
- Nigdy – odpowiedział gen. Bór-Komorowski. - Oświadczam to z całym poczuciem odpowiedzialności, opierając się nie tylko na własnej pamięci, ale także na dokumentach przechowywanych w archiwach, jakie w ciągu tych 15 lat zgromadziliśmy. Wojskowe sądy specjalne ustanowione przy każdym okręgu AK i działające na podstawie kodeksu zatwierdzonego przez rząd polski w Londynie rozpatrywały tylko i wydawały wyroki przeciwko tym osobom, które dopuściły się zdrady głównej, zdrady walczącego narodu. I dodał:
- Trzeba pamiętać o tym, że zarówno AK jak władze Polski Podziemnej miały tylko jeden cel - walkę z Niemcami. W żadnej fazie wojny nie nakazywały walki z Armią Ludową. Jeśli ktoś szuka potwierdzenia tego, co powiedziałem, to powinien mieć w pamięci okres Powstania Warszawskiego. Oddziały AL., wprawdzie bardzo nieliczne, ale walczyły razem z AK pod rozkazami dowódców AK. Były zaopatrywane w broń, żywność, środki sanitarne w równym stopniu, jak wszystkie oddziały AK.
Kapitulacja Powstania Warszawskiego. Kom. Gł. AK, gen. Tadeusz "Bór" Komorowski po spotkaniu z SS-Obergrupenführerem Erichem von dem Bach-Zelewskim w jego kwaterze w Ożarowie Mazowieckim. 04.10.1944. Wikimedia Commons/dp. Źr.: Jerzy Kirchmayer: Powstanie Warszawskie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984
Losy powojenne
Po upadku Powstania Warszawskiego, gen. Tadeusz Bór-Komorowski jako Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych trafił do niewoli. Po zakończeniu wojny osiadł w Wielkiej Brytanii. Był premierem Rządu RP na uchodźctwie w latach 1947-1949. Zmarł w Anglii 24 sierpnia 1966 r. Został pochowany na cmentarzu Gunnersbury w Londynie.
Pośmiertnie, w roku 1995, został udekorowany najwyższym polskim odznaczeniem – Orderem Orła Białego. W Muzeum Powstania Warszawskiego w roku 2008 odsłonięto tablicę ku czci gen. Tadeusza Bór-Komorowskiego.
Posłuchaj , co gen. Tadeusz Bór-Komorowski mówił o działaniach podejmowanych przez Armię Krajową.
bs