Powieści na antenie

Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty

Ostatnia aktualizacja: 09.09.2014 11:05
"Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" autorstwa Jana Karskiego - wybitnego Polaka, dyplomaty, emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego, człowieka, dzięki któremu świat dowiedział się o Holokauście.
Audio
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 1.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 2.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 3.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 4.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 5.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 6.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 7.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 8.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 9.
  • "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" - fragment 10.
Fragment okładki Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty
Fragment okładki "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty"Foto: materiały promocyjne/Wydawnictwo Poznańskie

Dlaczego wielkie mocarstwa torpedowały starania Polaków do stworzenia koalicji państw Europy Środkowej i Wschodniej? Dlaczego ponieśliśmy klęskę, będąc w zwycięskim obozie koalicji antyhitlerowskiej? Co wpłynęło na ukształtowanie powojennej Polski?

/

Jan Karski (wł. Jan Kozielewski) opracował dzieje polityki wielkich mocarstw wobec Polski w okresie od I wojny światowej do układu jałtańskiego. Spoglądał na ich działania przez pryzmat strategicznych interesów i skutków, jakie miały dla naszego kraju. Burzył obecny w wielu umysłach "romantyczny" mit o doniosłości znaczenia Polski w Europie, ujawniając wiele nieznanych faktów politycznych z lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. W swojej książce szukał odpowiedzi na pytania, które dręczą Polaków do dzisiaj.

"To, że wojna rozpoczęła się od niemiecko-sowieckiego paktu przeciwko Polsce, a nie od niemiecko-polskiego paktu przeciwko Związkowi Sowieckiemu, było kwestią wyboru Polski. Do wojny doszłoby tak czy inaczej, ale byłaby to inna wojna. W tym sensie Polska wpłynęła na bieg dziejów świata." ( ze wstępu Timothy’ego Snydera )

Zgodnie z uchwałą sejmową rok 2014 obchodzony jest w Polsce jako Rok Jana Karskiego . Jan Karski był człowiekiem ofiarnym, odważnym i prawdomównym. Jego książka "Wielkie mocarstwa wobec Polski. Od Wersalu do Jałty" jest czymś więcej niż monografią naukową. Stanowi wzór intelektualnej uczciwości w badaniach historycznych. Jest jedną z najważniejszych pozycji odnoszących się do rozstrzygnięć dwóch wojen światowych, tak ważnych dla bytu naszego kraju – a będącą już klasyką gatunku.

Jan Karski to nie tylko bohater, dzięki któremu Zachód poznał prawdę o Holokauście. To także wybitny historyk, czego książka "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945" jest najlepszym dowodem. Oparta na znakomitych źródłach i wzbogacona kompetentnym komentarzem pokazuje geopolityczne uwikłanie Polski w ubiegłym wieku. Cieszę się, że w Roku Jana Karskiego pozycja ta ponownie ukazuje się w Polsce. Cieszę się także, że po wejściu do NATO i Unii Europejskiej geopolityka nie jest już polskim przekleństwem, ale szansą. ( Radosław Sikorski Minister Spraw Zagranicznych RP )

Jan Karski był emisariuszem Polskiego Państwa Podziemnego, który przekazał aliantom i osobiście prezydentowi Rooseveltowi pierwsze naoczne świadectwo o zagładzie Żydów na okupowanych ziemiach polskich. Jako profesor Szkoły Służby Zagranicznej Uniwersytetu Georgetown przez wiele lat badał archiwa, które stały się podstawą tej prawdziwie niezwykłej książki. Daje ona nie tylko wgląd w kulisy polskiej dyplomacji i historię stosunków Polski i wielkich mocarstw, ale jest również znakomicie napisana, wzbogacona pouczającymi anegdotami i nowymi materiałami z wcześniej niedostępnych archiwów. (Prof. Zbigniew Brzeziński)

Czytaj także

Człowiek, który próbował powstrzymać Holokaust: Jan Karski

19.02.2014 04:42
- Żydzi na całym świecie chodzą z otwarta raną i oni nie chcą, by ta rana się zagoiła. Ta rana to wspomnienie Holokaustu i w tej sprawie ja jestem z nimi, bo ludzkość nie powinna o tym zapomnieć - mówił przed laty w wywiadzie udzielonym BBC Jan Karski.
Prof. Jan Karski, legendarny kurier z czasów II wojny światowej
Prof. Jan Karski, legendarny kurier z czasów II wojny światowejFoto: PAP archiwum/Tomasz Gzell
Posłuchaj
18'08 Wspomnienie o Janie Karskim (Wieczór Odkrywców/ Jedynka)
więcej

- Czegoś podobnego nie było w całej ludzkości. Były pogromy, niewolnictwo, wypędzanie, dyskryminacja, ale nie było czegoś takiego, by rząd wielkiego, cywilizowanego państwa postanowił w sposób naukowy, systematyczny zniszczyć cały naród, całą pewną religię. Tego nigdy nie było i to, co mnie się wtedy wydawało, a teraz jestem pewny, cała ludzkość i Żydzi nie byli na to przygotowani. Żydzi, którzy już szli do komór gazowych, jeszcze nie wierzyli, że to jest śmierć - mówił we wspomnianym wywiadzie z 1995 roku Jan Karski.

>>>>>>>>> JAN KARSKI W RADIACH WOLNOŚCI >>>>>>>>>>

Jan Karski, z rodziny Kozielewski, pochodził z ubogiej łódzkiej rodziny. Karski był jego pseudonimem z czasów okupacji. Początkowo swoją karierę chciał związać z prawem i dyplomacją, jednak jego historia potoczyła się inaczej. Autor biografii na temat Jana Karskiego "Karski - Jan Kozielewski 1914-2000" tłumaczył, że jeszcze przed wojną został on zatrudniony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Po wybuchu wojny skierowano go do pułku w Oświęcimiu.
Po zbombardowaniu pułku wycofywał się do granicy i został aresztowany. - Dzięki przebraniu się za żołnierza, nawet udawał Volksdeutscha, udało mu się uniknąć losu swoich kolegów, którzy zginęli w Kozielsku i Charkowie - opowiadał w "Wieczorze Odkrywców" prof. Marian Marek Drozdowski. Jak dodał, Karski wcześnie wrócił do okupowanej Polski i zaangażował się w pracę w podziemiu.

/

Prowadzący program przypomniał, że Jan Karski zasłynął jako kurier Podziemnego Państwa Polskiego, który jako pierwszy przekazał w ręce gen. Sikorskiego oraz przywódców państw alianckich informacje o tym, co Niemcy robią z Żydami. - Karski dwukrotnie odwiedził jako strażnik łotewski getto warszawskie i Izbicę Lubelską. W czasie tych wizyt widział tragiczne sceny, które do końca zapamiętał: młodych chłopców z Hitlerjugend, którzy strzelali do dzieciaków jak do kaczek, trupy na ulicach, głodujące dzieci, a także wagony wypełnione wapnem musującym, gdzie ludzie tracili życie już w czasie podróży do Treblinki - tłumaczył autor książki.

Historia w portalu PolskieRadio.pl >>>

Jak dodał prof. Marian Marek Drozdowski, informacje na ten temat przekazał zachodnim politykom, jednak nie przyniosło to żadnego skutku.
Jak wyglądała rozmowa Jana Karskiego z prezydentem USA F. D. Rooseveltem? Dlaczego Karski uważał siebie za winnego samobójczej śmierci Szmula Zygielbojma? Posłuchaj całej audycji.

Rok Jana Karskiego ustanowił Sejm. Honorowym patronatem objął prezydent RP Bronisław Komorowski, a Polskie Radio jest patronem medialnym.

Program jest pierwszą z sześciu zaplanowanych na 2014 rok audycji (następne w kwietniu, czerwcu, sierpniu, październiku i grudniu) o Janie Karskim pod wspólnym tytułem "Biografowie o Janie Karskim".

Wieczór odkrywców >>> słuchaj na moje.polskieradio.pl
Rozmawiał Krzysztof Michalski.

sm, pg

Czytaj także

Rok Karskiego. Muzyka i komiks na inaugurację w USA

10.03.2014 11:39
Z okazji rozpoczęcia Roku Jana Karskiego Amerykanie mogli posłuchać koncertów muzyki klasycznej oraz obejrzeć wystawę poświęconą polskiemu bohaterowi II wojny światowej.
Jan Karski
Jan KarskiFoto: Wikipedia, lic. CC/E. Thomas Wood
Posłuchaj
00'57 Stany Zjednoczone też świętują Rok Karskiego. Relacja Marka Wałkuskiego z Waszyngtonu (IAR)
więcej

W waszyngtońskim centrum koncertowym Strathmore kompozycje Chopina, Moniuszki i Mozarta wykonali amerykański pianista Brian Ganz oraz Narodowa Orkiestra Filharmoniczna pod batutą polskiego dyrygenta Michała Dworzyńskiego. Ganz przyznał, że postać Jana Karskiego była dla niego bardzo inspirująca. - Podczas koncertu świętowaliśmy dobrą stronę człowieczeństwa - powiedział pianista.

Ryszard Schnepf, ambasador RP w Waszyngtonie, w rozmowie z Polskim Radiem wyraził nadzieję, że obchody Roku Karskiego pozwolą przełamać krążącą w USA opinię na temat Polaków. - W Ameryce jest wiele stereotypów, nie wszystkie są pozytywne, a nie pamięta się o pięknych przykładach bohaterstwa w czasach, kiedy to bohaterstwo naprawdę wiele znaczyło - przyznał Schnepf.

Po koncertach setki widzów odwiedziły wystawę poświęconą Karskiemu, na której - poza zdjęciami i dokumentami - pokazano też komiks o misji Polaka, przygotowany przez z Davida S. Wymana z Institute for Holocaust Studies.

Polska pamięta o Karskim

Rok Jana Karskiego 2014, ustanowiony przez Sejm RP w grudniu ubiegłego roku z inicjatywy ministra Radosława Sikorskiego, jest zwieńczeniem czteroletniego programu „Jan Karski. Niedokończona misja”, nad którym honorowy patronat objął prezydent Bronisław Komorowski. Program jest realizowany we współpracy z m.in. Fundacją Edukacyjną Jana Karskiego, instytucjami samorządowymi i organizacjami pozarządowymi.

Jednym z pierwszych wydarzeń w tym roku była konferencja w Parlamencie Europejskim, poświęcona Karskiemu. W Polsce centralnym wydarzeniem będą obchody 100. urodzin emisariusza 24 kwietnia w łódzkim Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Wśród pozostałych inicjatyw są m.in. międzynarodowa konferencja (5-6 listopada, Warszawa), warsztaty edukacyjne dla nauczycieli i młodzieży, emisja monet kolekcjonerskich przez Narodowy Bank Polski i inauguracja fotobiografii bohaterskiego Polaka (wydawnictwo VEDA, Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego).

Pierwszy świadek Holokaustu na Zachodzie

Jan Karski był legendarnym kurierem Armii Krajowej, który jako pierwszy przekazał zachodnim przywódcom naoczną relację o zagładzie Żydów. Jedną z osób, które spotkały się z Polakiem, był prezydent USA Franklin Roosevelt. Informacje o Holokauście Karski zdobywał osobiście, przedostając się do getta warszawskiego i obozu przejściowego w Izbicy, z którego Żydzi kierowani byli do obozów zagłady.

Po wojnie zdecydował się pozostać na emigracji w USA. Zdobył doktorat z zakresu nauk politycznych na waszyngtońskim Uniwersytecie Georgetown, gdzie przez kolejne czterdzieści lat wykładał stosunki międzynarodowe. Jednym z jego studentów był m.in. przyszły prezydent USA Bill Clinton. Równocześnie w ostatnich dwudziestu latach życia realizował "nieukończoną misję” i opowiadał o masowej eksterminacji Żydów na spotkaniach w Stanach, Izraelu i Ameryce.

Za swoją działalność Karski otrzymał m.in. tytuł "Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”, osiem polskich i zagranicznych uczelni przyznało mu doktorat honoris causa, był też kawalerem Orderu Orła Białego, najwyższego polskiego odznaczenia państwowego.

>>>>>>>>>JAN KARSKI W RADIACH WOLNOŚCI>>>>>>>>>>

ks, to

Czytaj także

Od dyplomaty do bohaterskiego kuriera. Jan Karski

27.03.2014 06:22
Jan Karski znów na półkach księgarskich. Wznowiona została jego akademicka praca "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty".
Fragment okładki książki Jana Karskiego Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty
Fragment okładki książki Jana Karskiego "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" Foto: Wyd. Poznańskie
Posłuchaj
09'51 Od dyplomaty do legendarnego kuriera (Naukowy zawrót głowy/ Jedynka)
więcej

Jak pisze Timothy Snyder we wstępie do tej książki, Jan Karski miał tak ciekawe życie, że można by nim obdarzyć wiele osób.

<<<<<<<<< JAN KARSKI W RADIACH WOLNOŚCI >>>>>>>>>>

Jan Karski w 1942 roku dwukrotnie przedostał się do warszawskiego getta, a następnie do obozu przejściowego w Izbicy Lubelskiej, aby zebrać dokładne i wiarygodne informacje o zagładzie Żydów, dokonywanej planowo i w sposób zorganizowany przez Niemców. Potem przedostał się na Zachód, aby poinformowć rządy Stanów Zjednoczonych i Anglii o Holokauście. Jednak kraje te nie zrobiły nic, by ocalić pozostałych przy życiu ludzi. W książce "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" autor przedstawia różne punkty widzenia na wydarzenia z okresu II wojny światowej.

Zobacz serwis specjalny II wojna światowa >>>

Jan Karski opracował dzieje polityki wielkich mocarstw wobec Polski w okresie od końca I wojny światowej do układu jałtańskiego. Spoglądał na ich działania przez pryzmat strategicznych interesów i skutków, jakie miały dla naszego kraju. W swej książcwe zburzył obecny w wielu umysłach "romantyczny" mit o doniosłości znaczenia Polski w Europie, ujawniając wiele nieznanych faktów politycznych z lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku.

Historia w portalu PolskieRadio.pl >>>

Rok 2014 jest obchodzony w Polsce jako Rok Jana Karskiego - legendarnego kuriera i emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego, świadka Holokaustu. Jan Karski był człowiekiem ofiarnym, odważnym i prawdomównym. Jego książka "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" jest czymś więcej niż monografią naukową. Stanowi wzór intelektualnej uczciwości w badaniach historycznych. Jest jedną z najważniejszych pozycji odnoszących się do rozstrzygnięć dwóch wojen światowych, tak ważnych dla bytu naszego kraju.
Radiowa Jedynka objęła patronat nad książką Jana Karskiego.

Wieczór odkrywców >>> słuchaj na moje.polskieradio.pl

"Naukowy zawrót głowy" poprowadziła Katarzyna Jankowska. W audycji więcej na temat popularnonaukowych nowości wydawniczych z zakresu historii.

Historia Związku Radzieckiego >>> słuchaj na moje.polskieradio.pl

sm/ag

Czytaj także

Książka Jana Karskiego to gotowy scenariusz na film

11.04.2014 12:01
Jak podkreśla gość radiowej Jedynki prof. Andrzej Żbikowski, Jan Karski w swoim życiu spotkał się z wieloma ważnymi politykami i był powiernikiem tajemnic. Do tego doskonale znał zasady, jakie obowiązują w polityce.
Jan Karski
Jan KarskiFoto: TVP/PAP/ Archiwum/Ireneusz Sobieszczuk
Posłuchaj
18'00 Prof. Andrzej Żbikowski o Janie Karskim (Jedynka/Naukowy zawrót głowy)
więcej

Swoje doświadczenia i przemyślenia legendarny kurier Armii Krajowej umieścił w swoich książkach. W 1944 roku, po przyjeździe do Stanów Zjednoczonych, napisał "Tajne państwo". Jest to relacja z okupowanego kraju, opowieść o polskim podziemiu, w której Karski opisał swoje przeżycia wojenne.
Zdaniem gościa audycji "Naukowy zawrót głowy" w radiowej Jedynce prof. Andrzeja Żbikowskiego z Żydowskiego Instytutu Historycznego, na podstawie "Tajnego państwa" mógłby powstać świetny film lub serial. - W ten sposób można opowiedzieć tę historię - twierdzi. To także - według niego - dobra propozycja dla młodych ludzi.

Wydawnictwo
Wydawnictwo Poznańskie

Z kolei w książce "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty" Karski przeanalizował dzieje polityki wielkich mocarstw wobec Polski w okresie od końca I wojny światowej do układu jałtańskiego. Spoglądał na ich działania przez pryzmat strategicznych interesów i skutków, jakie miały dla naszego kraju.
Jan Karski w Radiach Wolności>>>
-  Długo nad nią pracował. Pozycja, w 1985 roku, nie spotkała się z ciepłymi recenzjami, krytycznie oceniła ją m.in. paryska "Kultura". Pisano, że Karski przestał być realistą, że przesadza. Dziś patrzymy na tę książkę inaczej - tłumaczy gość radiowej Jedynki.
W ocenie prof. Żbikowskiego opinie umieszczone przez Karskiego w "Wielkich mocarstwach..." są w dużej części aktualne do dziś. Na przykład te dotyczące rosyjskiej polityki. Karski uważał, że kraj ten, nawet jeśli wstrząsany jest problemami wewnętrznymi, na arenie międzynarodowej wciąż gra agresywnie, zupełnie odwrotnie niż USA.
Radiowa Jedynka objęła patronat nad książką  "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty".
Prof. Andrzej Żbikowski jest autorem biografii legendarnego kuriera. - Karski wypowiadał zdecydowane sądy, znał swoją wartość. Był niesamowicie szczodry i życzliwy. Spędziliśmy wiele czasu na rozmowach o Polsce - wspomina.

Rok 2014 został ogłoszony uchwałą Sejmu rokiem Jana Karskiego. Ta inicjatywa ma na celu m.in. przybliżenie tej postaci Polakom.

Historia w portalu PolskieRadio.pl >>>
Jan Karski
(1914-2000) był legendarnym kurierem Armii Krajowej, który jako pierwszy przekazał zachodnim przywódcom naoczną relację o zagładzie Żydów. Jedną z osób, które spotkały się z Polakiem, był prezydent USA Franklin Roosevelt. Informacje o Holokauście Karski zdobywał osobiście, przedostając się do getta warszawskiego i obozu przejściowego w Izbicy, z którego Żydzi kierowani byli do obozów zagłady.

Po wojnie zdecydował się pozostać na emigracji w USA. Zdobył doktorat z zakresu nauk politycznych na waszyngtońskim Uniwersytecie Georgetown, gdzie przez kolejne czterdzieści lat wykładał stosunki międzynarodowe. Jednym z jego studentów był m.in. przyszły prezydent USA Bill Clinton. Równocześnie w ostatnich dwudziestu latach życia realizował "nieukończoną misję” i opowiadał o masowej eksterminacji Żydów na spotkaniach w Stanach, Izraelu i Ameryce.

Zobacz serwis specjalny II wojna światowa>>>

Za swoją działalność otrzymał m.in. tytuł "Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”, osiem polskich i zagranicznych uczelni przyznało mu doktorat honoris causa, był też kawalerem Orderu Orła Białego, najwyższego polskiego odznaczenia państwowego.

Audycję "Naukowy zawrót głowy" poprowadziła Katarzyna Jankowska.

(Jedynka/PAP/kk/ag)