Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Powieści na antenie
Polskie Radio Powieści na antenie Dwójka

Listy do przyjaciół i wrogów

Ostatnia aktualizacja: 02.09.2014 12:49
Pierwszy tom korespondencji Stanisława Ignacego Witkiewicza z rodziną, przyjaciółmi, znajomymi oraz tzw. wrogami obejmuje m.in. dziecięce dopiski do listów Stanisława Witkiewicza ojca, listy do Bronisława Malinowskiego, do matki - Marii Witkiewiczowej, do Ireny Solskiej, Stefana Żeromskiego, Kornela Makuszyńskiego, Jarosława Iwaszkiewicza i wielu innych.
Audio
  • 14'23
    St.I. Witkiewicz, "Listy do przyjaciół i wrogów", czyta Jarosław Gajewski - fragm. 1.
  • 13'57
    St.I. Witkiewicz, "Listy do przyjaciół i wrogów", czyta Jarosław Gajewski - fragm. 2.
  • 14'16
    St.I. Witkiewicz, "Listy do przyjaciół i wrogów", czyta Jarosław Gajewski - fragm. 3.
  • 14'36
    St.I. Witkiewicz, "Listy do przyjaciół i wrogów", czyta Jarosław Gajewski - fragm. 4.
  • 14'19
    St.I. Witkiewicz, "Listy do przyjaciół i wrogów", czyta Jarosław Gajewski - fragm. 5.
Witkacy, Portret Neny Stachurskiej, kwiecień 1929
Witkacy, "Portret Neny Stachurskiej", kwiecień 1929Foto: Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku (MPŚ-M/1148)

W korespondencji tej można wydzielić trzy okresy. Pierwszy okres obejmuje listy powstałe od dzieciństwa do 21 lutego 1914, tj. daty samobójczej śmierci narzeczonej Stanisława Ignacego, Jadwigi Janczewskiej. Drugi ­­- listy z podróży do tropików, pisane przez Witkacego będącego na granicy życia i śmierci w związku z bólem po śmierci narzeczonej. Trzeci okres to lata 1918­­-1926, gdy Witkacy – odmieniony doświadczeniem okropności wojny i rewolucji w Rosji – wraca do kraju i rozpoczyna intensywną twórczość malarską, literacką i teoretyczną.

Chronologiczny układ listów pozwala prześledzić ewolucję kształtowania się jego osobowości - od kilkuletniego Stasia z listów do babci, z charakterystycznym dla dziecka stylem i ortografią ("Kochana Babciu widzialem Panią Helene i pszywiozła mi małpe królika"), przez artystę na progu dorosłości, piszącego do przyjaciółki, Heleny Czerwijowskiej: "[…] ze mną coś się dzieje zawiłego i ciemnego w ukrytym zakamarku", aż do Witkacego-dramaturga, który przeżywa pierwsze sukcesy i porażki swoich sztuk w teatrze. (mat. wydawnictwa PIW)

Czytaj także

Rainer Maria Rilke: "Dziennik schmargendorfski"

10.10.2013 19:00
Dokument artystycznego dojrzewania, niezwykłe świadectwo przełomu w życiu i twórczości jednego z największych poetów austriackich - młodzieńczy dziennik Rilkego w cyklu "To się czyta" zaprezentuje słuchaczom Dwójki Marcin Hycnar.
Rainer Maria Rilke
Rainer Maria RilkeFoto: Wikimedia / CC
Posłuchaj
14'34 "Dziennik schmargendorfski" Rainera Marii Rilkego czyta Marcin Hycnar, fragment 1 (Dwójka/To się czyta)
14'12 "Dziennik schmargendorfski" Rainera Marii Rilkego czyta Marcin Hycnar, fragment 2 (Dwójka/To się czyta)
13'46 "Dziennik schmargendorfski" Rainera Marii Rilkego czyta Marcin Hycnar, fragment 3 (Dwójka/To się czyta)
14'41 "Dziennik schmargendorfski" Rainera Marii Rilkego czyta Marcin Hycnar, fragment 4 (Dwójka/To się czyta)
14'13 "Dziennik schmargendorfski" Rainera Marii Rilkego czyta Marcin Hycnar, fragment 5 (Dwójka/To się czyta)
więcej

Niepublikowany do tej pory w języku polskim "Dziennik schmargendorfski" jest jednym z trzech (obok wcześniejszego "Dziennika florenckiego" i późniejszego "Dziennika z Worpswede") młodzieńczych dzienników Rilkego powstałych w latach 1898-1901. Te wczesne dzienniki Rilkego dokumentują jego podróż do Włoch, odbytą z inspiracji Lou von Andreas-Salomé, jego późniejsze pobyty w Berlinie, obie podróże z Lou do Rosji oraz pobyt w Worpswede, w trakcie którego Rilke poznał swoją późniejszą żonę, Klarę Westhoff. (materiały wydawnictwa Sic!)

Rainer Maria Rilke (1875-1926) w swej twórczości reprezentował nurt liryki symbolicznej. Uważany jest za prekursora egzystencjalizmu. Debiutował w 1894 r. zbiorem poezji "Leben und Lieder". Najbardziej płodnym okresem jego twórczości były lata przed I wojną światową, gdy powstały tomy "Poezje nowe" ("Neue Gedichte", 1907), "Poezji nowych część wtóra" ("Der neuen Gedichte anderer Teil",1908), dwa epitafia "Requiem" (1909), poemat "Życie Maryi" (1913) oraz proza "Zapiski Malte Lauridsa Brigge", pisana w latach 1904-1910. Po ukazaniu się tej ostatniej książki nastał w jego życiu dwunastoletni okres kryzysu twórczego, przerwany napisaniem "Elegii duinejskich" i "Sonetów do Orfeusza", uważanych za największe literackie osiągnięcia Rilkego.

Audycję przygotowała Elżbieta Łukomska.

"To się czyta" na antenie Dwójki - od poniedziałku (7 października) do piątku o godz. 9.45.

Zobacz więcej na temat: Austria literatura

Czytaj także

Baka na szlaku Stasiuka

24.10.2013 21:30
Najnowsza książka Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach" w interpretacji Mirosława Baki tylko na antenie Dwójki! Zapraszamy na "To się czyta".
Mirosław Baka
Mirosław BakaFoto: Grzegorz Śledź
Posłuchaj
11'20 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 1 (Dwójka/To się czyta)
10'45 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 2 (Dwójka/To się czyta)
14'20 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka Nie ma ekspresów przy żółtych drogach, fragment 3 (Dwójka/To się czyta)
10'30 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 4 (Dwójka/To się czyta)
10'39 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 5 (Dwójka/To się czyta)
11'18 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 6 (Dwójka/To się czyta)
14'59 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 7 (Dwójka/To się czyta)
14'13 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 8 (Dwójka/To się czyta)
11'06 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 9 (Dwójka/To się czyta)
14'15 Mirosław Baka czyta najnowszą książkę Andrzeja Stasiuka "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach", fragment 10 (Dwójka/To się czyta)
więcej

Autor przez lata przyzwyczaił swoich czytelników do tego, że jest pisarzem drogi, i w najnowszej książce nie zawiódł. "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach” to opis takich regionów, w które zazwyczaj nie docierają turyści, gdzie jest "piach, stary beton i zielsko. Stasiuk zabiera nas m.in. do Lichenia oraz do mauzoleum Mao.

Na stronie wydawcy możemy przeczytać opis książki (Wydawnictwo Czarne) podpisany nazwiskiem autora: "…staje się co jakiś czas, żeby odpocząć, żeby się obejrzeć, żeby policzyć, ile już było, a ile jeszcze zostało. Taka jest ta książka: sprawdzam gdzie byłem, gdzie jestem, dokąd się wybieram. Oprócz tego oczywiście niezwykła ilość celnych spostrzeżeń, głębokich przemyśleń oraz barwnych opisów".

Większość tekstów z "Nie ma ekspresów przy żółtych drogach" była już wcześniej publikowana, jednak za granicą. Dla polskiego czytelnika jest to więc pozycja niemal w całości premierowa.

Szlakiem Andrzeja Stasiuka poprowadzi Państwa Mirosław Baka. "To się czyta" na antenie Dwójki od poniedziałku (14 października) do piątku o godzinie 9.30.

Audycję przygotowała Elżbieta Łukomska.

mm/ah

/


Zobacz więcej na temat: Andrzej Stasiuk literatura Mirosław Baka