Powieści na antenie

"Przed wschodem księżyca. Opowiadania podolskie"

Ostatnia aktualizacja: 21.09.2018 14:00
Fragmenty z tomu opowiadań Juliana Wołoszynowskiego, który właśnie ukazał się nakładem PIW.
Audio
  • Julian Wołoszynowski "Przed wschodem księżyca. Opowiadania podolskie", opowiadanie "Demon secesji", fragm. 1. (To się czyta latem/Dwójka)
  • Julian Wołoszynowski "Przed wschodem księżyca. Opowiadania podolskie", opowiadanie "Demon secesji", fragm. 2. (To się czyta latem/Dwójka)
  • Julian Wołoszynowski "Przed wschodem księżyca. Opowiadania podolskie", opowiadanie "Iwan Machno", fragm. 3. (To się czyta latem/Dwójka)
  • Julian Wołoszynowski "Przed wschodem księżyca. Opowiadania podolskie", opowiadania "Wernyhora" i "Kobza z drzewa dereniowego" fragm. 4. (To się czyta latem/Dwójka)
  • Julian Wołoszynowski "Przed wschodem księżyca. Opowiadania podolskie", opowiadanie "Niedźwiedź", fragm. 5. (To się czyta latem/Dwójka)
Kazimierz Kaczor
Kazimierz KaczorFoto: Piotr Piorun

Julian Wołoszynowski był aktorem osterwowej "Reduty". Dzieciństwo spędził jednak na Podolu, na ziemiach pomiędzy Dniestrem a Bohem "w najpiękniejszej dolinie jaką Bóg zarzucił w stepach Pobereża. Swoim wspomnieniom spisywanym już po wojnie nadał kunsztowną literacką formę. "Najbardziej sugestywną właściwością tej prozy jest osobliwy stop nierzeczywistego z rzeczywistym, historycznego z teraźniejszym" – pisał o opowiadaniach Wołoszynowskiego Marek Nowakowski.

Fragmenty książki "Przed wschodem księżyca. Opowiadania podolskie" na antenie Dwójki czytał Kazimierz Kaczor.

***

Tytuł audycji: To się czyta latem

Przygotowała: Anna Lisiecka

Data emisji: 17-21.09.2018

Godzina emisji: 10.45

Zobacz więcej na temat: Podole

Czytaj także

Wacław Sieroszewski. Niepokorny Polak w krainie Jakutów

20.04.2024 05:35
79 lat temu, 20 kwietnia 1945 roku, zmarł Wacław Sieroszewski, pisarz, działacz niepodległościowy, etnograf, poseł i senator II RP.
Wacław Sieroszewski w swoim gabinecie
Wacław Sieroszewski w swoim gabinecieFoto: Narodowe Archiwum Cyfrowe/domena publiczna

Sieroszewski nie miał sielankowej młodości. Ojciec urodzonego 24 sierpnia 1858 przyszłego etnografa został uwięziony za udział w powstaniu styczniowym. Matka zmarła, gdy był jeszcze chłopcem. Za działalność w konspiracyjnej organizacji przyszłego pisarza wyrzucono z gimnazjum.

- Został terminatorem ślusarskim, a w wolnych chwilach pasjonatem, samoukiem i działaczem ruchu socjalistycznego, co zapewniło mu w roku 1878 miejsce w legendarnym X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej - mówił w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków" dr Janusz Osica.


Posłuchaj
07:17 wacław sieroszewski - zesłaniec, badacz syberii, pisarz___3145_02_iv_tr_0-0_10802607932264ae[00].mp3 Postać Wacława Sieroszewskiego w audycji z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków" Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego przedstawia dr Janusz Osica. W audycji wykorzystano fragment przemówienia radiowego Wacława Sieroszewskiego. (PR, brak daty)

 

Sieroszewski długo nie zabawił w cieszącym się złą sławą więzieniu. Za udział w buncie i redagowanie nielegalnej więziennej gazetki (sic!) został skazany jeszcze w tym samym roku na Sybir.

Pobyt na krańcu świata, w odległej Jakucji spowodował, że Wacław Sieroszewski poczuł żyłkę etnografa. Na ironię zakrawa fakt, że rosyjski więzień, kilkakrotnie omal nie skazany na śmierć (za wspomniane bunty i próby ucieczki), został przez Rosyjskie Towarzystwo Geograficzne odznaczony medalem za swoją pracę badawczą na Syberii. Do kraju powrócił w 1898 roku.

- Jego nowele, opowiadania, powieści, zapewniły mu uznanie krytyki literackiej i niemałą poczytność także czytelników różnego rodzaju: dorosłych i młodzieży - wyjaśniał historyk.

Za działalność niepodległościową ponownie trafił do X Pawilonu (będzie tam zamknięty także za działalność w trakcie rewolucji 1905 roku) i znów na Syberię. Stąd udał się w podróż do Korei i Japonii, co zaowocowało kolejnymi pracami etnograficznymi.

Po rewolucji 1905 roku udał się do Galicji, gdzie związał się ze środowiskiem skupionym wokół postaci Józefa Piłsudskiego. W I wojnie światowej służy w 1. Pułku Ułanów Legionów Polskich. W Tymczasowym Rządzie Ludowym Ignacego Daszyńskiego objął tekę ministra informacji i propagandy.

Po wojnie trwał nadal wiernie przy Józefie Piłsudskim. W latach 1927-1930 był prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich.

Do najważniejszych dzieł Sieroszewskiego należą "Zamorski diabeł", "Risztau", "Dwanaście lat w kraju Jakutów".

Posłuchaj, jak Sieroszewski podnosił na duchu Polaków w związku z agresją Niemiec na Polskę w 1939 roku.

bm

Czytaj także

Wakacje 1939 roku. Pisarze w cieniu zbliżającej się wojny

27.08.2018 08:00
W audycji rozmawialiśmy o tym, jak wyglądały - nie tylko z perspektywy literatów - ostatnie miesiące przed wybuchem II wojny światowej.
zdj. ilustracyjne
zdj. ilustracyjneFoto: pixabay.com
Posłuchaj
53'18 Wakacje 1939 roku. Literaci w cieniu zbliżającej się wojny (Strefa literatury/Dwójka)
więcej

Nałkowska spędzała wakacje 1939 roku w Truskawcu (gdzie w oparach siarki i gazoliny prowadziła wspaniałe rozmowy z Schulzem) i Adamowiźnie, Maria Dąbrowska w Jaworzu i Ciechocinku, Witkacy w Augustówku pod Grodnem i w Zakopanem, arystokracja w swoich posiadłościach ziemskich.

Jednak najpopularniejszym kierunkiem było polskie morze.

To były upalne wakacje cieniu zbierających się chmur. Większość Polaków sądziła, że skończy się na wojnie dyplomatycznej.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadzi: Anna Lisiecka

Goście: prof. Beata Dorosz, prof. Janusz Degler, Krzysztof Jan Drozdowski, Anna Mieszkowska, Hanna Faryna-Paszkiewicz i Renata Wąsowska

Data emisji: 26.08.2018

Godzina emisji: 18.00

bch