Powieści na antenie

"13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego"

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2021 12:12
W tygodniu 13-17.12 w cyklu "To się czyta" przedstawialiśmy fragmenty "Dzienników" Wiktora Woroszylskiego, pisane przez tego poetę i pisarza podczas internowania w ośrodku w Jaworzu, gdzie trafił po 13 grudnia 1981 roku. Tekst pierwotnie drukowany w pierwszym tomie "Dzienników 1953-1982" Woroszylskiego, teraz został przywołany w tomie "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego". Czytał Olaf Lubaszenko.
Olaf Lubaszenko czyta w Dwójce  Jaworze z tomu 13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego Wiktora Woroszylskiego
Olaf Lubaszenko czyta w Dwójce "Jaworze" z tomu "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego" Wiktora WoroszylskiegoFoto: Wojciech Kusiński/PR

"13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego" to antologia najważniejszych świadectw stanu wojennego zebranych przez wydawnictwo KARTA. Zawiera zarówno indywidualne relacje osób doświadczających skutków tamtych wydarzeń: internowanych, konspiratorów, zwykłych ludzi, jak i fragmenty "zbiorowego dziennika stanu wojennego" (stworzonego przez podziemne środowisko KARTY w 1982 roku).

Teksty ułożono w chronologiczną całość, która staje się próbą interpretacji ówczesnej rzeczywistości, pozwala także dotknąć jej najbardziej dramatycznych wymiarów. 

(opis pochodzi od wydawcy)

***

13 grudnia 1981 roku o godz. 6.00 Polskie Radio nadało przemówienie generała Wojciecha Jaruzelskiego, informujące społeczeństwo o wprowadzeniu stanu wojennego. Jednak już przed północą 12 grudnia władze komunistyczne rozpoczęły akcję zatrzymywania działaczy opozycji i Solidarności. W ciągu kilku dni w ośrodkach internowania znalazło się około 5 tys. osób.

***

Wiktor Woroszylski był poetą, pisarzem, tłumaczem literatury rosyjskiej. Pochodził z rodziny zasymilowanych Żydów. W 1947 roku zapisał się do Polskiej Partii Robotniczej. W pierwszych latach swojej kariery poetyckiej był jednym z czołowych twórców socrealistycznych, tzw. "pryszczatych". 

STAN WOJENNY: serwis specjalny Polskiego Radia >>>


Posłuchaj
09:45 To się czyta Dwójka 13 grudzień 2021 11_03_02.mp3 Wiktor Woroszylski "Dzienniki" z tomu "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego". Czyta Olaf Lubaszenko - fragm. 1. (To się czyta/Dwójka)

09:41 To się czyta 14.12.2021.mp3 Wiktor Woroszylski "Dzienniki" z tomu "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego". Czyta Olaf Lubaszenko - fragm. 2. (To się czyta/Dwójka)

09:51 Dwojka_To_sie_czyta 2021_12_15-11-00-48.mp3 Wiktor Woroszylski "Dzienniki" z tomu "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego". Czyta Olaf Lubaszenko - fragm. 3. (To się czyta/Dwójka)

09:56 Dwójka To się czyta 16.12.2021.mp3 Wiktor Woroszylski "Dzienniki" z tomu "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego". Czyta Olaf Lubaszenko - fragm. 4. (To się czyta/Dwójka) 

09:55 To się czyta Dwójka 17 grudzień 2021 11_01_19.mp3 Wiktor Woroszylski "Dzienniki" z tomu "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego". Czyta Olaf Lubaszenko - fragm. 5. (To się czyta/Dwójka)

 Jego poglądy diametralnie zmieniły się po 1956 roku, gdy na Węgrzech, jako dziennikarz, był świadkiem krwawego stłumienia powstania wewnątrzpartyjnej opozycji przez Armię Czerwoną. Wydarzenia opisał w "Dzienniku węgierskim 1956", publikowanym najpierw w odcinkach w polskiej prasie literackiej.
W latach 70. i 80. związany z opozycją demokratyczną – objęty zakazem cenzury, współpracownik KOR, redaktor "Zapisu", internowany po wprowadzeniu stanu wojennego.

Wiktor Woroszylski zmarł 13 września 1996 roku w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.


Tom "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego" Tom "13 grudnia. Świadectwa stanu wojennego"

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 13.12-17.12

Godzina emisji: 11.00

Czytaj także

Cezary Łazarewicz: sprawa Przemyka to sprawa mojego pokolenia

20.03.2016 15:50
– Byliśmy z prowincji, nie z Warszawy, ale dotyczyło nas to tak samo – mówił Cezary Łazarewicz, autor książki "Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka".
Książka Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka Cezarego Łazarewicza
Książka "Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka" Cezarego ŁazarewiczaFoto: Grzegorz Śledź/PR2
Posłuchaj
28'08 Cezary Łazarewicz: sprawa Przemyka to sprawa mojego pokolenia (Spotkanie autorskie/Dwójka)
więcej

Czytamy w Dwójce
oprzemyak.jpg
"Żeby nie było śladów". Historia Grzegorza Przemyka

– Jestem od niego tylko dwa lata młodszy – zauważył dziennikarz. – Rozmawialiśmy o tym w szkole. Ta sprawa kształtowała mnie i ludzi, z którymi potem wydawałem gazetki na powielaczu. Wszyscy byli w to zanurzeni – wspominał swoje emocje z maja 1983 r. Myśleliśmy: PRL jest zły, jest stan wojenny, ale zabić 19-letniego maturzystę na komisariacie? Nie mieściło nam się to w głowie. Ale to jeszcze nie było dla nas tak straszne, jak zacieranie śladów. Intuicyjnie czuliśmy, że to jest dopiero draństwo – dodał.

W Dwójce Cezary Łazarewicz odniósł się ponadto m.in. do niespodziewanego odbioru swojej książki wśród ludzi z różnych stron współczesnej politycznej barykady, a także tłumaczył, dlaczego po tylu latach zdecydował się powrócić do sprawy Grzegorza Przemyka i jaką w tym rolę odegrał list sprzed 30 lat, odnaleziony przez autora książki w czytelni Sądu Okręgowego w Warszawie.

***

Tytuł audycji: Spotkanie autorskie 

Prowadzi: Katarzyna Nowak

Gość: Cezary Łazarewicz (dziennikarz, publicysta, reportażysta)

Data emisji: 19.03.2016

Godzina emisji: 12.30

mc/jp

Czytaj także

"Raport o stanie wojennym". Czyta Krzysztof Kołbasiuk

18.12.2020 11:00
Od 14 grudnia słuchaliśmy książki Marka Nowakowskiego, opisującej czasy stanu wojennego. W swoich migawkach autor portretował zwyczajnych ludzi napotkanych w sytuacjach codziennych i pokazał, jak zaskoczył ich stan wojenny. Wybrane fragmenty czytał Krzysztof Kołbasiuk.
Okładka książki
Okładka książkiFoto: Mat. promocyjne

Stan wojenny.jpg
Stan wojenny - zobacz serwis specjalny Polskiego Radia

Posłuchaj
09:43 To się czyta 14.12.2020.mp3 Marek Nowakowski "Raport o stanie wojennym", czyta Krzysztof Kołbasiuk, fragm. 1. (To się czyta/Dwójka)

 

09:11 [ PR2]PR2 (mp3) 15 grudzień 2020 11_02_29_to_sie_czyta_02.mp3 Marek Nowakowski "Raport o stanie wojennym", czyta Krzysztof Kołbasiuk, fragm. 2. (To się czyta/Dwójka)

 

09:48 [ PR2]PR2 (mp3) 16 grudzień 2020 11_01_27_to_sie_czyta_16.mp3 Marek Nowakowski "Raport o stanie wojennym", czyta Krzysztof Kołbasiuk, fragm. 3. (To się czyta/Dwójka)

 

09:42 [ PR2]PR2 (mp3) 17 grudzień 2020 11_01_29.mp3 Marek Nowakowski "Raport o stanie wojennym", czyta Krzysztof Kołbasiuk, fragm. 4. (To się czyta/Dwójka)

09:02 PR2_AAC 2020_12_18-11-01-31_to_sie_czyta18.mp3 Marek Nowakowski "Raport o stanie wojennym", czyta Krzysztof Kołbasiuk, fragm. 5 (To się czyta/Dwójka)

 

"Raport o stanie wojennym" to wydany w 1982 r. zbiór krótkich form prozatorskich, opowiadający o czasach stanu wojennego. Marek Nowakowski pisze m.in. o uczniach, którzy wstawili się za internowaną nauczycielką, mówi krytycznie o zachowaniu ZOMO, a także o samym generale Jaruzelskim, który według autora wytoczył wojnę własnemu narodowi. Proza Nowakowskiego jest pisana prostym językiem, bez stylistycznych wybiegów i zbędnych zabiegów literackich.


Opis wydawcy

***

Tytuł audycji: "To się czyta"

Data emisji: 14-18.12.2020 

Godzina emisji: 11.00

Zobacz więcej na temat: literatura stan wojenny