Powieści na antenie

"Ogród nad brzegiem morza"

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2025 10:00
W cyklu "To się czyta" prezentowaliśmy powieść wybitnej katalońskiej autorki - Merce Rodoredy, zatytułowaną "Ogród nad brzegiem morza", która ukazała się nakładem wydawnictwa Marginesy w przekładzie Anny Sawickiej i Magdaleny Pabisiak. Jej fragmenty czytał na antenie Dwójki Szymon Kuśmider.
Szymon Kuśmider z książką Ogród nad brzegiem morza
Szymon Kuśmider z książką "Ogród nad brzegiem morza"Foto: Piotr Podlewski/PR

To opowieść o starym ogrodniku mieszkającym na tyłach wystawnej posiadłości nad morzem zamieszkanej przez bogatą rodzinę. Co roku na wiosnę ich dom ożywa, zjeżdżają się bowiem gospodarze i służba. Doglądane przez ogrodnika latami piękne rabaty cieszą przybyłych gości i są powodem do dumy właścicieli.


Posłuchaj
09:41 To się czyta 2025_03_03-09-33-16.mp3 Merce Rodoreda "Ogród nad brzegiem morza", czyta Szymon Kuśmider – fragm. 1. (To się czyta/Dwójka)

 

09:55 To się czyta 2025_03_04 09-31-38.mp3 Merce Rodoreda "Ogród nad brzegiem morza", czyta Szymon Kuśmider – fragm. 2. (To się czyta/Dwójka)

10:30 To się czyta 5.03.mp3 Merce Rodoreda "Ogród nad brzegiem morza", czyta Szymon Kuśmider – fragm. 3. (To się czyta/Dwójka)

09:59 To się czyta 6.03.mp3 Merce Rodoreda "Ogród nad brzegiem morza", czyta Szymon Kuśmider – fragm. 4. (To się czyta/Dwójka)

10:02 Dwójka to się czyta 7.03.2025.mp3 Merce Rodoreda "Ogród nad brzegiem morza", czyta Szymon Kuśmider – fragm. 5. (To się czyta/Dwójka)  

Stary ogrodnik obserwuje życie bogaczy, ekstrawaganckie przyjęcia, romanse i zaloty, zaś piękno ogrodu zdaje się oferować wszystkim prawdziwy raj na Ziemi. Któregoś dnia w tym sielskim krajobrazie pojawia się nowy sąsiad, który rozpoczyna budowę jeszcze bardziej okazałej willi, która ma przyćmić już istniejącą .

Kim jest ów przybysz, i jaką skrywa tajemnicę dowiadujemy się stopniowo. Beztroskę codziennych dni burzy brutalna rzeczywistość, na którą nikt nie był przygotowany…

Merce Rodoreda napisała "Ogród nad brzegiem morza" w 15 dni we wrześniu 1959 roku i odłożyła na 7 lat. Po tym, jak powieść się ukazała, tylko umocniła pozycję autorki jako jednej z najwybitniejszych pisarek XX wieku.

Fragmenty książki czytał na antenie Dwójki Szymon Kuśmider.

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 3-7.03.2025

Godz. emisji: 9.30

pg


Czytaj także

"Diamentowy plac" - kultowa katalońska powieść Mercè Rodoredy

31.03.2022 08:39
We wstępie do "Diamentowego placu" Mercè Rodoreda podkreśla, że jest to powieść o miłości. - Zgadzam się, ale spotkałam się też z takimi opiniami, że jest to jedna z najciekawszych pozycji o wojnie domowej, opowiedziana z perspektywy człowieka, który jest ofiarą tej wojny, który musi znosić wszelkie konsekwencje i nie ma na nic wpływu - powiedziała w audycji "Moje książki" tłumaczka Anna Sawicka.
Okładka książki Diamentowy plac Merc Rodoredy
Okładka książki "Diamentowy plac" Mercè RodoredyFoto: mat. promocyjne
Posłuchaj
15'25 "Diamentowy plac" - kultowa katalońska powieść Mercè Rodoredy (Moje książki/Jedynka)
14'13 O powieści "Internat" ukraińskiego prozaika i poety Serhija Żadana (Moje książki/Jedynka)
więcej

Rok 1930, Barcelona. Piękna Natàlia zostaje poproszona do tańca przez Quimeta. Pewny siebie młodzieniec oświadcza, że w ciągu roku się z nią ożeni. I dopina swego. Nazywa ją czule Colometą - Gołąbką - i kocha dziwną, egoistyczną miłością. Tymczasem przyszłość w pochłoniętej wojną Hiszpanii staje się coraz bardziej niepewna. Zaborczy i nieco dziecinny Quimet wpada na coraz to nowe pomysły zarobkowania, aż w końcu zaczyna hodować gołębie. Kiedy biznes upada, wyrusza na front. Natàlia z dwójką dzieci stara się przeżyć. Haruje dzień i noc i powoli traci wiarę w lepsze jutro. Szczęście się jednak do niej uśmiechnie.

"Diamentowy plac" ("La plaça del Diamnat") to pięknie napisana powieść o bohaterstwie, za które nie otrzymuje się laurów. Opowieść o wielkich marzeniach i równie wielkich rozczarowaniach. Miłość jest tu zapomnianym skarbem odkrytym po latach bólu i przemocy. Autorka - zaliczana do klasyków literatury katalońskiej Mercè Rodoreda (1908-1983) - w pozbawiony sentymentalizmu sposób przedstawia życie zwykłych ludzi, którzy znaleźli się w niezwykłej sytuacji. Opowiada o miłości codziennej, trudnej, a czasem niemożliwie wręcz wymagającej. Takiej, która zdarza się najczęściej. Od niedawna można kupić "Diamentowy plac" w nowym przekładzie Anny Sawickiej (przekład z języka oryginału - katalońskiego; poprzedni był z języka hiszpańskiego).

Zgadzam się z autorką, ale...

We wstępie do "Diamentowego placu" Mercè Rodoreda podkreśla, że jest to powieść o miłości i bardzo jej zależy, by właśnie tak była postrzegana. - Zgadzam się, że miłość jest dominującym tematem. Zresztą, nie będę dyskutować z samą autorką, która taką opinię wyraża... - powiedziała w audycji "Moje książki" Anna Sawicka. - ...ale na pewno nie jest to tylko i wyłącznie książka o miłości. Spotkałam się z takimi opiniami, że jest to jedna z najciekawszych pozycji o wojnie domowej. Rodoreda nie mówi wprost, nie opowiada o wojnie z perspektywy historyka ani też z perspektywy politycznej. Ona opowiada o tym z perspektywy człowieka, który jest właściwie ofiarą tej wojny, który musi znosić wszelkie konsekwencje i nie ma na nic wpływu - wskazała.

- Specyfika pisarstwa Rodoredy polega na tym, że ona nie nazywa rzeczy po imieniu. Posługuje się sugestią. Czytelnik powinien wejść w rolę głównej bohaterki. Poczuć to, co ona czuje. Sama autorka wyjaśnia to tak: "Autor nie jest Bogiem. Nie może wiedzieć, co dzieje się w środku stworzonych przez niego postaci. Zabrzmi fałszywie, jeśli powiem: Colometa była zrozpaczona, bo nie nadążała ze sprzątaniem klatek. Nie mogę też kazać jej powiedzieć wprost: Byłam zrozpaczona, bo nie nadążałam ze sprzątaniem klatek. Muszę znaleźć formułę bogatszą, wyrazistszą, bardziej szczegółową. Nie wolno mi powiedzieć czytelnikowi, że Colometa była zrozpaczona. Muszę sprawić, by to poczuł" - zacytowała tłumaczka.

- Rodoreda odwołuje się do różnych obrazów po to, żeby w czytelniku wywołać pewne uczucia. Na przykład gołębie, które odgrywają tak dużą rolę w powieści, że nawet główna bohaterka nosi takie przezwisko - Colometa - Gołąbka, pozwalają zrozumieć, na czym polega problem męża Natàlii - Quimeta, jaki jest jego charakter. Jest nieodpowiedzialny, lekkomyślny. Widzimy to przez gołębie - wskazała Sawicka.


Posłuchaj
15:25 Jedynka/Moje książki - 30.04.2022 diamentowy plac "Diamentowy plac" - kultowa katalońska powieść Mercè Rodoredy (Moje książki/Jedynka)

 

Poza tym w audycji: 

O powieści "Internat" ukraińskiego prozaika i poety Serhija Żadana, który od 2014 roku w swoich wierszach i powieściach opisuje wojnę na wschodzie Ukrainy. Obecnie Żadan przebywa w Charkowie, gdzie pomaga ofiarom wojny i relacjonuje w mediach społecznościowych codzienność atakowanego przez Rosjan miasta. "Internat" to wydana w roku 2019 powieść o wojnie w Donbasie - i o wojnie w ogóle - z punktu widzenia cywilów. Trzydziestoparoletni nauczyciel przedziera się przez tereny ogarnięte wojną, żeby sprowadzić do domu swojego siostrzeńca.

W "Moich książkach" przypomnieliśmy rozmowę z Serhijem Żadanem i fragmenty powieści "Internat".


Posłuchaj
14:13 30.03 Moje ksiązki - Żadan całość.mp3 O powieści "Internat" ukraińskiego prozaika i poety Serhija Żadana (Moje książki/Jedynka)

 


Czytaj także:


***

Tytuł audycji: Moje książki

Prowadzi: Magda Mikołajczuk

Gość: Anna Sawicka (autorka nowego tłumaczenia "Diamentowego placu")

Data emisji: 30.03.2022 

Godzina emisji: 23.08

kk

Czytaj także

Irene Solà i Jaume Cabre, czyli literatura katalońska

26.02.2023 08:00
Tym razem wspólnym mianownikiem dla zaprezentowanych w audycji książek była Katalonia, a także... podobna stylistyka okładek! Zaprezentowaliśmy dwie publikacje katalońskich pisarzy - "Ja śpiewam, a góry tańczą" (Irene Solà) oraz "Spaleni w ogniu" (Jaume Cabre).
Okładki książek
Okładki książekFoto: Mat. pras.
Posłuchaj
26'53 Irene Solà i Jaume Cabre, czyli literatura katalońska (Czytelnia/Dwójka)
więcej

Irene Solà "Ja śpiewam, a góry tańczą" (tł. Barbara Bardadyn)

Góry przechowują pamięć o minionych pokoleniach. Mają w sobie mądrość, której ludzie nie pojmują, i trwają wiecznie - w przeciwieństwie do miłości, wojny czy przyjaźni. Niektórzy mówią, że góry dają życie. Inni wierzą, że co dziesięć lat ktoś musi zginąć wśród skał od uderzenia pioruna. Przekonała się o tym rodzina Domèneca i Sió. Ich losy ciasno splatają się z miejscem, w którym żyją.

"Ja śpiewam, a góry tańczą" oddaje głos także tym, którzy mogą opowiedzieć swoją historię po raz pierwszy. Ukrywająca się w lesie sarna, duch poety, wyczekujące deszczu grzyby, kobiety przed wiekami oskarżone o czary, chmury zrzucające błyskawice… Bohaterowie wymykają się chronologicznym ramom czasu i oficjalnej historii, tworząc górski mikrokosmos pełen wzajemnych konfliktów i zależności.

Czerpiąc z historii i mitów, wiejskich ballad oraz literatury pięknej, Irene Solà tworzy literacką gawędę o poszukiwaniu bliskości, śmierci i celebracji życia.

Książka wyróżniona Europejską Nagrodą Literacką 2020, Nagrodą Llibres Anagrama, Nagrodą Punt de Llibre pisma internetowego "Núvol", Nagrodą Cálamo oraz Nagrodą im. Marii Àngels Anglady. Znalazła się także wśród najlepszych książek prozatorskich 2022 roku w rankingu "The Guardian".

***

Jaume Cabre "Spaleni w ogniu" (tł. Anna Sawicka)

Barcelończyk Ismael nie miał łatwego dzieciństwa, ale udało mu się zdobyć wykształcenie i podjął pracę jako nauczyciel języka i literatury. Pewnego dnia, szukając guzików, zagląda do pasmanterii, gdzie natyka się na koleżankę z dzieciństwa. Powoli zaczyna się rozwijać między nimi uczucie. Jednak przypadkowe spotkanie z woźnym ze szkoły wywraca jego życie do góry nogami. Ismael budzi się w dziwnym miejscu i nie wie nie tylko, kim są dziwni lekarze, ale także jak on sam ma na imię. Jedynie odzyskanie pamięci pozwoli mu zrozumieć, w jakich się znalazł opałach, ale okaże się ono niezwykle trudnym zadaniem.

Cabré przeplata dramatyczne zdarzenia z życia Ismaela z przygodami rezolutnego dzika, o zacięciu filozoficznym, który – podobnie jak Stephen W. Hawking w "Krótkiej historii czasu" – zastanawia się nad kierunkiem strzałki czasu.

W "Spalonych w ogniu" czytelnik znajdzie wszystko, co najlepsze: wciągającą intrygę, niepokojące, niejednoznaczne postaci oraz nieoczekiwane, zabawne literackie nawiązania – gwarancję prawdziwej przyjemności i nostalgicznej refleksji.

Powieść ta w drugim tygodniu lutego była prezentowana na naszej antenie w cyklu "To się czyta". Jej fragmentów można posłuchać TUTAJ. >>>

(opisy obu książek pochodzą od wydawców)


Posłuchaj
26:53 Czytelnia Dwójka 26 luty 2023 12_29_56.mp3 Irene Solà i Jaume Cabre, czyli literatura katalońska (Czytelnia/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Czytelnia

Prowadziła: Małgorzata Szymankiewicz

Goście: Iwona Rusek i Piotr Kofta (krytycy literaccy)

Data emisji: 26.02.2023

Godzina emisji: 12.30

mg