Powieści na antenie

"Dziennik czasu wojny". Ukraińska rzeczywistość z perspektywy zwykłych ludzi

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2025 09:53
W cyklu "To się czyta" przedstawiliśmy "Dziennik czasu wojny" Andrieja Kurkowa - ukraińskiego pisarza, dziennikarza i autora scenariuszy. To kontynuacja "Dziennika inwazji", w którym autor udokumentował, co działo się w Ukrainie tuż przed rosyjską napaścią i przez pierwsze miesiące wojny. Fragmenty książki czytał Sławomir Grzymkowski.
Sławomir Grzymkowski z książką Dziennik czasu wojny Andrieja Kurkowa
Sławomir Grzymkowski z książką "Dziennik czasu wojny" Andrieja KurkowaFoto: Piotr Podlewski/PR

Do czasu wojny Andriej Kurkow mieszkał w Kijowie wraz z żoną i trójką dzieci. Międzynarodową sławę przyniosły mu powieści, z których dziewięć zostało sfilmowanych. A "Jimi Hendrix we Lwowie" i "Srebrna kość" znalazły się na liście nominowanych do The International Booker Prize w 2023 i 2024 roku. "Szare pszczoły" natomiast zakwalifikowane zostały do ścisłego finału Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus w 2024 roku.

Dziennik numer 2

"Dziennik czasu wojny", którego fragmenty czytać będziemy w nadchodzącym tygodniu, to kontynuacja "Dziennika inwazji", w którym autor udokumentował, co działo się w Ukrainie tuż przed rosyjską napaścią i przez pierwsze miesiące wojny. Wspomnienia zawarte w drugiej części obejmują okres od 1 sierpnia 2022 roku do 22 kwietnia 2024.

W swoim dzienniku Andriej Kurkow przedstawia rzeczywistość kraju w stanie przedłużającej się wojny. Nie epatuje obrazami walk, ale pokazuje, jak na ludzi wpływa stan ciągłego zagrożenia i świadomość, że każdy dzień pochłania coraz więcej ofiar. Pokazuje kraj i ludzi, którzy się nie poddają, walczą nie tylko na froncie, ale także na obszarach bezpośrednio nieobjętych działaniami wojennymi, starając się zwyczajnie żyć i przetrwać.


Posłuchaj
09:17 To się czyta 2025_02_24-09-35-41.mp3 Andriej Kurkow "Dziennik czasu wojny”, czyta Sławomir Grzymkowski - fragm. 1. (To się czyta/Dwójka)

10:50 To się czyta 2025_02_25-09-30-59.mp3 Andriej Kurkow "Dziennik czasu wojny”, czyta Sławomir Grzymkowski - fragm. 2. (To się czyta/Dwójka)

10:28 To się czyta 2025_02_26-09-30-06.mp3 Andriej Kurkow "Dziennik czasu wojny", czyta Sławomir Grzymkowski - fragm. 3. (To się czyta/Dwójka)

10:23 To się czyta 2025_02_27-09-33-10.mp3 Andriej Kurkow "Dziennik czasu wojny", czyta Sławomir Grzymkowski - fragm. 4. (To się czyta/Dwójka)

10:03 To się czyta 28.02.mp3 Andriej Kurkow "Dziennik czasu wojny", czyta Sławomir Grzymkowski - fragm. 5. (To się czyta/Dwójka)

 

"Jestem pewien, że zwyciężymy"

"Mimo usilnych starań - pisze Kurkow - by żyć w miarę normalnie, pomimo bólu spowodowanego stratami i niepokoju o przyszłość, którą tak trudno sobie wyobrazić, Ukraińcy chcą pokazać światu, że się trzymają, że przeżyją i wygrają wojnę. Jestem pewien, że zwyciężymy. Już raz wygraliśmy, kiedy nie daliśmy Rosji odebrać sobie naszej stolicy, Kijowa. Wygraliśmy znowu, gdy wyzwoliliśmy niemal cały obwód charkowski od rosyjskiego najeźdźcy i zapobiegliśmy przejęciu przez Rosjan miasta. Wygraliśmy, kiedy oswobodziliśmy Chersoń. Ile jeszcze zwycięstw musimy odnieść, by ta wojna skończyła się raz na zawsze?".

Całkowity dochód ze sprzedaży książki papierowej oraz e-booka przekazany zostanie na działania fundacji Cultural Community Center SHELTER Plus z siedzibą w mieście Krzywy Róg w Ukrainie.

Książka ukazała się nakładem Oficyny Literackiej Noir sur Blanc, a jej fragmenty przeczytał w Dwójce Sławomir Grzymkowski.


***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 24-28.02.2025

Godz. emisji: 9.30

pg/dz

Czytaj także

Michaił Zygar: Putin używa historii jako usprawiedliwienia dla wojny z Ukrainą

09.10.2024 14:00
- Zbigniew Brzeziński w 1997 roku napisał, że Rosja nigdy nie stanie się imperium bez Ukrainy. Jego książka "Wielka szachownica" stała się inspiracją dla grupy byłych oficerów KGB, wśród których był także Putin. Stąd polityka próby utrzymania Ukrainy w rosyjskiej strefie wpływów za wszelką cenę. Historia stała się więc użytecznym narzędziem - mówił w Dwójce Michaił Zygar, rosyjski pisarz i dziennikarz.
Michaił Zygar to pisarz, dziennikarz, były redaktor naczelny jedynego niezależnego telewizyjnego kanału informacyjnego w Rosji  Dożd, a dziś uchodźca polityczny i wykładowca amerykańskich uczelni
Michaił Zygar to pisarz, dziennikarz, były redaktor naczelny jedynego niezależnego telewizyjnego kanału informacyjnego w Rosji – Dożd’, a dziś uchodźca polityczny i wykładowca amerykańskich uczelniFoto: Monika Zając/PR2
Posłuchaj
38'13 Mity na temat Ukrainy w polityce Rosji (Połączenie międzynarodowe/Dwójka)
więcej

Ukazało się właśnie polskie tłumaczenie książki Michaiła Zygara pt. "Wojna i kara. Putin, Zełenski i geneza rosyjskiej inwazji na Ukrainę". Autor analizuje w niej mity, które rządzą rosyjską polityką względem Ukrainy, skupiając się między innymi na przykładach literackich.


Posłuchaj
38:13 Dwójka połączenie międzynarodowe 9.10.2024.mp3 Mity na temat Ukrainy w polityce Rosji (Połączenie międzynarodowe/Dwójka) 

Spojrzenie w stronę Wschodu

- Zacznę od Dostojewskiego. To smutne, ale ta wojna jest w pewnym sensie wariacją na temat "Zbrodni i kary". Wielu Rosjan usprawiedliwia tę inwazję, mówiąc: pamiętamy, co Amerykanie zrobili w Iraku. Czemu my nie możemy zrobić tego samego w Ukrainie? Jeśli oni mają prawo do przemocy, my też. Tak samo myślał Raskolnikow. On zabił tę starą lichwiarkę, by przekonać się, że może to zrobić. Stało za tym pytanie – czy mam prawo do zadawania śmierci? A jeśli tak, czy czyni mnie to nadczłowiekiem? My wiemy dziś, że zbrodnia woła o karę. W pewnym sensie uważam jednak Dostojewskiego za ojca wielu mrocznych pobudek mojego narodu - wyznał gość Dwójki.

Michaił Zygar to pisarz, dziennikarz, były redaktor naczelny jedynego niezależnego telewizyjnego kanału informacyjnego w Rosji – Dożd’, a dziś uchodźca polityczny i wykładowca amerykańskich uczelni.

Francja do kwadratu

Aktorka, która porzuciła karierę, by walczyć o prawa zwierząt. Symbol seksu, ikona francuskiej popkultury, postać nieobawiająca się kontrowersji i mająca za nic poprawność polityczną. Brigitte Bardot świętowała niedawno 90. urodziny. Ile są w stanie wybaczyć Francuzi swojej ulubionej gwieździe? Między innymi o tym opowiedział Marek Brzeziński – były wieloletni korespondent Polskiego Radia w Paryżu.

Przyglądaliśmy się także wielkoformatowym instalacjom polskich artystów w lesie Roumare niedaleko Rouen. Spośród ponad 300 zgłoszeń z całego świata w konkursie Forêt Monumentale wybrano 9 projektów – w tym te zrealizowane przez Ewę Dąbrowską oraz Jana Sajdaka.

***

Tytuł audycji: Połączenie międzynarodowe

Prowadziła: Monika Zając

Data emisji: 9.10.2024

Godz. emisji: 13.05

pg/wmkor

Czytaj także

Wojciech Tochman: nawet najmniejsza wpłata jest wielka, bo zmniejsza cierpienie zwierząt

14.12.2024 13:44
- Współfinansujemy pomoc, która trafia do zwierząt, głównie psów i kotów, będących ofiarami wojny w Ukrainie - mówił w Dwójce Wojciech Tochman, pisarz i reporter, a także założyciel fundacji Klub "Heban".
Wojciech Tochman
Wojciech TochmanFoto: Artur Szczepanski/REPORTER
Posłuchaj
28'46 Wojciech Tochman o pomocy zwierzętom poszkodowanych na wojnie w Ukrainie (Zielona Dwójka)
więcej

Działająca od 2008 roku fundacja pomagała dzieciom w Rwandzie i osobom cierpiącym na choroby psychiczne w Kambodży. Po rozpoczęciu rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainie zajęła się ona także działalnością na rzecz będących jej ofiarami zwierząt domowych.


Posłuchaj
28:46 Zielona Dwójka 14.12.2024.mp3 Wojciech Tochman o pomocy zwierzętom poszkodowanych na wojnie w Ukrainie (Zielona Dwójka) 

Ze spotkania autorskiego do schroniska

- Ponad rok temu pojechał do Ukrainy na spotkania autorskie. W Kijowie poprosiłem tłumacza moich książek Andrija Bondara, żeby mnie zawiózł do miejscowego schroniska. Czasem lubię pójść do jakiegoś schroniska, zobaczyć jak ono wygląda. Gdy ocenię, tak na oko, że jest ono rzetelne, wtedy zostawiam jakąś pomoc. Czasem są to honoraria, które otrzymuję podczas wyjazdów - opowiadał Wojciech Tochman.

Zobacz także:

Ostatecznie gość Dwójki trafił do schroniska w Fedoriwce, 50 km od Kijowa. - Okazało się, że jest tam największe schronisko w Europie. Przebywa w nim 3500 psów i 200 kotów, które na początku pełnoskalowej rosyjskiej agresji było pod okupacją. Spędziłem tam dwie godziny i na sam koniec Sasza Mezinowa, która założyła to schronisko ponad 20 lat temu przygarnęła mnie do siebie i powiedziała: "Wszystko zniesiemy, ale jak oni wrócą znowu, to tego nie przeżyjemy" - wspominał.

Reporter i psiarz w jednym

Książki Wojciecha Tochmana ("Jak byś kamień jadła", "Dzisiaj narysujemy śmierć", "Eli, Eli", "Historia na śmierć i życie") poświęcone są dramatycznym splotom ludzkich losów, spotkaniom człowieka z człowiekiem. Teraz wychodzi on poza swoją ustaloną drogę. Zajął się spotkaniem człowieka ze zwierzętami. Tymi, które są obok nas. Jego najnowsza, powstająca właśnie książka poświęcona będzie ludziom niosącym pomoc zwierzętom poszkodowanych na wojnie w Ukrainie.

Pomoc zwierzętom na wojnie wydaje mi się projektem jak najbardziej oczywistym. Na wojnie oczywista jest śmierć. I rany, także psychiczne. Cierpią ludzie i cierpią zwierzęta. Zwierzęta bólu nie pojmują. Ani huku bomb, ani pragnienia, ani głodu, ani porzucenia przez człowieka - pisze autor.

***

Tytuł audycji: Zielona Dwójka

Prowadziła: Katarzyna Nowak

Gość: Wojciech Tochman (pisarz i reporter, założyciel fundacji Klub "Heban")

Data emisji: 14.12.2024

Godz. emisji: 12.30

pg/DS