Przybyłem, ugotowałem, zwyciężyłem

Czy gotowanie pomogło ludziom w ewolucyjnym zwycięstwie?

To gotowanie potraw mogło okazać się tajną bronią, która umozliwiła nam zwycięstwo nad konkurencyjnymi gatunkami małp – uważają naukowcy.

2 miliony lat temu nie było jeszcze jasne, który z żyjących wówczas gatunków rozpocznie triumfalny pochód po panowanie nad światem. Powodów sukcesu Homo erectus szukano już w mobilności, w używanych przez niego narzędziach, teraz oczy badaczy zwróciły się na jego… kuchnię.

Gotowanie potraw miało pojawić się około 1,8 mln lat temu. – "Charakterystycznym wyznacznikiem diety człowieka jest jej elastyczność. Człowiek stał się człowiekiem dzięki zdolności do znalezienia pożywienia w otaczającym go środowisku” - kometuje najnowszą teorię William Leonard, antropolog z Northwestern University.

H. erectus miał duży mózg i duży rozmiar ciała. Wielu naukowców uważa, że to zbieracko-myśliwski styl życia i umiejętność przertwarzania mięsa poprzez jego gotowanie wpłynęły na to, że H. erectus mógł tak “wyrosnąć”. Badacze nie są jednak pewni, dlaczego człowiek użył ognia do obróbki mięsa po raz pierwszy.

Richard Wrangham, antropolog z Uniwersytetu Harvarda, przedstawił na zakończonym kilka dni temu zjeździe Amerykańskiego Stowarzyszenia ds. Rozwoju Naukowego (American Association for the Advancement of Science - AAAS) hipotezę, że pożytkiem, który praludzie uzyskali z gotowania, mogło okazać się to, że mięso poddane obróbce termicznej wymaga zużycia mniejszej ilości energii podczas jedzenia. Mięso staje się łatwiejsze do rozdrobnienia, proteiny łatwiejsze do wchłonięcia, a wszystko razem łatwiejsze do strawienia. Dla naczelnych - z ludźmi włącznie - energia i jej wykorzystywanie to zaś element zupełnie podstawowy.

Zmiana diety z produktów surowych na gotowane odbiła sie na anatomii współczesnego człowieka. Zmniejszyły się jego szczęki, ponieważ człowiek nie musi już „walczyć” z trudnym do pogryzienia jedzeniem. Także układ trawienny odzwyczaił się od rozkładania surowego mięsa, które dzisiaj jest dla nas ciężko strawne. Kolejnym skutkiem była zmiana trybu życia – gotowanie lepiej rozwija się wśród społeczności osiadłych... z czasem coraz bardziej osiadłych! I to z kolei prowadzi do kłopotów: nadal jemy dużo kalorii, ale coraz mniej się ruszamy. – „Jesteśmy ofiarami własnego sukcesu ewolucyjnego” – mówi William Leonard. To ostatnie da sie jednak naprawić - wsytarczy popracować nieco nad własną kondycją. To już jednak zależy od każdego z nas z osobna.

Filip Wyrozumski

Na podstawie: National Geographic