Zespół naukowców kierowany przez Mukremina Kilica z Uniwersytetu Oklahomy, zbadał gwiazdy noszące oznaczenia WD 0346+246 oraz SDSS J110217, 48+411315.4 (J1102). Pierwsza z nich widoczna jest w konstelacji Byka, a druga w Wielkiej Niedźwiedzicy.
Astronomowie uzyskali podczerwone obrazy tych obiektów za pomocą Kosmicznego Teleskopu Spitzera, należącego do NASA. Na podstawie uzyskanych danych wyznaczyli temperatury gwiazd. Dzięki temu udało im się oszacować wiek obiektów.
Białe karły są końcowymi stadiami ewolucji gwiazd podobnych do Słońca. Po wyczerpaniu paliwa pozwalającego na zachodzenie reakcji termojądrowych oraz utracie zewnętrznych warstw, gwiazda staje się gęstym obiektem o wielkości podobnej do rozmiarów Ziemi – białym karłem. Taka martwa gwiazda nie produkuje już energii z reakcji termojądrowych, a jedynie stopniowo ochładza się. - Biały karzeł jest jak piec. Gdy zostanie wyłączony, ochładza się z upływem czasu. Mierząc jego aktualną temperaturę możemy ocenić kiedy został wyłączony - wyjaśnia Kilic.
Dodatkowo przez trzy lata astronomowie mierzyli ruch drugiej z gwiazd za pomocą 2,4-metrowego teleskopu w Obserwatorium MDM niedaleko Tucson w Arizonie. Okazało się, że gwiazda J1102 porusza się bardzo szybko względem innych gwiazd, co oznacza, że jest blisko Słońca, niewiele więcej niż 100 lat świetlnych od nas. Natomiast w przypadku WD 0346+246, z wcześniejszych obserwacji wiadomo było, że położona jest niedaleko Słońca, w odległości około 90 lat świetlnych.
Współautorem pracy jest Piotr Kowalski z Helmholtz-Zentrum Potsdam w Niemczech, który wykonał modele atmosferycznych parametrów gwiazd. - Opierając się na obserwacjach optycznych i podczerwonych oraz na naszych analizach, ustaliliśmy, że temperatura powierzchni tych gwiazd wynosi 3700 i 3800 stopni- mówi.
- To prawie jak śledztwo kryminalne. Mierzymy temperaturę umarłego ciała – w naszym przypadku umarłej gwiazdy, a następnie ustalamy czas popełnienia zbrodni. Oba białe karły są martwe i ochładzają się prawie przez całą historię Wszechświata - dodaje Kilic.
(ew/pap)
