Co było przed Wieżą Babel?
Przodkowie Europejczyków i Azjatów mogli mówić jednym językiem jeszcze 15 tys. lat temu. Mowa-matka kwitła gdzieś w okolicach Kaukazu. Badacze zrekonstruowali, jak brzmiała.
Wspólną mową mówili łowcy-zbieracze z końca epoki lodowcowej. Wyniki badań nad ich językiem opublikowano na lamach PNAS.
Wielu naukowców nie wierzy we wspólną mowę dawnych ludzi, jeszcze inni uważają, że - nawet jeśli istniała - nie uda nam się do niej dotrzeć, ponieważ lingwistyka posiada metody pozwalające dokonywać rekonstrukcji najwyżej do 3000-4000 lat wstecz. Jeszcze inni twierdzili niedawno, że wspólny eurazjatycki język istniał ok. 8000-9500 lat temu.
Problem polega na tym, że większość słów zmienia się całkowicie na przestrzeni zaledwie 2000-4000 lat, bo ewoluują zbyt szybko. Ale są i słowa, które zmieniają się mniej.
Mark Pagel, biolog ewolucyjny z University of Reading (UK) i jego współpracownicy założyli jednak, że język ewoluuje podobnie jak społeczności. Najmniej zmieniają się słowa, które dotyczą najważniejszych relacji społecznych. We wcześniejszych badaniach (2007) Pagel wykazywał, że niektóre liczebniki i przysłówki mogły nie zmieniać się zasadniczo przez tysiące lat (np. „ja”, „ty”, „jak”, „nie”, „dwa). Dobrym przykładem jest proto-indoeuropejskie słowo „wata” to nasza „woda”, angielskie słowo „water” czy niemieckie „wasser”. Tak podstawowe słowa zmieniają się całkowicie w ciągu 10-20 tys. lat.
Pagel i jego koledzy postanowili zatem odnaleźć słowa, które zmieniają się najwolniej. Porównali ich brzmienie w wielu językach z licznej grupy eurazjatyckiej, zauważając różne prawidłowości (np. „p” często zmieniało się w „f”, np. łaciński pater zmienił się w angielskie słowo „father”) itp.
Językami z tej grupy mówi się od Portugalii aż po Syberię. - Każdy z ludzi na tym obszarze ma językowe korzenie w jednej lub kilku grupach ludzi żyjących 15 000 lat temu - mówi Pagel.
Na takiej podstawie naukowcy spróbowali odtworzyć brzmienie 23 słów w języku sprzed 15 tys. lat. Zarówno podstawowych, takich jak „matka”, „człowiek” czy „ogień”, jak i ok. 20 innych, bardziej zaskakujących („pluć”, „warczeć”, ciągnąć”).
Wspólną mową mówili łowcy-zbieracze z końca epoki lodowcowej. Wyniki badań nad ich językiem opublikowano na lamach PNAS.Wielu naukowców nie wierzy we wspólną mowę dawnych ludzi, jeszcze inni uważają, że - nawet jeśli istniała - nie uda nam się do niej dotrzeć, ponieważ lingwistyka posiada metody pozwalające dokonywać rekonstrukcji najwyżej do 3000-4000 lat wstecz. Jeszcze inni twierdzili niedawno, że wspólny eurazjatycki język istniał ok. 8000-9500 lat temu.
Problem polega na tym, że większość słów zmienia się całkowicie na przestrzeni zaledwie 2000-4000 lat, bo ewoluują zbyt szybko. Ale są i słowa, które zmieniają się mniej.
Mark Pagel, biolog ewolucyjny z University of Reading (UK) i jego współpracownicy założyli jednak, że język ewoluuje podobnie jak społeczności. Najmniej zmieniają się słowa, które dotyczą najważniejszych relacji społecznych. We wcześniejszych badaniach (2007) Pagel wykazywał, że niektóre liczebniki i przysłówki mogły nie zmieniać się zasadniczo przez tysiące lat (np. „ja”, „ty”, „jak”, „nie”, „dwa). Dobrym przykładem jest proto-indoeuropejskie słowo „wata” to nasza „woda”, angielskie słowo „water” czy niemieckie „wasser”. Tak podstawowe słowa zmieniają się całkowicie w ciągu 10-20 tys. lat.
Pagel i jego koledzy postanowili zatem odnaleźć słowa, które zmieniają się najwolniej. Porównali ich brzmienie w wielu językach z licznej grupy eurazjatyckiej, zauważając różne prawidłowości (np. „p” często zmieniało się w „f”, np. łaciński pater zmienił się w angielskie słowo „father”) itp.
Językami z tej grupy mówi się od Portugalii aż po Syberię. - Każdy z ludzi na tym obszarze ma językowe korzenie w jednej lub kilku grupach ludzi żyjących 15 000 lat temu - mówi Pagel. Na takiej podstawie naukowcy spróbowali odtworzyć brzmienie 23 słów w języku sprzed 15 tys. lat. Zarówno podstawowych, takich jak „matka”, „człowiek” czy „ogień”, jak i ok. 20 innych, bardziej zaskakujących („pluć”, „warczeć”, ciągnąć”).
(ew/Science/Guardian)
