ALMA zrobiła zdjęcie narodzinom planet

To najostrzejszy obraz protoplanetarnego dysku, jaki kiedykolwiek uzyskaliśmy. Młoda gwiazda otoczona jest pyłem, z którego tworzą się planety. Pierwszy raz widzimy to na własne oczy.

HL Tauri

Foto: ALMA/ESO.

Naukowcy z ESO korzystający z sieci radioteleskopów ALMA opublikowali właśnie dokładną fotografię dysku wokół bardzo młodej gwiazdy HL Tauri odległej od nas o około 450 lat świetlnych. Tak mogły wyglądać pierwsze początku Układu Słonecznego.

Obraz uzyskano przy pomocy sieci 66 radioteleskopów należących do ESO. To tzw. ALMA - Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, grupa anten pracujących na falach milimetrowych i submilimetrowych, czyli w paśmie znajdującym się na granicy między falami radiowymi, a mikrofalami. Obserwatorium ALMA działa na pustyni Atakama w Chile, na wysokości 5000 metrów n.p.m.  - Gdy zobaczyliśmy zdjęcie po raz pierwszy, byliśmy zdumieni niesamowitym poziomem detali - mówi Catherine Vlahakis z projektu ALMA. HL Tauri to osesek. Ma nie więcej niż milion lat. jej dysk znajduje się w pełnym procesie powstawania planet.

Młode gwiazdy otoczone są gazowo-pyłowym obłokiem, z którego formuje się dysk protoplanetarny. Gdy zaczynają formować się planety na skutek zderzeń i oddziaływania pomiędzy cząstkami pyłu, w dysku powstają charakterystyczne pierścienie i przerwy. Są one widoczne w dysku wokół HL Tauri.

- Większość naszej wiedzy o formowaniu się planet to teoria - mówi szef ESO Tim de Zeeuw. - Obrazy tej jakości dotąd byłī dziełem artystów lub symulacji komputera.

Dzięki ALMA widzimy, że teoria jest dobra: to, co przewidzieli naukowcy, rzeczywiście ma miejsce w układzie HL Tauri.

- Większość naszej wiedzy o formowaniu się planet to teoria - mówi szef ESO Tim de Zeeuw. - Obrazy tej jakości dotąd były dziełem artystów lub symulacji komputerowych.

Dzięki ALMA możemy potwierdzić, że teoria jest dobra: to, co przewidzieli naukowcy, rzeczywiście ma miejsce w układzie HL Tauri.

(ew/io9/PAP)