Bóg, Biblia, Mesjasz

Książka w przystępny sposób przedstawia naukę, która jest nieco hermetyczna – choćby ze względu na ilość języków, które trzeba znać, by się nią zająć.

 

Można chyba zaryzykować twierdzenie, że w dzisiejszym świecie dominują dwa podejścia do relacji pomiędzy Biblią a nauką. Pierwsze nie uznaje Biblii za przedmiot nauki, ponieważ ma ową Księgę za źródło wiary, do którego naukowcy mieszać się nie powinni – bo i po co? Drugie podejście z kolei głosi, że nauka nie powinna zajmować się Biblią, bo ma przed sobą wiele przedmiotów dużo bardziej doniosłych z praktycznego punktu widzenia. A jednak spotkanie tych dwóch tak odległych na co dzień dziedzin – domeny badawczej i domeny świętej księgi – jest niezwykle płodne. Przekonuje nas o tym ksiądz profesor Waldemar Chrostowski, w wydanym niedawno wywiadzie-rzece, który przeprowadzili z nim Grzegorz Górny i Rafał Tichy.

Ksiądz Chrostowski jest wybitnym, znanym na świecie biblistą. W niezwykle przystępny sposób przedstawia w rozmowie metody, jakimi posługuje się reprezentowana przezeń nauka. Przybliża dramatyczną historię narodu żydowskiego, jego diaspory, przedstawia wreszcie źródła, a jakich czerpią bibliści (w tym on sam) przy rekonstrukcji kształtowania się wiary Izraela. W książce znajdziemy zatem odpowiedzi na pytania o to, gdzie podziało się dziesięć zaginionych plemion Izraela i dlaczego opis Edenu w Księdze Ezechiela różni się od tego najbardziej znanego, z Księgi Rodzaju. Dowiemy się, co to są targumy, ile jest Talmudów i dlaczego Septuaginta była uznawana przez Żydów, a potem odrzucona. Przekonamy się również, że judaizm rabinistyczny nie jest prostą kontynuacją religii, którą wyznawali Żydzi przed naszą erą, i że wiele wątków starożytnego judaizmu przetrwało w... chrześcijaństwie.

Dowiemy się wiele o topografii Ziemi Świętej, o znaczeniu odkryć takich, jak to z Qumran, o językach Pisma Świętego i o tym, jak współpracują ze sobą bibliści, historycy i archeolodzy; poznamy wreszcie różnice pomiędzy żydowską i chrześcijańską egzegezą Biblii. Oprócz niezwykłej ilości informacji na temat obydwóch tradycji – chrześcijańskiej i judaistycznej – poznamy szereg myśli najzwyczajniej w świecie mądrych. Autorzy rozmowy, redaktorzy kwartalnika „Fronda”, mają bowiem niezwykły talent do doboru interlokutorów. Ksiądz profesor Chrostowski jest przecież nie tylko wybitnym biblistą, ale i Polakiem z krwi i kości – Polakiem, który wyszedł z oddalonego od ośrodków nauki mazowieckiego, szlacheckiego zaścianka, by w centrum chrześcijańskiego świata studiować pod okiem najlepszych na świecie specjalistów, rozmawiać z Prymasem Tysiąclecia i obserwować bezpośrednio wydarzenia pamiętnego konklawe w 1978 roku i zamachu – w 1981. Jego biografia, zgłębiana przez rozmówców w pierwszych rozdziałach książki, sama jest niezwykle cennym skarbcem historii.

Książka w bardzo przystępny sposób przedstawia zatem naukę, która jest nieco hermetyczna – chociażby ze względu na ilość języków, które trzeba opanować, aby poważnie się nią zająć. Przedstawia perspektywy jej rozwoju i książki, do których warto sięgnąć. Przedstawia wreszcie dramatyczne dzieje Polski i Izraela – dwóch krajów, których los spleciony był w historii tajemniczym węzłem.

Irena Musiał


Bóg, Biblia, Mesjasz. Z księdzem profesorem Waldemarem Chrostowskim rozmawiają Grzegorz Górny i Rafał Tichy, Fronda, Warszawa 2006