Złe stopnie? To przez geny

Nastolatki, które mają specyficzne warianty trzech genów, mogą uzyskiwać gorsze stopnie z języka, historii, matematyki i nauk przyrodniczych.

Do takich wniosków doszedł kryminolog Kevin M. Beaver z Uniwersytetu Stanowego Florydy. Razem ze swoimi współpracownikami przeanalizował DNA, wyniki w nauce oraz zachowania 2.500 uczniów z gimnazjum i szkoły średniej. Naukowcy skupili się na wariantach trzech genów regulujących w organizmie poziom i działanie dopaminy - neuroprzekaźnika, który reguluje nie tylko funkcje ruchowe, emocje, ale też procesy uczenia się oraz zapamiętywania. Chodzi o gen DAT oraz dwa geny - DRD2 i DRD4 - kodujące receptory, poprzez które dopamina oddziałuje na komórki nerwowe.

Okazało się, że pewne warianty tych trzech genów wyraźnie wpływały na niższe oceny w nauce. Posiadacze specyficznego wariantu genu DAT1 mieli minimalnie gorsze wyniki z angielskiego niż rówieśnicy z innymi wariantami. Nie wpływał on jednak na stopnie z matematyki, historii i nauk przyrodniczych. Z kolei pewien wariant genu DRD2 był związany ze znacznie gorszymi wynikami ze wszystkich tych przedmiotów. Posiadacze specyficznej wersji genu DRD4 uzyskiwali wyraźnie niższe stopnie z języka angielskiego oraz z matematyki i tylko nieznacznie gorsze wyniki z historii i nauk przyrodniczych. - "Zaobserwowaliśmy, że im więcej tych specyficznych wariantów posiadał dany uczeń, tym jego średnia ocen była niższa" - komentuje Beaver. 

Jak tłumaczą naukowcy, geny związane z działaniem dopaminy mogą wpływać na wyniki w nauce w sposób pośredni - wcześniej powiązano je bowiem z różnymi zdolnościami intelektualnymi nastolatków, jak np. pamięć krótkotrwała, a nawet ze skłonnością do ADHD. 

Nie wszystko mozna jednak zrzucić na geny. Jak przypomina Beaver, wcześniejsze prace wykazały, że np. w rozwoju skłonności do zachowań przestępczych, które także okazały sie do pewnego stopnia uwarunkowane genetycznie, ważną rolę odgrywają oddziaływania między genami a czynnikami środowiska. Zapewne podobnie jest i tym przypadku. Pewne geny mogą dawać namacalny efekt dopiero w połączeniu z konkretnymi czynnikami środowiska, jak zachowanie rówieśników, umiejętności nauczycieli czy warunki w szkole. - "Jeśli to prawda, to odkrycia podobne do naszego mogą stać się pomocne w opracowaniu skuteczniejszych, innowacyjnych metod poprawy wyników w nauce poszczególnych uczniów" - podsumowuje Beaver.

(ew/pap)