Deszcz odsłania greckie grobowce

Ostatnia aktualizacja: 28.09.2011 16:00

Ulewa na Peloponezie odsłoniła grobowce sprzed ponad 3300 lat. Pochodzą z okresu mykeńskiego - to wówczas toczyła się akcja "Iliady".

Ulewa na Peloponezie odsłoniła grobowce sprzed ponad 3300 lat. Pochodzą z okresu mykeńskiego - to wówczas toczyła się akcja "Iliady".

Starożytny cmentarz sprzed ponad 3300 lat został odsłonięty w pobliżu wioski Vaskina, położonej w odległości około 10 km na północny zachód od miasta Leonidio, znajdującego się na środkowo-wschodnim wybrzeżu Peloponezu, na terenie gminy Notia Kynuria - donosi serwis internetowy Athens News.

Kultura mykeńska rozwijała się w okresie ok. 1600-1100 r. p.n.e. i była najstarszą kulturą Grecji kontynentalnej na Półwyspie Peloponeskim, a jej nazwa pochodzi od miasta Mykeny w północno-wschodniej części Peloponezu, które było ważnym ośrodkiem cywilizacji Achajów.

Naukowcy odnaleźli wewnątrz grobowców rozmaite przedmioty złożone w nich jako dary dla zmarłych, w tym kilka unikalnych waz biesiadnych.

Archeolodzy z rządowej agencji o nazwie „39. Eforat Archeologii Prehistorycznej i Klasycznej” zbadali stanowisko i odsłonili 5 grobowców skrzynkowych z okresu mykeńskiego, pochodzących z XIV w. p.n.e.
Kultura mykeńska rozwijała się w okresie ok. 1600-1100 r. p.n.e. i była najstarszą kulturą Grecji kontynentalnej na Półwyspie Peloponeskim, a jej nazwa pochodzi od miasta Mykeny w północno-wschodniej części Peloponezu, które było ważnym ośrodkiem cywilizacji Achajów.

Naukowcy odnaleźli wewnątrz grobowców rozmaite przedmioty złożone w nich jako dary dla zmarłych, w tym kilka unikalnych waz biesiadnych.

(ew/pap)

Zobacz więcej na temat: archeologia Grecja peloponez toczeń

Czytaj także

Skarby Pelli

Ostatnia aktualizacja: 23.09.2010 07:37

Wazy, biżuteria, broń - naukowcy odkrywają tajemnice grobowców koło ruin Pelli w Grecji.

Greccy naukowcy poinformowali o odkryciu 37 starożytnych grobowców z epoki żelaza na stanowisku archeologicznym położonym w północnej Grecji. Odkrycia dokonano podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych w zachodniej części starożytnego cmentarzyska w Archontiko Pellas, znajdującego się w pobliżu ruin Pelli - stolicy starożytnej Macedonii.

Wśród znalezisk na stanowisku znajduje się hełm z brązu, z płytką zakrywającą usta wykonaną ze złota, oraz broń i biżuteria, wydobyte z grobowca wojownika z VI wieku p.n.e.
Odkryte grobowce pochodzą z okresu 650-280 r. p.n.e., obejmującego końcowy okres epoki żelaza i początki okresu hellenistycznego, a wśród wydobytych z nich artefaktów znajdują się żelazne miecze, groty włóczni i sztylety, a także wazy i inne wyroby ceramiczne oraz kosztowności wykonane ze złota, srebra i żelaza.

Wykopaliska na starożytnym cmentarzysku trwają od 2000 roku, a podczas dotychczasowych prac archeolodzy odnaleźli około 1000 grobowców, które - ich zdaniem - reprezentują tylko niewielką część całego stanowiska.

Zobacz więcej na temat: archeologia Grecja macedonia

Czytaj także

Najstarszy dający się odczytać napis w Europie

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2011 12:50

Naukowcy odnaleźli w Grecji tabliczkę pokrytą pismem linearnym B. To najstarszy dający się odczytać europejski tekst. O czym informuje?

Pismo to jedno z najwspanialszych odkryć i zdobyczy ludzkości. Kiedyś uważane było za magiczne i święte. Jego najstarszy europejski przykład przetrwał tylko dlatego, że kiedyś odpadki, w których się znalazł, spłonęły, a delikatna glina ze znakami została utrwalona na wieki.

Tabliczkę odnaleziono w greckiej wiosce Iklaina. Zapisali ją Grecy z epoki mykeńskiej pomiędzy 1450-1350 rokiem p.n.e.

Grecja mykeńska jest doskonale znana każdemu z nas. To o niej pisał Homer w „Iliadzie” i to właśnie Mykeńczycy wyruszyli pod Troję (w dzisiejszej Turcji), aby odbić z tego miasta piękną Helenę.

Jeszcze w XIX wieku sądzono powszechnie, że wojna trojańska była mitem, ale niemiecki archeolog, Heinrich Schliemann, opierając się na danych z "Iliady", odnalazł ruiny Troi, a potem na Peloponezie odkrył ruiny Myken.

Nazwa „Mykeńczycy” wzięła się właśnie od Myken na Peloponezie, gdzie znajdował się jeden z głównych ośrodków tej kultury, rządzony, jak chciał Homer, przez Agamemnona. Także dzisiaj można tam zwiedzać zniesiony z cyklopowych głazów pałac, słynne sklepione grobowce (tzw. tolosowe), w tym „grobowiec Agamemnona”, o którym pisał Juliusz Słowacki.

Także w Iklainie, jak donosi kierujący wykopaliskami Michael Cosmopoulos, znajdował się we wczesnym okresie mykeńskim pałac, olbrzymie mury tarasowe i niezwykle zaawansowany system ściekowy. Ale to właśnie tabliczka jest największym odkryciem. – Nie powinno jej w ogóle tu być – mówi Cosmopoulos. – Dotąd tabliczki znajdowaliśmy tylko w najważniejszych pałacach – dodaje. Iklaina zaś dość szybko stała się miastem-satelitą Pylos, stolicy króla Nestora, także znanego z „Iliady”. Najstarsza znana dotąd tabliczka pochodziła z Myken.

Odkryta teraz tabliczka jest maleńka. Ma 2,5 cm wysokości i 4 cm szerokości. Pokrywają ją najwcześniejsze przykłady pisma linearnego B. Inskrypcja zawiera czasownik dotyczący produkcji rzemieślniczej. Na rewersie znajduje się lista imion i liczby.

Pismo linearne B to pierwsze europejskie pismo, które potrafimy odczytać (w przeciwieństwie do odmiany A, używanej nieco wcześniej na Krecie). Odczytali je w 1953 roku Michael Ventris i John Chadwick. Pismo typu B składało się z 87 znaków, z których każdy reprezentował sylabę. Mykeńczycy używali go tylko jako sposobu dokumentacji transakcji ekonomicznych. Właśnie dlatego nikt nie troszczył się o zbytnie utrwalanie glinianych tabliczek, na których je zapisywano. Nawet ich nie wypalano. Zachowana tabliczka ocalała tylko dlatego, że trafiła do dołu z odpadami, które potem ktoś podpalił...

Mykeńczycy nie wynaleźli pisma i nie byli jego pierwszymi użytkownikami. Starsze przykłady pisma pochodzą, rzecz jasna, chociażby z Chin czy Egiptu. Także w Europie już wcześniej istniały inne systemy notacji, ale nie potrafimy ich odczytać. Jakimś systemem zapisu dysponowała na przykład eneolityczna kultura Cucuteni-Trypolye z terenów Rumunii i Bułgarii. Na razie jest on dla nas tylko niemym ornamentem.

Tabliczka z Iklainy, mimo że nie jest najstarsza na świecie, to jednak ważne znalezisko. Wskazuje na przykład na to, że mykeńska biurokracja była mniej scentralizowana niż sądzono. Jest też kolejnym głosem z tajemniczej Grecji homerowej.

(ew/National Geographic)

POSŁUCHAJ KANAŁU ARCHEOLOGIA W SERWISIE MOJE.POLSKIERADIO.PL

Zobacz więcej na temat: archeologia Europa Grecja Juliusz Słowacki peloponez Turcja

Czytaj także

Potknął się i odkrył bezcenny grobowiec

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2011 12:00

Turysta spacerujący po polu w pobliżu słynnego parku archeologicznego w Paestum na południu Włoch potknął się, bo noga wpadła mu do dziury w ziemi. Odkrył grobowiec z niezwykle rzadkimi freskami.

Paestum to dawne miasto greckie, które znajduje się obok Neapolu. Zwane jest również Posejdonią. Założyli je w VII wieku p.n.e. starożytni greccy koloniści z miasta Sybaris.

Słynie ze znakomicie zachowanych trzech doryckich świątyń, które w jednym ze swoich esejów opisał m.in. Zbigniew Herbert. "Trzeba spędzić wśród kolumn przynajmniej jeden dzień, aby zrozumieć życie kamieni w słońcu. Zmieniają się one zależnie od pory dnia i roku. Rankiem wapień Paestum jest szary, w południe miodowy, o zachodzie słońca płomienisty. Dotykam go i czuję ciepło ludzkiego ciała. Jak dreszcz przebiegają po nim zielone jaszczurki" - pisał Herbert ("U Dorów").

Jedną nogą w grobowcu

Włoskie media podały, że podczas spaceru turyście utknęła noga w dość głębokim dole w ziemi. Postanowił mu się przyjrzeć. Ponieważ natychmiast uznał, że nie jest to zwykły otwór w ziemi, o znalezisku poinformował spotkanych funkcjonariuszy Gwardii Finansowej. Ci zaś wezwali pracowników urzędu nadzoru nad zabytkami z pobliskiego miasta Salerno. Rozpoczęto prace wykopaliskowe, w rezultacie których odnaleziono antyczny grobowiec z doskonale zachowanymi malowidłami na ścianach. Wewnątrz archeolodzy znaleźli m.in. pochodzącą z tego okresu wazę oraz inne przedmioty. W czasie poszukiwań, których zasięg poszerzono, odkryte zostały też trzy inne grobowce.

To nie pierwsze groby w Paestum. Od lat można tam zwiedzać tzw. Grobowiec Nurka, odkryty w 1968 roku. Chociaż kształt obiektu przypominał grobowiec, nie znaleziono w nim zwłok. Ściany komory pokryte są freskami, przedstawiającymi życie zmarłego. Jednym z najbardziej znanych jest tzw. Nurek z Paestum, być może najstarsze wyobrażenie skaczącego do wody człowieka. W Grobie Nurka odkryto także zestaw naczyń, jakie zwykle Grecy w tamtym czasie wkładali do grobu. Były to brązowe naczynia napełnione miodem oraz grupa naczyń attyckich. Dzięki owym naczyniom wydatowano obiekt na około 520 r. p.n.e. Jest to niewątpliwy cenotaf.

Groby w Paestum są bezcenne, ponieważ do naszych czasów nie przetrwały w zasadzie przykłady greckich fresków.

Fragment fresku z Grobu Nurka w Paestum, źr. Wikipedia.

Trzy świątynie

Paestum jest jednym z najważniejszych parków archeologicznych w Europie i najważniejszym zespołem greckich ruin we Włoszech. W 1988 roku zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Miasto chronił kiedyś mur obronny o grubości 5 m i długości 5 km, do dziś zachowała się większa jego część. Zachowane ruiny to, oprócz muru, 3 doryckie świątynie zachowane w bardzo dobrym stanie w 2 okręgach kultowych: tzw. bazylika (świątynia Hery I) datowana na ok. 540 p.n.e., świątynia Ateny zbudowana ok. 500 p.n.e. i świątynia Hery II datowana na ok. 460 p.n.e., charakteryzująca się dwupiętrowymi kolumnami. Na ich przykładzie można prześledzić, jak zmieniał się styl dorycki.

Godny uwagi jest niewielki amfiteatr rzymski. Zachowały się również starożytne mury długości 4,75 km otaczające miasto wraz z czterema bramami oraz dwie główne ulice krzyżujące się pod kątem prostym, charakterystyczne dla miast rzymskich.

(ew/pap)

Zobacz więcej na temat: archeologia Ateny Europa Grecja Neapol UNESCO Włochy

Czytaj także

Słynne rzeźby na dnie morza?

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2011 14:00

Marmury z greckiego Partenonu trafiły nie tylko do British Museum. Część arcydzieł może zalegać na dnie Morza Śródziemnego. Trwają poszukiwania tych skarbów.

Marmury Elgina na dnie morza?

Marmury z greckiego Partenonu trafiły nie tylko do British Museum. Część arcydzieł może zalegać na dnie morza.

Grupa nurków bada wrak statku Mentor, który zatonął w 1802. Na pokładzie miał marmury z Partenonu, które transportował, rzecz jasna, do Londynu.

Rzeźby z fryzu najsłynniejszej greckiej świątyni, Partenonu, są dziełem Fidiasza. Do Anglii wysłał je Lord Elgin. Co prawda, ładunek wydobyto zaraz po katastrofie, ale Grecy nie tracą nadziei, że coś jeszcze zostało.

Grecy od lat chcą odzyskać swoje narodowe skarby od Brytyjczyków. Fryzy z Partenonu, dzieło Fidiasza, są dumą British Museum, więc strona angielska nie jest zainteresowana oddaniem tego, co na początku XIX wieku lord Elgin wywiózł z Grecji. Być może namiastkę skarbu uda się wyłowić z morza.

Thomas Bruce, 7. hrabia Elgin, w latach 1799-1803 był posłem brytyjskim w Konstantynopolu. Znany jest dziś jako człowiek, który zlecił zdjęcie starożytnych rzeźb (tzw. marmurów Elgina) z ateńskiego Partenonu, które następnie wywiózł do Anglii. Prace te powodowały zniszczenia Partenonu, stosowano bowiem łomy, piły i materiały wybuchowe. Na określenie działalności lorda Elgina w języku francuskim uformował się nawet termin „elginizm” (elginisme) oznaczający rabunkowe pozbawianie historycznych obiektów architektonicznych ozdób rzeźbiarskich.

Jak na razie, eksploracja wraku spełzła na niczym. Jak podało greckie Ministerstwo Kultury, nie odnaleziono żadnego fragmentu fryzu. Zamiast tego, na Mentorze odkryto nieco starożytnych monet, dwa pistolety i instrumenty nawigacyjne.

Mentora badał w 1975 roku słynny Francuz Jacques-Yves Cousteau. Tegoroczna ekspedycja jest zatem tylko ostatecznym upewnieniem się, że na dnie morza nie ma dzieł Fidiasza. Wrak zalega niedaleko wyspy Kythira.

Grupa nurków zbadała wrak statku Mentor, który zatonął w 1802. Na pokładzie wiózł marmury z Partenonu, które transportował do Londynu. Rzeźby z fryzu najsłynniejszej greckiej świątyni, Partenonu, są dziełem Fidiasza. Do Anglii wysłał je lord Elgin. Co prawda, ładunek (jak sądzono: cały) wydobyto zaraz po katastrofie, ale greckie Ministerstwo Kultury nie traci nadziei, że coś jeszcze na dnie morza zostało.

Grecy od lat chcą odzyskać swoje narodowe skarby od Brytyjczyków (więcej >>>). Fryzy z Partenonu są dumą British Museum, więc strona angielska nie jest zainteresowana oddaniem tego, co na początku XIX wieku lord Elgin wywiózł z Grecji.

Thomas Bruce, 7. hrabia Elgin, w latach 1799-1803 był posłem brytyjskim w Konstantynopolu. Zlecił zdjęcie starożytnych rzeźb (tzw. marmurów Elgina) z ateńskiego Partenonu, które następnie wywiózł do Anglii. Prace te spowodowały olbrzymie zniszczenia Partenonu, stosowano bowiem łomy, piły i materiały wybuchowe. Na określenie działalności lorda Elgina w języku francuskim uformował się nawet termin „elginizm” (elginisme) oznaczający rabunkowe pozbawianie historycznych obiektów architektonicznych ozdób rzeźbiarskich.

(ew/bloomberg.com)

Zobacz więcej na temat: Anglia archeologia Grecja Londyn