Nobel z fizyki dla
Uhonorowano badania nad ....
Jeszcze dzisiaj rano trwału ożywione spekulacje. Głównym kandydatem do nagrody miał być Peter Higgs i CERN za odkrycie cząstki, która zachowuj się jak bozon Higgsa z Modelu Standardowego. Komisja noblowska, jak to częto bywa, zaskoczyła wszystkich.
Komisja noblowska wydała werdykt, który był spodziewany, ale będzie wzbudzał kontrowersje. Może okazać się przedwczesny, jeśli cząstka, którąodkryto, nie jest bozonem Higgsa.
W latach 1901-2011 noble z fizyki otrzymały aż 192 osoby. Ich grono właśnie się powiększyło. Do podziału jest 8 milionów koron.
Kwanty inaczej zachowuję się "w grupie", a inaczej - indywidualnie. Właśnie badaniu ich właściwości w izolacji od innych poświęcone byłī badania tegorocznych Noblistów.
Nagroda Nobla 2012 została przyznana za "przełomowe metody eksperymentalne, które pozwalają mierzyć i manipulować indywidualnymi systemami kwantowymi" - czytamy w werdykcie. Chodzi o pionierskie badania z zakresu optyki kwantowej, czyli precyzyjnego kontrolowania fotonów - podstawowych cząstek światła.
Badania te wykorzystuje się m.in. w pracach nad budową komputerów kwantowych. Ich moce obliczeniowe o wiele rzędów wielkości będą przewyższały najszybsze współczesne komputery. Naukowcy sądzą, że dzięki nim będzie możliwe precyzyjne modelowanie zjawisk pogodowych czy kosmologicznych.
Serge Haroche (ur. 1944) jest fizykiem kwantowym z College de France. David J. Winenland (ur. 1944) pracuje w amerykańskim National Institute of Standards and Technology (NIST).
Ogłaszając decyzję, sekretarz szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk Staffan Normark powiedział, że laureaci rozpoczęli nową erę eksperymentów w dziedzinie fizyki kwantowej.
W tym roku nagroda wyniesie 8 zamiast 10 milionów koron szwedzkich, co w przeliczeniu oznacza 940 tysięcy zamiast 1,2 miliona euro. Znawcy historii noblowskich nagród uważają jednak, że ta obniżka nie będzie miała żadnego znaczenia dla prestiżu nagrody.
EPA/BERTIL ENEVAG ERICSON SWEDEN OUT EPA/BERTIL ENEVAG ERICSON SWEDEN OUT Dostawca: PAP/EPA
W ubiegłym roku nagrodę otrzymali Saul Perlmutter i Adam Riess ze Stanów Zjednoczonych oraz Brian Schmidt mający obywatelstwo australijskie i amerykańskie. Nagrodę przyznano za odkrycia dotyczące rozszerzania się wszechświata, dokonane podczas obserwacji odległych gwiazd supernowych.
Tylko dwie kobiety wyróżnione, w tym Polka
Nagrodę Nobla za osiągnięcia naukowe przyznano po raz pierwszy właśnie w dziedzinie fizyki w 1901 roku. Jej laureatem został Wilhelm Roentgen, odkrywca promieni X. Od tej pory, wyróżnieniem Szwedzkiej Akademii uhonorowano ok. 160 mężczyzn i jedynie dwie kobiety - Polkę Marię Skłodowską-Curie w 1903 roku i Amerykankę niemieckiego pochodzenia Marię Goeppert-Meyer w 1963 roku.
Jedyną osobą uhonorowaną dwukrotnie nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki był w 1956 i 1972 roku John Bardeen. Z kolei najmłodszym noblistą w tej dziedzinie był i nadal pozostaje William Lawrence Bragg, który dostał tę nagrodę w 1915 roku w wieku 25 lat. W latach 1916, 1931, 1934, 1940-1942 nagrody Nobla z fizyki nie przyznano bądź z uwagi na opinię Komitetu Noblowskiego, że nie zasługiwał na nią żaden naukowiec, bądź w okresie II wojny światowej, kiedy część składu Komitetu emigrowała ze Szwecji.
Jeszcze dzisiaj rano trwały ożywione spekulacje, kto dostanie laur. Głównym kandydatem do nagrody miał być Peter Higgs i CERN za odkrycie cząstki, która zachowuj się jak bozon Higgsa z Modelu Standardowego. Komisja noblowska, jak to częto bywa, zaskoczyła wszystkich. Od lat jednym z głownych kandydatów do Nobla pozostaje prof. Aleksander Wolszczan.
(ew/NoblePrize.org/ iar)
David J. Wineland
