Europejska Agencja Kosmiczna ESA wybrała spośród 50 propozycji te misje kosmiczne, które zostaną zrealizowane w latach 2015-2025. Decyzję podjęto w Paryżu podczas spotkania komitetu naukowego ESA (Space Science Advisory Committee - SSAC), które odbyło się w dniach 17-18 października.
"Wybór zwycięskich projektów był bardzo żmudnym procesem, zarówno w samym ESA, jak i społeczności naukowej”, powiedział David Southwood, kierujący ESA w kwestiach naukowych. “Możemy teraz rzucić okiem na to, co będzie się działo w przyszłości – a będzie się działo wiele ekscytujących rzeczy!"
Wśród zaakceptowanych projektów znalazły się zarówno misje mające badać Układ Słoneczny, jak i wszechświat położony poza jego granicami. Są tam też projekty naziemnych obserwatoriów astronomicznych. Oto niektóre z nich:
Laplace
Projekt Laplace ma badać Jowisza i jego księżyce ze szczególnym uwzględnieniem Europy, która na powierzchni może skrywać oceany. Misja będzie polegała na umieszczeniu na orbicie trzech satelitów obserwacyjnych, które mają prowadzić skoordynowane badania systemu Jowisza. Projekt może być realizowany we współpracy z japońską agencją kosmiczną JAXA.
Saturn. Fot. NASA.Tandem
Tak brzmi nazwa nowej misji do Saturna. Także i w tym wypadku skupi się ona na badaniu satelitów tej planety - Tytana i Enceladusa. Tym razem badania będą jednak prowadzone nie tylko z orbity, ale i z powierzchni – planowane jest bowiem wysłanie lądowników. W przypadku realizacji tego projektu, będzie on przeprowadzony wspólnie z Amerykańską Agencją Kosmiczną NASA – podobnie jak misja Cassini, która już w tej chwili bada gazowego giganta z pierścieniami oraz jego księżyce.
Cross-Scale
Ten projekt to propozycja wysłania 12 sond kosmicznych w celu badania plazmy w kosmicznym otoczeniu Ziemi. Misja może odpowiedzieć na szereg pytań, w tym na dotyczące generowania i konwertowania energii. Misja planowana jest we współpracy z japońską agencją JAXA.
Marco Polo
Sonda nazwana imieniem włoskiego podróżnika zostanie wysłana na planetoidę i ma powrócić z pobranymi próbkami na Ziemię. Celem będzie planetoida z kategorii near-earth objects, czyli tych, których orbity zbliżają się do Ziemi. Badanie będzie miało na celu zgłębienie początków kształtowania się Układu Słonecznego, Ziemi i życia na niej. I ta misja może zostać przeprowadzona we współpracy z japońską agencją JAXA.
Dune i Space
To nazwy dwóch projektów, mających na celu badanie ciemnej i jasnej energii. Będą one zgłębiać to zagadnienie różnymi technikami - Dune przez uzyskiwanie obrazów o dużym polu widzenia, a Space poprzez obserwacje w świetle bliskim podczerwieni.
M 81 - galaktyka. Źr. NASA.Plato i Spica
Kolejne misje poświęcone są poszukiwaniu planet pozasłonecznych. Plato będzie używać techniki pomiarów fotometrycznych do wykrywania tak zwanych planet tranzytujących, czyli przechodzących przed swoimi gwiazdami centralnymi. Misja Spica ma z kolei prowadzić obserwacje w zakresie średniej i dalekiej podczerwieni przy pomocy teleskopu o dużej aperturze. Skupi się na badaniach początków wszechświata i sposobów działania Układu Słonecznego. Będzie przeprowadzona we współpracy z agencją JAXA i ma być misją nowej generacji.
Xeus
Pod tą wojowniczą nazwą skrywa się kolejna misja, tym razem prowadząca obserwacje w świetle promieni rentgenowskich – stąd jej nazwa: Xeus to skrót od X-ray Evolving Universe Spectroscopy. Także i ona najprawdopodobniej będzie przeprowadzona we współpracy z krajami spoza Europy. Jak dotąd, zgłosiło się wielu zainteresowanych współpracą partnerów.
Wybrane projekty przeszły do kolejnej fazy wyboru, nie oznacza to zatem automatycznie ich realizacji. Wszystkie wybrane misje będą teraz do roku 2011 przechodzić kolejny etap oceny, dotyczącej realnych możliwości ich zrealizowania. W roku 2009 nastąpi jeszcze jeden proces selekcji.
“Dojrzałość większości propozycji świadczy o znakomitości europejskiej społeczności naukowej”, powiedział Tilman Spohn, członek SSAC z ramienia German Aerospace Center. “Następna dekada będzie bardzo ekscytująca jeśli chodzi o naukową eksplorację kosmosu”.
Eugeniusz Wiśniewski
