Nauka

Najlepsza trójwymiarowa mapa naszej części wszechświata

Ostatnia aktualizacja: 30.05.2011 09:20
Jej opracowanie zajęło naukowcom ponad dekadę. Trójwymiarowa mapa kosmosu w promieniu do 380 milionów lat świetlnych została zaprezentowana podczas konferencji Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego.

Jej opracowanie zajęło naukowcom ponad dekadę. Trójwymiarowa mapa kosmosu w promieniu do 380 milionów lat świetlnych została zaprezentowana podczas konferencji Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego.
Żyjemy w okresie, kiedy dzieją się rzeczy zupełnie niewiarygodne. Astronomowie dysponują teraz trójwymiarową mapą lokalnego Wszechświata. Zawiera ponad 500 milionów gwiazd i 1,5 miliona galaktyk. Pokrywa 95 proc. naszego nieba.
Mapa została opracowana na podstawie przeglądu nieba 2MASS Redshift Survey (2MRS). W przeglądzie 2MRS do obserwacji wybierano galaktyki z innego przeglądu: Two-Micron All-SkySurvey (2MASS), który przeskanował niebo w trzech pasmach w bliskiej podczerwieni. To dlatego, że, gdyby skorzystać wyłącznie z danych 2MASS, mielibyśmy jedynie dwuwymiarową mapę. Do uzyskania trójwymiarowego rozłożenia galaktyk potrzebne są jeszcze odległości do nich. Aby ustalić odległość do galaktyk astronomowie mierzą przesunięcie linii widmowych w stronę fal dłuższych, spowodowane rozszerzaniem się wszechświata. Efekt ten to tzw. przesunięcie ku czerwieni (redshift).
Dla niektórych z galaktyk z przeglądu 2MASS znane były już „redshifty”, a dla pozostałych rozpoczęto pomiary pod koniec lat 90. XX wieku. Ostatnie obserwacje wykonano pod koniec 2010 roku. Pomiary prowadzono głównie w dwóch obserwatoriach: Fred Lawrence Whipple Observatory na Mt. Hopkins w USA oraz Cerro Tololo Inter-American Observatory w Chile.
Po co nam mapa? Aby badać, jak poruszają się obiekty w naszym galaktycznym sąsiedztwie. - Przesunięcie ku czerwienie fundamentalnie zmieniło nasz pogląd na początki Wszechświata. Podobnie z odległymi supernowymi i kosmicznym promieniowaniem tła. Punkt zainteresowania przesunął się na naturę ciemnej materii i ciemnej energii oraz wpływ, jaki obie mają na dynamikę Wszechświata – mówi członek ekipy, która stworzyła mapę, Thomas Jarrett. - Badanie lokalnego fragmentu naszego Wszechświata, uwzględniające wszystkie jego charakterystyczne ruchu i przesunięcia jest kluczowe dla ustalenia tego, jak w młodym Wszechświecie zaczęły formować się struktury, które dzisiaj znamy.
Katalog 2MASS jest użyteczny również pod innymi względami: pomaga planowanie misji kosmicznych i obserwacji astronomicznych. - Jego najważniejszą funkcją jest chyba jednak dostarczanie większego obrazu dla badań nad skupiskami galaktyk, wielkimi strukturami o dużej gęstości materii – wyjaśnia Jarrett. - Naszą motywacją było dostarczenie materia lu do badań nad fizycznymi relacjami pomiędzy naszym lokalnym Wszchświatem (Drogą Mleczną, Gromadą Lokalną Galaktyk itd.), a bardziej odległymi strukturami Wszechświata. Najlepsze jeszcze przed nami.

Żyjemy w okresie, kiedy dzieją się rzeczy zupełnie niewiarygodne. Astronomowie dysponują teraz trójwymiarową mapą lokalnego Wszechświata. Zawiera ponad 500 milionów gwiazd i 1,5 miliona galaktyk. Pokrywa 95 proc. naszego nieba.

 

Mapa została opracowana na podstawie przeglądu nieba 2MASS Redshift Survey (2MRS). W przeglądzie 2MRS do obserwacji wybierano galaktyki z innego przeglądu: Two-Micron All-SkySurvey (2MASS), który przeskanował niebo w trzech pasmach w bliskiej podczerwieni. To dlatego, że gdyby skorzystać wyłącznie z danych 2MASS, mielibyśmy jedynie dwuwymiarową mapę. Do uzyskania trójwymiarowego rozłożenia galaktyk potrzebne są jeszcze odległości do nich. Aby ustalić odległość do galaktyk astronomowie mierzą przesunięcie linii widmowych w stronę fal dłuższych, spowodowane rozszerzaniem się wszechświata. Efekt ten to tzw. przesunięcie ku czerwieni (redshift).

 

Dla niektórych z galaktyk z przeglądu 2MASS znane były już „redshifty”, a dla pozostałych rozpoczęto pomiary pod koniec lat 90. XX wieku. Ostatnie obserwacje wykonano pod koniec 2010 roku. Pomiary prowadzono głównie w dwóch obserwatoriach: Fred Lawrence Whipple Observatory na Mt. Hopkins w USA oraz Cerro Tololo Inter-American Observatory w Chile.

 

Po co nam mapa? Aby badać, jak poruszają się obiekty w naszym galaktycznym sąsiedztwie. - Przesunięcie ku czerwieni fundamentalnie zmieniło nasz pogląd na początki Wszechświata. Podobnie z odległymi supernowymi i kosmicznym promieniowaniem tła. Punkt zainteresowania przesunął się teraz na naturę ciemnej materii i ciemnej energii oraz wpływ, jaki obie mają na dynamikę Wszechświata – mówi członek ekipy, która stworzyła mapę, Thomas Jarrett. - Badanie lokalnego fragmentu naszego Wszechświata, uwzględniające wszystkie jego charakterystyczne ruchy i przesunięcia, jest kluczowe dla ustalenia tego, jak w młodym Wszechświecie zaczęły formować się struktury, które dzisiaj znamy.

Katalog 2MASS jest użyteczny również pod innymi względami: wspomaga planowanie misji kosmicznych i obserwacji astronomicznych. - Jego najważniejszą funkcją jest chyba jednak dostarczanie szerszego obrazu dla badań nad skupiskami galaktyk, wielkimi strukturami o dużej gęstości materii – wyjaśnia Jarrett. - Naszą motywacją było dostarczenie materiału do badań nad fizycznymi relacjami pomiędzy naszym lokalnym Wszchświatem (Drogą Mleczną, Gromadą Lokalną Galaktyk itd.), a bardziej odległymi strukturami Wszechświata. Najlepsze jeszcze przed nami - zapowiada badacz.

 

(ew/pap/universetoday.com/livescience.com)

Zobacz więcej na temat: Chile kosmos USA
Czytaj także

Niektóre czarne dziury istniały przed Wielkim Wybuchem

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2011 00:20
Dwaj naukowcy znaleźli kolejne dowody na to, że nasz Wszechświat jest cykliczny. Przed Wielkim Wybuchem miałby być Wielki Kolaps. A wcześniej inny Wielki Wybuch.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Astronomowie odkryli nowy rodzaj planet. Bez gwiazdy

Ostatnia aktualizacja: 18.05.2011 20:00
Tych planet może być więcej niż gwiazd. W przełomowych badaniach, opublikowanych w tygodniku "Nature" brali udział między innymi naukowcy z Polski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Astronomowie odkryli najodleglejszy obiekt we wszechświecie

Ostatnia aktualizacja: 25.05.2011 22:14
Astronomowie amerykańscy zaobserwowali najdalszy obiekt we wszechświecie znany człowiekowi.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gwiazda,która wybuchła u zarania czasu

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2011 04:00
Astronomowie zaobserwowali najdalszy obiekt wewszechświecie znany człowiekowi.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zagadka brakującej materii Wszechświata rozwiązana

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2011 06:10
Suma masy Wszechświata nie zgadzała się. Astrofizy łamali sobie głowy od dziesiątek lat. Problem rozwiązała 22-letnia australijska studentka astrofizyki.
rozwiń zwiń