Zwoje znad Morza Martwego (Rękopisy z Qumran) to zbiór dokumentów (ok. 800 rękopisów) spisanych po hebrajsku, aramejsku i grecku, znalezionych w latach 1947-1956 w jedenastu grotach niedaleko ruin Qumran w Izraelu. Teksty te należały najprawdopodobniej do esseńczyków (albo jakiegoś ich odłamu), którzy zamieszkiwali Qumran w latach 125 p.n.e. – 68 n.e. Znalezione rękopisy zawierają przede wszystkim teksty biblijne (całe księgi lub ustępy Starego Testamentu) oraz te nawiązujące bezpośrednio do Biblii ( parafrazy, tłumaczenia na grekę, apokryfy).
Odkrycie zwojów znad Morza Martwego wywołało wiele kontrowersji w kręgu naukowców, co do kwestii wieku znaleziska. Przeprowadzone badania archeologiczne pozwalały datować rękopisy na okres od II w. p.n.e. do I w. n.e. Dzięki badaniom paleograficznym zwojów wiedzieliśmy natomiast, że najstarsze z nich powstawały nawet od połowy III w. p.n.e., na długo przed zasiedleniem Qumran.
W Sezonie na Dwójkę rozmawialiśmy o nowych interpetacjach pochodzenia tych cennych manuskryptów. Gośćmi Katarzyny Kobyleckiej byli: dr Łukasz Niesiołowski-Spano i dr Robert Wiśniewski.