Henryk Waniek – prozaik, eseista, krytyk sztuki, grafik, autor projektów scenograficznych, a przede wszystkim malarz. Na każdej płaszczyźnie jego twórczości możemy dostrzec tak charakterystyczną „magię opisywania świata”. Zresztą sam artysta mówi o sobie: „Uchodzę za malarza magii. Magia przedstawia świat symbolami”.
POSŁUCHAJ FRAGMENTÓW AUDYCJI ELŻBIETY ŁUKOMSKIEJ I DOROTY GACEK: Pisarz jego pasje i fascynacje - Henryk Waniek. 03.06.2007. PR 1. Część 1. (15,73 MB)
POSŁUCHAJ FRAGMENTÓW AUDYCJI ELŻBIETY ŁUKOMSKIEJ I DOROTY GACEK: Pisarz jego pasje i fascynacje - Henryk Waniek. 03.06.2007. PR 1. Część 2. (18,22 MB)
Urodził się w 1942 roku w Oświęcimiu. Jego ojciec, malarz i grafik, należał do przedwojennej Grupy Krakowskiej. Henryk Waniek studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie w 1970 roku otrzymał dyplom. Jeszcze w trakcie studiów związał się z malarzami o orientacji fantastyczno-magicznej, Barbarą i Henrykiem „Fantazosem” Ziembickimi. Następnie przystąpił do grupy Oneiron (Urszula Broll, Antoni Halor, Zygmunt Stuchlik, Andrzej Urbanowicz). Członkowie tej grupy zwrócili się ku magii i alchemii, a także filozofii i religii Dalekiego Wschodu. Artyści próbowali penetrować i artystycznie wykorzystywać tzw. odmiennie stany świadomości.
Henryk Waniek od roku 1967 zorganizował ponad 100 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą, uczestniczył też w wielu wystawach zbiorowych. Jego prace można było podziwiać między innymi w Malmoe, Sztokholmie, Landskronie, Kolonii, Hamburgu, Essen, Monachium, Wiedniu, Paryżu, Lyonie, Mentonie, Brukseli, Londynie, Baltimore, Santa Barbara. Warszawska Galeria Zapiecek wielokrotnie organizowała wystawy indywidualne tego artysty (ostatnia w maju 2007 roku). Jego prace znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, w muzeach Poznania, Krakowa, Lublina, Bytomia.
Siedem krajobrazów wg Friedricha, 1987.Prace tego artysty są niezwykle charakterystyczne, przez co rozpoznawalne. W kręgu zainteresowań autora są wciąż te same tematy. Odbiorca jego obrazów jest wprowadzany w nadrealny świat, po którym autor wiedzie go tropem historii, filozofii, alchemii. Prace Henryka Wańka pełne są symboliki, alegorii i metafor. Ta część jego symboliki, która wynika z tradycji europejskiej może być łatwo odczytana przez przeciętnego widza, natomiast ta stworzona przez autora wymaga od odbiorcy wnikliwego podejścia i dobrej znajomości prac artysty. Prace Henryka Wańka są niewątpliwie ogromnym wyzwaniem właśnie od strony odkrywania zaszyfrowanych sensów.
Chociaż Henryk Waniek jest znany głównie ze swojego dorobku malarskiego, to jest również bardzo płodnym pisarzem ,eseistą i krytykiem literackim. Od 1971 roku publikuje w czasopismach literackich i kulturalnych ("Odra", "Twórczość", "Tygodnik Powszechny", "Regiony", "Sycyna"). Jednak najbardziej znany jest jego cykl esejów o Śląsku: Hermes w Górach Śląskich (1994), Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957 (1996), Pitagoras na trawie (1997), Inny Hermes (2001). Śląsk jest miejscem ważnym dla autora, w swoich utworach Henryk Waniek zabiera czytelnika w podróż po krainie bliskiej jego sercu.
Artysta uprawia także beletrystykę. W 1985 roku opublikował utwór fantastyczny Dziady berlińskie, w 1998 roku Dziady paryskie, a w roku 2003 obszerną powieść realistyczną Finis Silesiae. W tej ostatniej powraca do tematu Śląska. Tym razem pozwala czytelnikowi spojrzeć na Śląsk oczami Niemca.
Henryk Waniek podobnie jak w swoim malarstwie, również w literaturze wędruje razem z czytelnikiem po historii, filozofii, alchemii. Jego twórczość literacka, w szczególności eseje, pełna jest alegorii i metafor. Autor wciąż pyta, wątpi, porównuje, wraca do przeszłości.
Ten wszechstronny artysta jest niezwykle konsekwentny w swojej twórczości, zarówno pod względem tematów, wokół których się obraca, jak i środków z których korzysta. Styl, który wypracował przez lata swojej twórczości jest rozpoznawalny na pierwszy rzut oka
i trzeba przyznać, że jest to styl mistrzowski.
Aleksandra Kubicka
